Rolą sądu jest samodzielna ocena rodzaju środka zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia o wykazie substancji psychotropowych i środków odurzających – przesądziła właśnie Izba Karna Sądu Najwyższego.
Pytanie zadał jeden z sądów okręgowych w Polsce. Brzmiało ono: czy substancja zawierająca GPL, czyli pigułka gwałtu, jest substancją psychotropową czy środkiem zastępczym?
Czytaj też:
Zagadnienie to powstało na tle sprawy karnej Tomasza G. Mężczyzna handlował pigułkami gwałtu. Prokurator zarzucał mu popełnienie siedmiu przestępstw wprowadzenia do obrotu środka zawierającego GBL (gamma-butyrolakton). Za te przestępstwa Sąd Okręgowy w K. 14 lutego 2020 r. skazał oskarżonego na pięć lat więzienia.
Od wyroku odwołał się adwokat skazanego. Podnosił w apelacji, że środek gamma-butyrolakton, który był przedmiotem przestępstwa, nie jest środkiem psychotropowym, tylko zastępczym.
Wskazał na dwie różne opinie biegłych, którzy nie byli zgodni, czy istotnie jest to środek psychotropowy. Z komunikatu głównego inspektora sanitarnego nr 3/2016 wynika natomiast, że takim środkiem pigułka gwałtu jest. Komunikat nie jest jednak prawnie wiążący.
Problem tkwi nie w tym, czym jest substancja, lecz w interpretacji ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z 2005 r., a konkretnie – rozporządzenia ministra zdrowia z 17 sierpnia 2018 r. w sprawie zakazu substancji psychotropowych, a w szczególności, czy ester wewnątrzcząsteczkowy jest estrem wymienionym w grupie GHP.
Sąd Najwyższy odmówił podjęcia uchwały w tej sprawie, ale problem rozstrzygnął tezowanym postanowieniem.
– Sąd apelacyjny dysponuje dwoma sprzecznymi stanowiskami, ale zaistniała sprzeczność ma charakter sporu o podobieństwo związku chemicznego GBL do związków chemicznych wskazanych w rozporządzeniu – uznał SN.
I dodał, że przepisy dopuszczają np. możliwość powołania innych biegłych w celu wyjaśnienia rozbieżności. W pierwszej kolejności oceny tej powinien jednak dokonać konkretny sąd odwoławczy.
W 2019 r. weszła w życie nowelizacja, głównie w postaci rozszerzenia listy środków odurzających. W Polsce posiadanie nawet ich niewielkiej ilości jest karalne. Warto wiedzieć, iż w przepisach karnych nie pojawia się słowo „narkotyk”, ale substancja psychotropowa lub środek odurzający.
Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii wprowadziła przepis mówiący, że osoba, która posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe, podlega karze pozbawienia wolności do trzech lat. Jeśli osoba ma przy sobie znaczne ilości takich substancji czy środków, kara pozbawienia wolności może wynosić od roku do lat dziesięciu.
Sygnatura akt: I KZP 13/20
