Piasek jest najczęściej występującą luźną skałą osadową. Mimo to może być najbardziej niedocenianym zasobem naturalnym – twierdzą naukowcy z University of Colorado Boulder, University of Illinois, University of Hull i Arizona State University, którzy opublikowali swoje badanie w czasopiśmie "Nature". Piasek i żwir są wydobywane znacznie szybciej, niż można je zastąpić. Szybka urbanizacja i wzrost liczby ludności na świecie napędzają popyt na piasek i żwir - każdego roku na świecie wydobywa się od 32 do 50 miliardów ton piasku. Naukowcy twierdzą, że musimy bardziej się o niego troszczyć.
- Pilnie potrzebujemy programu monitorowania, aby zająć się aktualną luką w danych i wiedzy, a tym samym w pełni ocenić wielkość niedoboru piasku - mówi jeden z autorów badania, Mette Bendixen z University of Colorado Boulder.
Naukowcy przewidują, że zapotrzebowanie na ten surowiec w latach 2000-2100 wzrośnie o 300 proc., a jego cena o 400 proc.. Brak nadzoru i monitorowania wydobycia prowadzi do niezrównoważonej eksploatacji zasobów. Usuwanie piasku z rzek i plaż ma daleko idące skutki dla ekologii, infrastruktury, gospodarki narodowej. Odbiera też środki do życia trzem miliardom ludzi mieszkającym wzdłuż rzek. Piasek staje się tak deficytowy, że wiele krajów zakazuje jego eksportu. Nielegalne wydobycie piasku zostało udokumentowane w 70 krajach na całym świecie, a w walkach o piasek zginęły w ostatnich latach setki osób, w tym lokalnych mieszkańców, funkcjonariuszy policji i urzędników państwowych.
Autorzy badania twierdzą, że powinniśmy zmienić nasze podejście do piasku i opracować zasady globalnego zrównoważonego wydobycia. Jednak aby to osiągnąć musimy w pełni zrozumieć występowanie zrównoważonych źródeł, zmniejszyć obecne wskaźniki wydobycia i potrzeby w zakresie piasku, poprzez recykling betonu i opracowanie alternatywy dla piasku (np. kruszone skały lub plastikowe materiały odpadowe). Będzie to zależało od pełnej lokalizacji źródeł i wielkości wydobycia, ale też rozszerzenia naszej wiedzy na temat tego co się dzieje z piaskiem w rzekach i strumieniach (np. gdzie jest nanoszony i można go wydobyć bez zakłócenia ekosystemu).
- Fakt że piasek jest tak fundamentalnym składnikiem współczesnego społeczeństwa, a mimo to nie mamy pojęcia, ile piasku usuwamy z naszych rzek każdego roku, a nawet ile piasku jest naturalnie dostępnego, sprawia, że zapewnienie zrównoważonego rozwoju tej branży jest bardzo, bardzo trudne - powiedział Chris Hackney z University of Hull. - Nadszedł czas, aby zauważyć, że piasek jest tak samo ważny na arenie światowej jak ropa naftowa, gaz i metale szlachetne - dodał.
