Bezpłatna pomoc prawna: dezorganizacja przez bałagan z przepisami

Powiaty organizują konkursy na prowadzenie punktów bezpłatnej pomocy prawnej na starych, nieaktualnych zasadach, bo wciąż nie ma przepisów wykonawczych.

Aktualizacja: 29.11.2018 20:12 Publikacja: 29.11.2018 16:47

Bezpłatna pomoc prawna: dezorganizacja przez bałagan z przepisami

Foto: Adobe Stock

Po Nowym Roku wiele punktów pomocy prawnej może być zamkniętych. Brakuje bowiem przepisów wykonawczych, dzięki którym starostwa mogą zorganizować konkursy wyłaniające organizacje pozarządowe prowadzące część punktów poradnictwa prawnego.

O przygotowanie przepisów apelują nie tylko powiaty, ale również rzecznik praw obywatelskich. Zwrócił się on w tej sprawie do ministra sprawiedliwości.

Czytaj także: Zmiany w bezpłatnej pomocy prawnej

– Do 1 stycznia 2019 r. został tylko miesiąc, a wciąż nie ma projektu rozporządzenia przewodniczącego Komitetu ds. Pożytku Publicznego –mówi Grzegorz Kubalski, dyrektor Biura Związku Powiatów Polskich.

Chodzi o przepisy dotyczące organizacji konkursów na organizacje pozarządowe prowadzące punkty bezpłatnej pomocy prawnej.

W tej sytuacji powiaty nie mają innego wyjścia i wiele z nich decyduje się przeprowadzić konkursy wprost na podstawie ustawy o bezpłatnej pomocy oraz dotychczasowych przepisów wykonawczych.

– Nie możemy czekać. W przeciwnym razie musielibyśmy po Nowym Roku zamknąć część punktów – tłumaczy Grzegorz Kubalski.

Podobnego zdania jest Marek Wójcik ze Związku Miast Polskich. – Będziemy robić wszystko, by punkty działały – mówi.

Nie oznacza to jednak, że brak przepisów nie przeszkadza.

– Istnieje duże ryzyko, że te organizacje pozarządowe, które przegrają konkursy, będą się odwoływać. I będą zarzucać powiatom, że zorganizowały konkursy bez właściwej podstawy prawnej. Niestety, będą miały rację – mówi dr Jan Winczorek, wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego.

– To oznacza, że część punktów po 1 stycznia będzie jednak zamknięta. Poza tym starostwa potrzebują czasu na wyłonienie organizacji, a tego jest coraz mniej – dodaje.

Dużo lepsza jest sytuacja w przypadku drugiego aktu wykonawczego, którego autorem jest Ministerstwo Sprawiedliwości. Chodzi o projekt rozporządzenia w sprawie sposobu udzielania i dokumentowania nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego.

Powiaty miały do tego projektu bardzo dużo zastrzeżeń, zwłaszcza w odniesieniu do wygórowanych i kosztownych wymogów w zakresie wyposażenia lokali. Ministerstwo Sprawiedliwości postanowiło pójść im na rękę.

– Udało się wypracować kompromis. Komisja Wspólna Rządu i Samorządu w połowie miesiąca pozytywnie zaopiniowała projekt MS – mówi Grzegorz Kubalski.

Nowe przepisy nie nakładają już np. obowiązku wyposażania każdego punktu w stacjonarny komputer z programem informacji prawnej oraz sztywne łącze z internetem. Obecnie projekt przewiduje, że wystarczy wi-fi oraz dostęp do systemu informacji prawnej online. B

W każdym punkcie nie musi też stać stół z czterema krzesłami. Wystarczy, że znajdują się one w punktach wyznaczonych do prowadzenia mediacji – wyjaśnia Grzegorz Kubalski. B

W 2017 r. nieodpłatnej pomocy prawnej udzielono 388 733 osobom, z tego w punktach prowadzonych przez adwokatów i radców prawnych – 252 566, natomiast w punktach powierzonych organizacjom pozarządowym – 146 062. Osobom, które skorzystały w 2017 r. z nieodpłatnej pomocy prawnej, udzielono 456 355 porad, z tego 258 490 w punktach prowadzonych przez adwokatów lub radców prawnych oraz 197 865 w punktach prowadzonych przez organizacje pozarządowe.

W 2017 r. funkcjonowało 1525 takich punktów, w tym 796 prowadzonych przez adwokatów lub radców prawnych i 729 powierzonych organizacjom pozarządowym.

Dotacja z budżetu państwa na udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej w 2017 r. wynosiła 95 471 100 zł, czyli miesięcznie na jeden punkt przypadało 5217 zł. W roku 2018 to 95 408 496 zł. Miesięcznie na jeden punkt przypada więc także 5217 zł. Różnica między kwotami dotacji wynika z różnej liczby funkcjonujących punktów.

Łączna kwota dotacji w przyszłym roku ma wynieść 100 914 000 zł, czyli na jeden punkt będzie to 5500 zł. Oprócz zwiększenia dotacji wzrośnie z 3 do 6 proc. część dotacji dla powiatów na obsługę organizacyjną-techniczną tego zadania.

1525 ?punktów pomocy prawnej funkcjonowało w ubiegłym roku na terenie całego kraju

729 biur pomocy prawnej prowadziły w 2017 r. organizacje pozarządowe

Po Nowym Roku wiele punktów pomocy prawnej może być zamkniętych. Brakuje bowiem przepisów wykonawczych, dzięki którym starostwa mogą zorganizować konkursy wyłaniające organizacje pozarządowe prowadzące część punktów poradnictwa prawnego.

O przygotowanie przepisów apelują nie tylko powiaty, ale również rzecznik praw obywatelskich. Zwrócił się on w tej sprawie do ministra sprawiedliwości.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Konsumenci
UOKiK ukarał dwie znane polskie firmy odzieżowe. "Wełna jedynie na etykiecie"
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego