Radcowie prawni pomagają uchodźcom. Ponad 1000 porad miesięcznie

CKPP powstało jeszcze w ubiegłym roku jako grupa robocza samorządu radcowskiego, mająca na celu udzielanie pomocy uchodźcom na granicy polsko-białoruskiej. Od marca zajęło się także pomocą osobom, które uciekły z Ukrainy powodu wojny.

– Wielu radców chciało pomagać na granicy, działania prawników na miejscu były siłą rzeczy ograniczone – mówi Włodzimierz Chróścik, prezes Krajowej Izby Radców Prawnych. – Zaczynaliśmy od całodobowej pomocy w wielu miejscach w Polsce, ale uznaliśmy, że jeśli chcemy być skuteczni dłużej, należy stworzyć bardziej zorganizowaną formę pomocy – dodaje.

W czerwcu 2022 r. KIRP weszła we współpracę z dwoma partnerami – Norwegian Refugee Council w Polsce (przekazało KIRP dofinansowanie na dalsze działania centrum z funduszy German Federal Foreign Office) oraz Fundacją Dialog z Białegostoku (wsparcie od strony technicznej).

Czytaj więcej

Zawody prawnicze

Radcowie prawni na granicy polsko-białoruskiej

W Hajnówce uruchomiono właśnie Centrum Koordynacji Pomocy Prawnej, w którym świadczona będzie bez...

Najczęstsze pytania

Centrum działa obecnie w formie infolinii. Początkowo porad udzielali w niej polscy prawnicy-wolontariusze, obecnie robi to 14 prawniczek ukraińskich – osiem z nich pracuje w biurze w Warszawie (jest tam możliwość konsultacji osobistej), cztery w Lublinie i dwa we Wrocławiu.

To rozwiązanie znosi problem bariery językowej. Ponadto wiele pytań dotyczy prawa ukraińskiego – w takich kwestiach jak alimenty, zawarcie małżeństwa, rozwody, ustalenie opieki nad dziećmi, wyjazd z Ukrainy (problematyczny zwłaszcza w przypadku niepełnoletniego dziecka bez rodziców) i powrót tam. W sprawach m.in. spadkowych, rozwodowych, ustalenia ojcostwa obowiązuje tzw. jurysdykcja wyłączna Ukrainy.

Pracownice centrum przeszły kurs nie tylko języka polskiego, ale i naszego prawa (w najważniejszych dla uchodźców dziedzinach).

– Udzielamy wsparcia osobom fizycznym, które zostały dotknięte problemem przesiedlenia, zatem sprawy, które pomagamy rozwiązać, są związane z przesiedleniem, a więc np. legalizacją pobytu, dostępem do podstawowych usług w Polsce, sprawy pracownicze – tłumaczy Magdalena Bartosiewicz, koordynatorka centrum. – Podpowiadamy także, jak założyć działalność w Polsce w formie samozatrudnienia, ale nie obsługujemy już np. firm.

– Większość spraw można załatwić przez udzielenie właściwej informacji – ocenia prezes Włodzimierz Chróścik.

W przypadkach wymagających reprezentacji przed sądem i urzędem (których nie jest dużo) pomocy pro bono udzielają radcowie z właściwej miejscowo OIRP (w każdej działa koordynator).

Czytaj więcej

Prawnicy

Adwokaci z Podlasia działają na granicy

Białostoccy adwokaci powołali zespół pomocy migrantom szukającym ochrony prawnej. Nie będzie to ł...

Dowód legalności

Jak wskazuje Swietlana Hulko, adwokatka z centrum, największym problemem jest to, że uchodźcy nie mają żadnego dokumentu w fizycznej formie, który wskazywałby, że mogą przebywać tu legalnie.

– Komisja Europejska przyjęła uchwałę o przedłużeniu czasu pobytu uchodźców do wiosny 2024 r., ale Polska jeszcze tych przepisów nie implementowała – dodaje mecenas Swietlana Hulko.

Zgodnie z dyrektywą o objęciu ochroną tymczasową Polska powinna wydawać osobom z Ukrainy dokumenty pobytowe, które np. umożliwiałyby im swobodne poruszanie się po krajach UE.

– W polskiej specustawie natomiast rząd nie przewidział automatycznego wydawania obywatelom Ukrainy takich dokumentów – wyjaśnia Magdalena Bartosiewicz. – W lipcu 2022 r. pojawił się elektroniczny dokument Diia.pl dostępny w aplikacji mObywatel, który poświadcza legalność pobytu i tożsamość – dodaje.

Rozwiązuje to część problemów, np. z przekraczaniem granic. Nie jest jednak najlepszym rozwiązaniem dla osób nieposługujących się biegle narzędziami cyfrowymi.

– Brak polskich papierowych dokumentów tożsamości podobnych do karty pobytu uzasadniających to, że osoby te przebywają w kraju legalnie, utrudnia załatwianie wielu codziennych spraw – tłumaczy z kolei Julia Arsiriy, asystentka centrum. – Obecnie ukraińskie prawo jazdy jest honorowane do końca 2022 r. Jeżeli te regulacje nie będą przedłużone, to brak dokumentu pobytowego uniemożliwi wymianę prawa jazdy na polskie – dodaje.