Służby skarbowe ostatnio energicznie wzięły się do zwalczania oszustów. Uzbrojone w coraz to nowsze narzędzia prawne i techniczne, starają się – nie bez sukcesów – zwalczać patologie podatkowe.
Jednym z tych narzędzi jest obowiązująca od roku tzw. klauzula obejścia prawa. Pozwala ona podważyć korzyści podatkowe z budowanych w sztuczny sposób struktur biznesowych. Ale fiskus nie zamierza odpuszczać ścigania należności sprzed wejścia w życie tej klauzuli. Ostatnio coraz częściej kontrolerzy kwestionują różne rozliczenia podatników, używając do tego celu przepisu art. 199a ordynacji podatkowej. Mówi on, że jeśli doszło do maskowania ukrytej czynności, to nie należy brać pod uwagę pozorów, ale raczej to, co zamierzano ukryć.
Taką właśnie argumentację zastosowano, by nałożyć na TVN 110 mln zł podatku dochodowego. Nie miało znaczenia, że spółka miała urzędowe interpretacje przepisów, potwierdzające zgodność z prawem operacji biznesowych. Zignorowano fakt, że fiskus badał te transakcje wkrótce po ich przeprowadzeniu i nie znalazł nieprawidłowości ani nie kwestionował ich biznesowego uzasadnienia.
Z tego i innych przypadków wynika, że administracja skarbowa zaczyna traktować wspomniany przepis art. 199a jako swoistą klauzulę obejścia prawa. A przecież ten przepis został pomyślany dla podważania ewidentnych szwindli. Na przykład po to, by nie sprzedawać mieszkania za złotówkę dla zamaskowania zwykłej darowizny. Sądy administracyjne i doktryna wypracowały też wniosek, że nie można tego przepisu stosować do czynności wynikających ze stosownych uchwał organów spółek. Trudno zatem, by w sądach ostała się argumentacja bez dowodów na złamanie prawa, a jedynie domniemanie istnienia ukrytej czynności.
Sądowa walka o udowodnienie wątłości zarzutów fiskusa może jednak potrwać wiele miesięcy, a nawet lat. W tym czasie TVN może i nie upadnie, najwyżej zrezygnuje z kupna kilku filmów. Z mniejszymi firmami może być jednak znacznie gorzej.
