Nowy premier na posiedzeniu z prezydentem ambitnie zapowiedział, że celem jest osiągnięcie 40-procentowego wzrostu gospodarczego (w ciągu pięciu lat – przyp. red.) i utworzenie miliona nowych miejsc pracy. – Na razie trudno to sobie wyobrazić, biorąc pod uwagę obecny wzrost gospodarczy na poziomie 2–2,5 proc. PKB – twierdzi ekonomista.
Kasyna i bursztyn
Prezydent zażyczył sobie, by już 1 grudnia wszystkie kasyna na Ukrainie zostały zalegalizowane. Do tego czasu ma również zostać rozwiązany problem z nielegalnym wydobyciem bursztynu. Odpowiednie ustawy ma przegłosować większość parlamentarna. Ustawa zakazująca biznesu hazardowego weszła w życie w 2009 roku za rządów Julii Tymoszenko. Ukraińscy analitycy i publicyści od lat alarmowali, że to prawo jedynie wyrzuciło ten biznes do szarej strefy oraz internetu. Żaden z obecnie działających na ukraińskim rynku portali hazardowych nie płaci podatków nad Dnieprem, wszystkie zarejestrowane są na zagranicznych domenach.
Nieco większy problem prezydent Zełenski może mieć z „mafią bursztynową” w obwodach rówieńskim, wołyńskim i żytomierskim. Ostatnio zwolnił tam wszystkich szefów lokalnych oddziałów Służby Bezpieczeństwa Ukrainy oraz szefów policji. Podobnie zaczynał na początku swojej prezydentury Petro Poroszenko. Zapowiadał likwidację nielegalnych kopalń bursztynu, które rujnują środowisko. Wszystko na nic. Z doniesień ukraińskich mediów wynika, że nielegalne wydobycie wciąż odbywa się pod ścisłym nadzorem grup przestępczych, często powiązanych z policją, prokuraturą i służbami specjalnymi. Mówi się, że za wejście na taki teren pobierana jest opłata w wysokości nawet 1000 dolarów tygodniowo. Szacuje się, że rocznie „bursztynowa mafia” zarabia pół miliarda dolarów. Niedawno premier Honczaruk stwierdził, że 70 proc. bursztynu trafia do Polski.
– To poważny problem. Nie chodzi o lokalnych mieszkańców, dla których często jest to jedynym sposobem na przeżycie. Zyski czerpie ktoś inny – to prawdziwa mafia, która miała dojścia na bardzo wysokim szczeblu w Kijowie – mówi „Rzeczpospolitej” Ołeksij Melnyk, ekspert ds. bezpieczeństwa w kijowskim Centrum Razumkowa. – Wszystko będzie zależało od tego, czy w środowisku nowego prezydenta znajdzie się ktoś, kto będzie chciał na tym zarabiać. Od tego będzie zależał sukces tej walki – dodaje.
Rząd technokratów
W Kijowie już nikt nie ma wątpliwości, że po raz pierwszy od upadku ZSRR cała władza w kraju znalazła się de facto w rękach prezydenta. Zełenski mianował już własnych prokuratora generalnego i szefa SBU. Podobno zatwierdzał osobiście kandydaturę każdego z szefów resortów. Parlament, gdzie większość ma jego partia Sługa Narodu, przegłosował te kandydatury w czwartek późnym wieczorem w ciągu zaledwie kilku godzin. Nowy premier, prawnik i ekonomista Honczaruk, już w swoim pierwszym wywiadzie oświadczył, że lider polityczny jest tylko jeden – Zełenski. Stoi na czele najmłodszego w historii Ukrainy rządu. Np. ministrem oświaty i nauki została 29-letnia magister europeistyki Hanna Nowosad, która wcześniej w resorcie zajmowała się integracją z UE. Z kolei wicepremierem i szefem nowo utworzonego resortu informacji cyfrowej został 28-letni Mychajło Fedorow, który wcześniej stał na czele kijowskiej firmy SMMSTUDIO zajmującej się „zwiększeniem sprzedaży poprzez reklamę w sieciach społecznościowych”. Skłócony z byłym prezydentem szef MSW 55-letni Arsen Awakow jest najstarszym ministrem w rządzie Honczaruka. Jest jedynym ministrem z poprzedniego rządu, który zachował stanowisko.
– W tym rządzie nie ma ludzi, którzy mieliby własne polityczne ambicje. To technokraci i co do ich kompetencji nie mam wątpliwości – mówi „Rzeczpospolitej” Witalij Portnikow, ukraiński politolog i publicysta. – Zełenski ma władzę całkowitą. Z jednej strony może przyjąć odpowiedzialność za działania rządu, a z drugiej w razie niepowodzenia obarczyć odpowiedzialnością poszczególnych ministrów, których zawsze można wymienić – dodaje.
