Rośnie liczba przypadków zamiany pieniężnego świadczenia wychowawczego na talony. Z najnowszych danych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wynika, że w lipcu 2018 r. w ten sposób wypłacono to świadczenie na 1,9 tys. dzieci.

Resort podkreśla, że to tylko niewielka część wszystkich pieniędzy – zaledwie 0,05 proc. Najwięcej świadczeń w takiej formie trafia do rodzin na Śląsku i w województwie zachodniopomorskim. Najmniej na Podlasiu, Podkarpaciu i w Opolskiem.

Jak wynika z danych ministerstwa, latem ubiegłego roku talony zamiast pieniędzy otrzymywały 1792 osoby. W grudniu 2016 r. (program wszedł w życie 1 kwietnia 2016 r.) w takiej formie wypłacono 1202 świadczenia.

Dużą dynamikę zmiany formy świadczenia w ubiegłym roku resort rodziny tłumaczy tym, że w pierwszym okresie funkcjonowania programu, 500+ było przekazywane głównie w formie pieniężnej. Dopiero gdy zauważono, że środki są marnotrawione, zmieniano formę.

Jak zapewniają urzędnicy, wszystkie sygnały o złym wykorzystywaniu 500+ są natychmiast sprawdzane.

– Od połowy 2017 r. otrzymaliśmy 49 zgłoszeń dotyczących niewłaściwego wykorzystania przez rodziców świadczeń pobieranych na dzieci. Połowa z nich to zgłoszenia anonimowe. Otrzymujemy głównie informacje od rodziców, którzy nie wychowują wspólnie dzieci, oraz od sąsiadów – opowiada Arkadiusz Kulewicz z Gdańskiego Centrum Świadczeń. Jak dodaje, takie informacje są przekazywane do Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie, który je weryfikuje.

Podobnie jest w Toruniu.

– Wszystkie zgłoszenia, zarówno od osób prywatnych jak i od instytucji są sprawdzane – zapewnia Kamila Popiela z Toruńskiego Centrum Świadczeń Rodzinie.

Urzędnicy przyznają jednak, że nie zawsze, gdy informacje się potwierdzą, pieniądze są zamieniane na talony.

– Wizyty w środowisku mają działanie profilaktyczne, ponieważ rodziny mogące potencjalnie marnotrawić środki wiedzą, że są pod czujnym okiem pracownika socjalnego i grozi im utrata dogodnej formy uzyskiwania świadczeń – wyjaśnia Kulewicz.

Zmiana formy przekazywania 500+ z finansowej na rzeczową może nastąpić tylko w wyjątkowych sytuacjach. Twórcy programu założyli, że rodzice będą najlepiej wiedzieli, jak te pieniądze wydać. Ważne, by wydano je na dzieci. Gdy jednak z tego się nie wywiązują, możliwa jest zamiana na żywność, ubrania, lekarstwa itp.

Z tych pieniędzy bywają też opłacane kursy językowe, żłobek, basen, koszty internatu czy obiady w szkole. Rodziny czasami dostają też bony towarowe. Nie można nimi płacić za papierosy i alkohol. Bywa jednak, że są później sprzedawane.