Postępowanie karne ma być sprawniejsze – obiecuje Ministerstwo Sprawiedliwości i wpisuje właśnie do Wykazu Prac Legislacyjnych Rządu obszerną nowelę procedury karnej. Liczy, że jeszcze w tym roku przyjmie ją rząd i trafi do Sejmu.

Marcin Warchoł, wiceminister sprawiedliwości odpowiedzialny za zmiany, argumentuje: w 2017 r. w sądach w całym kraju było ok. 8,7 tys. spraw karnych trwających powyżej trzech lat.

Czytaj także: Rola mediacji w procesie karnym

– To za dużo – uważa. Co proponuje? Najogólniej mówiąc: mniej formalizmów. Przykład? Sędziowie nie będą ogłaszać wyroków i postanowień na posiedzeniu, na które nikt się nie stawił.

Uzasadnienia wyroków będą z kolei sporządzane na specjalnym formularzu, według ściśle określonych zasad. Dzięki temu staną się zrozumiałe i przejrzyste.

Sędziowie nie będą musieli także wymieniać na rozprawach wszystkich protokołów i dokumentów będących dowodami. Tak więc z chwilą zamknięcia przewodu sądowego wszystkie protokoły i dokumenty będące dowodami uzna się za ujawnione bez odczytywania.

Żeby nie przewlekać rozpraw, sąd będzie mógł zaniechać bezpośredniego przesłuchania świadków, o których wiadomo, że nie wniosą do sprawy nic istotnego. Wtedy wystarczy odczytać na rozprawie zeznania takiego świadka złożonych przed prokuratorem.

Bez względu na przyczynę nieobecności stron będzie można też przesłuchać świadków i przeprowadzić inne dowody zaplanowane na konkretny termin rozprawy. O tym, czy tak się stanie, decydować ma w każdej sprawie orzekający sąd.

Czytaj także: Dzięki skrytce pocztowej procesy karne mają przyspieszyć

Nowela przewiduje też możliwą reakcję oskarżonego, a właściwie jego obrońcy. Kiedy sąd dopuści do przesłuchania wezwanego na konkretny termin świadka, pod nieobecność chorego podsądnego, a ten będzie istotny dla jego linii obrony, przesłuchanie będzie można uzupełnić. Adwokat będzie musiał jednak udowodnić, że tak właśnie jest i zeznania świadka są niezbędne.

Łatwiej ma być także dotrzeć z informacją od sądu do strony. Otóż każdy będzie mógł wskazać skrytkę pocztową do skutecznego doręczenia pism sądowych. To ułatwienie zarówno dla powiadamianych osób (np. stron postępowania, poszkodowanych, świadków), jak dla samego sądu. Każdy z uczestników procesu będzie miał obowiązek wskazać adres poczty elektronicznej, co ułatwi doręczenie pism, zawiadomień i wezwań tą drogą.

Osoby niepełnosprawne i obłożnie chore nie mają już mieć problemu z odbiorem pism sądowych. Nowe przepisy umożliwią im upoważnienie dowolnie wybranej osoby do odbioru korespondencji na poczcie.