Przybywa skarg na naruszenia tajemnicy adwokackiej i obrończej. Tylko w warszawskiej od stycznia 2017 r. wpłynęło 20 takich zawiadomień. Podobnie jest w Poznaniu, Krakowie, Kielcach. – To istota naszego zawodu – alarmują adwokaci. Policja i prokuratura niewiele jednak sobie z tego robią. Konieczne są więc interwencje samorządu.
Dla klienta
– Walka o tajemnicę nie jest dla adwokata, tylko obywatela – tłumaczy Mikołaj Pietrzak, dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie. Stąd też monitoring samorządu. – Poprosiliśmy adwokatów, by zgłaszali każdy taki przypadek, bo to sprawa dla nas podstawowa. Tym bardziej że zdarzają się one coraz częściej – mówi dziekan.
Działania organów ścigania są bardzo różne. Albo wzywają adwokatów do składania zeznań, albo próbują przekonywać, że dane informacje nie są tajemnicą. Pojawiają się też wnioski o dostęp do dokumentów czy nośników informacji. Dzieje się tak najczęściej na etapie postępowania przygotowawczego. Zdarza się, że sądy zezwalają na uchylenie tajemnicy, ale druga instancja często uchyla takie postanowienie.
Jerzy Zięba, dziekan Rady w Kielcach, też ma takie przypadki.
– Nie zawsze interweniujemy jako samorząd, bo sytuacje bywają różne. Ważne jednak, żeby adwokaci wiedzieli, że nad tym czuwamy i że jest to nasza wspólna sprawa – mówi.
Sędzia przesadził
Maciej Gutowski, dziekan ORA w Poznaniu, potwierdza: – Taki problem istnieje też u nas. Tylko w tym roku mieliśmy co najmniej kilka takich zgłoszeń, w kilku interweniowaliśmy – przyznaje. Pytany o przykład, opowiada taki sprzed dwóch dni. Adwokat broniący oskarżonego w sprawie karnej usłyszał, że ma ujawnić, skąd posiada informację o numerze konta, który podaje we wniosku dowodowym. Największy paradoks polegał na tym, że pytanie zadawał nie sąd orzekający w tej konkretnej sprawie, tylko przewodniczący wydziału, do którego sprawa trafiła.
– Jeszcze tego samego dnia interweniowałem – informuje dziekan Gutowski.
Sprawdzona, pogłębiona i kompleksowa wiedza dla MŚP
Podobna sytuacja miała miejsce w Szczecinie. Przeszukano tam kancelarię adwokata i zatrzymano akta sprawy cywilnej. Po odwołaniu je zwrócono.
– Tajemnica jest istotą tego zawodu. Bez niej nie ma adwokata, nie będzie zaufania między nim a klientem. Ludzie chcą mieć zaufanie do adwokata tak samo jak do lekarza. Często słyszę od klienta: Panu to mogę o tym powiedzieć. Jeśli organy ścigania będą nam rzucać kłody pod nogi i domagać się informacji objętych tajemnicą, a sądy będą się na to godzić, możemy już nie usłyszeć takich twierdzeń – mówi adwokat Mariusz Paplaczyk. S
Akcja – reakcja
Jakie działania podejmuje samorząd, kiedy już dostanie informację o naruszeniu tajemnicy?
– Natychmiast organizujemy spotkanie z adwokatem – mówi adwokat Mikołaj Pietrzak. A co potem? BdTXT - W - 8.15 J: – Kiedy już zapoznamy się ze sprawą, sporządzamy pismo interwencyjne, że dany prokurator czy policjant wiedzieli, że monitorujemy takie sprawy i zapewniamy udział przedstawiciela ORA w takich czynnościach – wyjaśnia.
Problem zakresu tajemnicy adwokackiej był wiele razy przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego. Ostatnio w lutym 2017 r. SN uznał wówczas, że zakres tajemnicy wyznacza przede wszystkim związek pozyskania informacji przez adwokata z wykonywaniem merytorycznych czynności zawodowych. Sprawa, którą zajmował się SN, dotyczyła adwokata ukaranego dyscyplinarnie za naruszenie tajemnicy adwokackiej. Ujawnił on prokuratorze informacje o nieskładaniu sprawozdań finansowych przez zarząd spółki, która była jego klientem.
Zasady tajemnicy adwokackiej
- Adwokat obowiązany jest zachować w tajemnicy wszystko, o czym dowiedział się w związku z udzielaniem pomocy prawnej.
- Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej nie może być ograniczony w czasie. - Adwokata nie można zwolnić od obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej co do faktów, o których dowiedział się, udzielając pomocy prawnej lub prowadząc sprawę.
- Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej nie dotyczy informacji udostępnianych na podstawie przepisów ustawy z 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu – w zakresie określonym tymi przepisami.
Art. 6 Prawa o adwokaturze
