Egzaminy prawnicze 2020: jak napisać apelację o zapłatę z weksla

W latach 2014–2016 przedsiębiorstwo Walerii Kosmowskiej przechodziło restrukturyzację, którą prowadziła spółka Zrestrukturyzuj się sam SA.

W 2016 r. Andrzej Kwiatkowski, będący pełnomocnikiem Walerii Kosmowskiej upoważnionym do wszystkich spraw związanych z przeprowadzaną restrukturyzacją, wszedł w posiadanie przedmiotowego weksla in blanco. Andrzej Kwiatkowski nie zwrócił weksla Walerii Kosmowskiej. Następnie nieuzupełniony weksel trafił w 2017 r. do rąk Wiktora Pięknego.

Pismem z 6.04.2017 r. Wiktor Piękny poinformował Andrzeja Kwiatkowskiego, że weksel in blanco, którym zabezpieczył on swoje zobowiązania w stosunku do Wiktora Pięknego, wystawiony przez osobę trzecią, został zdeponowany w kancelarii notarialnej i może być odebrany, jeżeli do 24.4.2017 r. do godziny 16.00 Andrzej Kwiatkowski spłaci w formie pieniężnej wszystkie zobowiązania lub przedstawi własne wiarygodne zabezpieczenia. W przeciwnym wypadku weksel zostanie wypełniony na kwotę zaspokajającą wszelkie zobowiązania i wystawca zostanie wezwany do wykupu weksla.

Andrzej Kwiatkowski i Wiktor Piękny w korespondencji elektronicznej prowadzonej w listopadzie i grudniu 2017 r. wymieniali uwagi na temat „weksla Walerii" będącego w posiadaniu Wiktora Pięknego, rozważając możliwość wypełnienia go i wystąpienia do sądu z powództwem o zapłatę. W wiadomości z 20.11.2017 r. Wiktor Piękny pisał do Andrzeja Kwiatkowskiego: „w poniedziałek zastawiony przez Ciebie nielegalnie – a bardziej nierzetelnie weksel zostanie wypełniony i wystawca wezwany do jego wykupienia za kwotę, która pokrywa Twój dług plus koszty".

Pismem z 19.07.2018 r. Wiktor Piękny wezwał Walerię Kosmowską i Klaudię Kosmowską do zapłaty kwoty 252 466,32 zł wraz z ustawowymi odsetkami z opóźnieniem w nieprzekraczalnym terminie do 31.07.2018 r., pod rygorem skierowania sprawy na drogę sądową. W piśmie wskazano, że na osobistym spotkaniu w hotelu Poznański Młyn Wiktor Piękny informował pozwaną, że Andrzej Kwiatkowski zabezpieczył płatność swych zobowiązań wobec Wiktora Pięknego wekslem in blanco wystawionym przez pozwaną.

W dniu 29.07.2018 r. Andrzej Kwiatkowski złożył pozwanej pisemne oświadczenie, w którym stwierdził, że uregulowane zostały wszelkie wzajemne roszczenia między przedsiębiorstwem Walerii Kosmowskiej a Zrestrukturyzuj się sam SA, wynikające z umowy o restrukturyzację. Stwierdził również, że był w posiadaniu weksla in blanco podpisanego przez Walerię Kosmowską i Klaudię Kosmowską, który odebrał w latach 2014–2016.

W odpowiedzi na wezwanie do wykupu weksla Waleria Kosmowska i Klaudia Kosmowska w piśmie z 20.07.2018 r. poinformowały, że nie miały i nie mają żadnych zobowiązań wobec Andrzeja Kwiatkowskiego, i wskazały, że przedmiotowy weksel był wystawiony na rzecz jednego z banków tytułem zabezpieczenia, został odebrany przez Andrzeja Kwiatkowskiego i miał zostać zwrócony wystawcy, a Wiktor Piękny wszedł w posiadanie tego weksla bezprawnie. Pismo zawierało wezwanie do zwrotu weksla w nieprzekraczalnym terminie do 16.08.2018 r.

Wiktor Piękny wypełnił 31.7.2018 r. weksel wystawiony przez Walerię Kosmowską, a w późniejszym czasie (1.9.2018 r.) zamieścił na nim adnotację o ustąpieniu na rzecz Wawrzyńca Lotaryńskiego i przekazał weksel Wawrzyńcowi Lotaryńskiemu.

Wiktor Piękny i powód Wawrzyniec Lotaryński współpracują ze sobą przy prowadzeniu działalności gospodarczej.

Sąd zważył co następuje: W świetle powyższych ustaleń, zdaniem sądu powództwo zasługiwało w całości na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że uzupełniony weksel złożony w sądzie posiadał wszystkie cechy wskazane w art. 101 PrWeksl, jego autentyczność i treść nie budziły wątpliwości, podobnie jak i zamieszczony na odwrocie weksla zapis o ustąpieniu przez Wiktora Pięknego na rzecz powoda (indos). Indos ten spełniał wymogi określone w art. 12 i 13 PrWeksl, a zatem zgodnie z art. 14 ust. 1 PrWeksl spowodował przeniesienie na Wawrzyńca Lotaryńskiego wszystkich praw z weksla. W tej sytuacji, nie badając stosunku prawnego będącego podstawą wystawienia weksla, należało wydać na rzecz powoda jako legitymowanego formalnie (tj. treścią weksla), nakaz zapłaty uwzględniający żądanie pozwu (art. 485 § 2 KPC).

W ocenie Sądu Okręgowego, w niniejszej sprawie zostało wykazane, że weksel in blanco wystawiony przez Walerię Kosmowską został w sposób nieuprawniony przejęty przez Andrzeja Kwiatkowskiego. Za wiarygodne sąd uznał oświadczenie tego ostatniego, złożone na piśmie Walerii Kosmowskiej 29.7.2018 r., co stanowiło w ocenie sądu potwierdzenie, że weksel miał służyć zabezpieczeniu wierzytelności Bankos Bank S.A.

Niezależnie od tego, w jakich okolicznościach i w jakim celu Andrzej Kwiatkowski przekazał weksel pozwanej Wiktorowi Pięknemu, należało stwierdzić, że Andrzej Kwiatkowski wszedł w jego posiadanie w sposób nieuprawniony, a Wiktor Piękny wchodząc w posiadanie weksla niezupełnego, nie mógł nabyć więcej praw niż posiadał jego poprzednik. W ocenie sądu prawdopodobne jest, że Wiktor Piękny zdawał sobie sprawę z tego, iż Andrzejowi Kwiatkowskiemu nie przysługuje uprawnienie do dysponowania wekslem i do uzupełnienia go treścią, zgodną ze zobowiązaniem Walerii Kosmowskiej stanowiącym podstawę wystawienia przez niego weksla.

Udowodnienie przez Walerię Kosmowską nieuczciwych działań podejmowanych w związku z jego wekslem, przez pierwszych z szeregu posiadaczy tego weksla, nie stanowiło jednakże w ocenie sądu, przesłanki umożliwiającej jej podnoszenie zarzutów przeciwko aktualnemu posiadaczowi weksla Wawrzyńcowi Lotaryńskiemu. W ocenie sądu znajomość powoda z Wiktorem Pięknym sama w sobie nie uprawnia do przyjęcia, że znane mu były okoliczności wystawienia weksla i brak uprawnienia indosanta do dysponowania nim oraz do jego uzupełnienia. Brak było również podstaw do uznania, że przy dochowaniu należytej staranności powinien był zorientować się, iż Wiktor Piękny nie jest uprawnionym posiadaczem weksla i że nie uzupełnił go zgodnie z treścią zobowiązania pozwanego.

W tych okolicznościach Sąd Okręgowy uznał, że powód skutecznie nabył przez indos wierzytelność przeciwko Walerii Kosmowskiej wynikającą z podpisanego przez nią weksla, a zatem wydany w niniejszej sprawie nakaz zapłaty utrzymał w całości w mocy.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 § 1 KPC w zw. z § 6 pkt 7, § 3 ust. 1 pkt 7 i § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. Zasądzona w punkcie 2. sentencji wyroku kwota 3.583 zł tytułem zwrotu dalszych kosztów zastępstwa procesowego stanowiła różnicę pomiędzy kwotą wynikającą z § 2 ust. 7 rozporządzenia w wysokości 10 800 zł, a kwotą uwzględnioną już w utrzymanym w mocy nakazie zapłaty w wysokości 7217 zł. O odsetkach od zasądzonych kosztów procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 11 KPC.

Wzór apelacji:

Poznań, 7.1.2020 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu

za pośrednictwem

Sądu Okręgowego w Poznaniu

I Wydział Cywilny

Powód:

Wawrzyniec Lotaryński

ul. Bogacza 10, Poznań

reprezentowany przez

adw. Anastazję Bielską

Pozwana:

Waleria Kosmowska

ul. Paderewskiego 101/9, Poznań

reprezentowana przez

adw. Adama Czarownego

sygn. akt I C 876/19

wartość przedmiotu zaskarżenia: 252 467 zł (słownie: dwieście pięćdziesiąt dwa tysiące czterysta sześćdziesiąt siedem złotych)

APELACJA

pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu I Wydział Cywilny

z 23.12.2019 r. w sprawie o sygn. akt I C 876/19

W imieniu pozwanej, powołując się na znajdujące się w aktach sprawy pełnomocnictwo, na zasadzie art. 367 w zw. z art. 368 § 1 KPC zaskarżam w całości wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu I Wydział Cywilny z 23.12.2019 r. w sprawie I C 876/19.

W oparciu o art. 368 § 1 pkt 2 KPC, zaskarżonemu wyrokowi zarzucam naruszenie prawa materialnego, tj.:

1) art. 20 ust. 1 zd. 2 PrWeksl poprzez jego niezastosowanie;

2) art. 16, 17 i 10 PrWeksl poprzez błędne uznanie, że pozwanej przysługiwały wobec powoda jedynie zarzuty oparte na art. 16, 17 i 10 PrWeksl, podczas gdy pozwanej przysługiwały jeszcze zarzuty z art. 513 KC;

3) art. 513 KC poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy w okolicznościach niniejszej sprawy pozwana jako dłużniczka mogła powodowi przeciwstawić nie tylko zarzuty, jakie miała osobiście wobec niego, ale też wszelkie zarzuty przysługujące jej względem indosanta w chwili powzięcia wiadomości o indosie.

Wobec powyższego, na podstawie art. 368 § 1 pkt 5 w zw. z art. 386 § 1 KPC, wnoszę o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie wydanego w niniejszej sprawie nakazu zapłaty w całości i oddalenie powództwa w całości;

2) zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 23.12.2019 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu I Wydział Cywilny utrzymał w mocy nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z 12.11.2019 r. wydany przez Sąd Okręgowy w Poznaniu w sprawie o sygn. akt I Nc 5432/19.

Pozwana kwestionuje powyższe rozstrzygnięcie, argumentując, jak poniżej:

Mimo prawidłowo poczynionych ustaleń, sąd I instancji wywiódł z nich błędne wnioski, uznając że powództwo zasługiwało na uwzględnienie. W ocenie sądu I instancji nie budziło wątpliwości w świetle przeprowadzonego postępowania dowodowego, że Andrzej Kwiatkowski wszedł w posiadanie weksla in blanco wystawionego przez pozwanego w sposób nieuprawniony, a następnie znalazł się on w posiadaniu Wiktora Pięknego, który wypełnił go, a następnie zbył w drodze indosu na rzecz powoda, mimo tego, że nie nabył wierzytelności wobec wystawcy, którego miał być on zabezpieczeniem, to jednak temu ostatniemu nie może przypisać działania w złej wierze, czy też rażącego niedbalstwa, przy jego nabyciu.

Dokonując tej oceny, Sąd Okręgowy pominął jednakże bezsporną okoliczność, że do indosowania weksla, którego termin płatności przypadał na 1.8.2018 r., przez Wiktora Pięknego na rzecz powoda, doszło 1.9.2018 r., a zatem po upływie terminu do złożenia protestu, który zgodnie z art. 44 ust. 3 PrWeksl, powinien być dokonany w jednym z dwóch dni powszednich, następujących po dniu płatności, tj. najpóźniej 3.8.2018 r.

Zgodnie z brzmieniem art. 20 ust. 1 zd. 2 PrWeksl, odnoszącego się na podstawie art. 103 ust. 1 PrWeksl także do weksla własnego, indos po proteście z powodu niezapłacenia lub po upływie terminu ustanowionego do protestu ma tylko skutki zwykłego przelewu, tj. określone w art. 509–516 KC. Według dominującego poglądu zarówno w piśmiennictwie (m.in. A. Glasner, A. Thaler, Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz, Kraków 1936, s. 126), jak i orzecznictwie (zob. wyr. SN: z 11.5.2012 r., II CSK 507/11, Legalis; z 7.5.2004 r., III CK 563/02, OSNC 2005, Nr 5, poz. 88), indosem po upływie terminu ustanowionego do protestu w rozumieniu art. 20 ust. 1 zd. 2 PrWeksl, jest nie tylko indos dokonany po upływie tego terminu wtedy, gdy posiadacz weksla nie został zwolniony od protestu, ale także indos dokonany po upływie tego terminu wtedy, gdy posiadacz weksla został zwolniony od protestu. Po upływie terminu do protestu z powodu odmowy zapłaty nie ma uzasadnienia do dopuszczenia stosowania szczególnych zasad obrotu wekslem nie tylko wtedy, gdy posiadacz weksla nie został zwolniony od protestu, ale i wtedy, gdy posiadacz weksla został zwolniony od protestu.

Skutkiem przelewu będzie to, że posiadacz nie nabędzie samoistnych praw. Indosatariusz nabędzie tylko tyle praw, ile przysługiwało indosantowi. Indos po proteście daje indosatariuszowi tylko takie uprawnienia jakie miał zbywca wierzytelności, czyli takie jakie przysługiwały indosantowi. Dobra wiara nabywcy nie ma w tym przypadku żadnego znaczenia. Indosatariusz nie ma przywilejów przewidzianych przez prawo wekslowe. Indosatariuszowi można postawić wszystkie zarzuty oparte na pozawekslowych stosunkach z indosantem, który dokonał indosu poterminowego.

Wobec posiadacza, który nabył weksel w wyniku indosu dokonanego po proteście z powodu niezapłacenia lub po upływie terminu ustanowionego dla protestu nie stosuje się art. 17 PrWeksl, lecz art. 513 KC (zob. uchw. SN z 7.5.2004 r., III CK 563/02, Legalis). W tych okolicznościach, pozwana, jako dłużniczka, mogła zatem powodowi przeciwstawić nie tylko zarzuty, jakie miała osobiście wobec niego, ale również zgodnie z art. 513 KC, wszelkie zarzuty przysługujące jej względem indosanta w chwili powzięcia wiadomości o indosie. W przypadku, gdy indosowany przez remitenta był weksel własny będący uprzednio wekslem in blanco, oznacza to w szczególności możliwość bronienia się przez wystawcę przed żądaniami indosatariusza za pomocą zarzutów dotyczących nieprawidłowego uzupełnienia weksla przez indosanta bez ograniczeń przewidzianych w art. 10 PrWeksl (por. wyr. SN: z 11.5.2012 r., II CSK 507/11, Legalis; z 15.5.2008 r., I CSK 548/07, OSNC-ZD 2009, Nr B, poz. 49 i z 9.9.2010 r., I CSK 641/09, Legalis).

Jak trafnie wskazał Sąd Okręgowy, zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje jakichkolwiek podstaw do uznania, że pozwana był dłużniczką Andrzeja Kwiatkowskiego, a w konsekwencji również Wiktora Pięknego (który jako cesjonariusz nie mógł nabyć więcej praw niż posiadał ich cedent). Wskazać przy tym należy, że ten ostatni wypełnił weksel kwotą, jaka według niego obejmowała przysługującą mu należność wobec Andrzeja Kwiatkowskiego, przy czym z jego zeznań nie wynika bynajmniej, aby zawarł on z tym ostatnim umowę przelewu wierzytelności, jaka miałaby mu przysługiwać wobec pozwanej, której zabezpieczeniem miałby być wystawiony przez nią weksel in blanco, którego stał się on posiadaczem. Tym samym sąd I instancji niezasadnie utrzymał w mocy nakaz zapłaty.

Powyższe wskazuje na zasadność apelacji, wobec czego wnoszę o jej uwzględnienie.

adw. Adam Czarowny

/podpis własnoręczny/

Załączniki:

-odpis apelacji wraz z załącznikami,

-dowód uiszczenia opłaty od apelacji.

Komentarz:

1. Wartość przedmiotu zaskarżenia

W przedmiotowej sprawie pozwana zaskarża wyrok sądu I instancji w całości. Tym samym wartość przedmiotu zaskarżenia odpowiada wartości przedmiotu sporu określonego przez powoda w pozwie, tj. kwocie 252 467,00 zł.

2. Oznaczenie rodzaju pisma i oznaczenie zaskarżonego wyroku

Powód wniósł o wydanie nakazu zapłaty z weksla w postępowaniu nakazowym. Sąd wydał nakaz zapłaty, od którego zarzuty wniosła pozwana, wskutek czego sprawa została skierowana do postępowania zwykłego (art. 493 § 1 KPC). Po przeprowadzeniu rozprawy, sąd wydał wyrok utrzymujący w mocy wydany uprzednio nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym (art. 493 § 4 KPC). Na zasadzie art. 367 § 1 KPC od wyroku przysługuje apelacja.

3. Zakres zaskarżenia

Zgodnie z brzmieniem art. 368 § 1 pkt 1 KPC skarżąca wskazała zakres zaskarżenia. Pozwana zaskarża wyrok w całości, tj. w zakresie rozstrzygnięcia merytorycznego oraz rozstrzygnięcia o kosztach.

4. Zarzuty

Pozwana zarzuca sądowi okręgowemu jedynie naruszenie przepisów prawa materialnego (art. 20 PrWeksl i art. 513 KC) poprzez ich niezastosowanie oraz art. 16, 17 i 10 PrWeksl.

5. Wnioski apelacji

Pozwana wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie wydanego w sprawie nakazu zapłaty w całości i oddalenie powództwa w całości, a ponadto o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

6. Powołanie nowych faktów i dowodów

Brak jest w treści apelacji nowych faktów i dowodów.

7. Odpis apelacji wraz z załącznikami

Do apelacji załącza się jej odpis dla strony przeciwnej wraz z dowodem uiszczenia opłaty od apelacji.

8. Opłata od apelacji

Od pozwu w postępowaniu nakazowym pobierana jest opłata w wysokości 1/4 opłaty pobieranej w sprawach o roszczenia majątkowe (art. 19 ust. 1 pkt 2 KSCU), w tej sprawie – 1/4 z 5% wartości przedmiotu sporu. Wnosząc zarzuty od nakazu zapłaty, pozwany uiszcza 3/4 opłaty sądowej (art. 19 ust. 4 KSCU). Natomiast wnosząc apelację od wyroku, w którym sąd utrzymuje lub uchyla nakaz zapłaty, uiszcza się opłatę w wysokości 5% wartości przedmiotu sporu (art. 18 ust. 2 KSCU), tj. 12 624 zł.

Z czego najlepiej się uczyć:

- Egzaminy Prawnicze Ministerstwa Sprawiedliwości 2020. Tom 1–3, 2019 r.

- Apelacje karne. Zagadnienia praktyczne, akta i kazusy, Z. Kapiński, 7. wyd. 2019 r.

- Kazusy karne materialne, dr A. Zientara, 2019 r.

- Apelacje cywilne i karne. 69 wzorów pism z omówieniami, S. Jaworski, 7. wyd. 2019 r.

- Prawo karne. Podręcznik dla aplikantów, dr D. Wetoszka, 2019 r.

- Kodeks postępowania karnego. Orzecznictwo Aplikanta, 4. wyd. 2019 r.

- Kodeks karny. Orzecznictwo Aplikanta, 4. wyd. 2019 r.

- Kodeks postępowania karnego. Komentarz do ustawy z 19.7.2019 r., K. Gajowniczek-Pruszyńska, dr P. Karlik, 2019 r.

- Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. prof. J. Skorupka, 4. wyd. 2019 r.

- EDYCJA KARNA. Kodeks karny. Kodeks postępowania karnego. Kodeks karny wykonawczy. 13 innych aktów prawnych, 39. wyd. 2020 r.

- System Oznaczeń Kodeksowych, czyli jak pracować z kodeksami i pisać pisma procesowe, 2. wyd. 2019 r.