Prokurator może zabronić adwokatowi wykonywania zawodu

Prawo prokuratora do zawieszania adwokata w wykonywaniu zawodu w związku z postępowaniem karnym przeciw niemu może być niekonstytucyjne

Publikacja: 03.02.2011 04:00

Prokurator może zabronić adwokatowi wykonywania zawodu

Foto: Fotorzepa, Jakub Dobrzyński

Tak uważa Helsińska Fundacja Praw Człowieka, która zwróciła się do rzecznika praw obywatelskich o skierowanie art. 276 [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/1995_99/DU1997Nr%2089poz%20555.asp]kodeksu postępowania karnego[/link] do zbadania przez Trybunał Konstytucyjny.

Zgodnie z tym przepisem „tytułem środka zapobiegawczego można zawiesić oskarżonego w czynnościach służbowych lub w wykonywaniu zawodu“. Zastrzeżenia fundacji budzą możliwe do wyobrażenia sytuacje, w których – na jego podstawie – prokurator mógłby zawieszać prawo do wykonywania zawodu adwokatowi z powodu czynności, które ten podejmował jako obrońca, gdy w związku z nimi zostaje potem oskarżony przez prokuraturę o przestępstwo.

Zdaniem obrońców praw człowieka obowiązująca regulacja jest niewłaściwa, bo generalnie w procesie karnym prokurator i obrońca są przeciwnikami, a ten przepis daje pierwszemu władzę nad drugim.

– Nie twierdzimy, że adwokaci to święte krowy, ale warto się zastanowić, czy do zawieszania w wykonywaniu zawodu nie jest bardziej właściwy sąd dyscyplinarny. Najlepiej jednak byłoby, gdyby tak ważną decyzję podejmował sąd – uważa Adam Bodnar z fundacji.

[srodtytul]Precedensowa decyzja[/srodtytul]

Taka sytuacja zresztą się zdarzyła. W 2009 r. Prokuratura Apelacyjna w Łodzi zarzuciła obrońcom Lwa R. (tego od afery Rywina) działania utrudniające w 2005 r. wykonanie wobec niego kary więzienia.

[wyimek] [b] [link=http://blog.rp.pl/goracytemat/2011/02/03/oskarzyciel-jest-zawsze-przeciwnikiem-obroncy/#respond]Skomentuj ten artykuł[/link][/b][/wyimek]

Prokurator zdecydował o zawieszeniu dwóch warszawskich adwokatów w wykonywaniu zawodu, co miało uniemożliwić im próby namawiania różnych osób do podawania nieprawdy. Po dwóch miesiącach sąd uchylił zakaz, uznając go za bezpodstawny. Ostatecznie śledztwo w sprawie tych prawników prokuratura niedawno umorzyła.

[srodtytul]Zakazem w adwokata[/srodtytul]

Przypomniało to obrońcom praw człowieka, że wątpliwy przepis obowiązuje. Według fundacji w zakresie uprawnień prokuratora względem adwokatów może on być sprzeczny z konstytucją stanowiącą, że adwokat jest zawodem zaufania publicznego, który ma zapewniać oskarżonym prawo do

obrony. W tę profesję wpisany jest konflikt z oskarżycielami, których rolą jest ściganie przestępców. Mogą oni mieć pokusę, by sięgać po ten środek zapobiegawczy jako sankcję lub narzędzie nacisku wobec obrońcy, który reprezentuje np. również innego oskarżonego w innej sprawie prowadzonej przez tę prokuraturę. Zdaniem fundacji może to ograniczać prawo do obrony i zasadę równości stron w postępowaniu sądowym.

– Powinno być tak, że prokuratura za pośrednictwem sądu zwraca się do rady o zawieszenie adwokata, a rzecznik dyscyplinarny wyjaśnia sprawę i rekomenduje radzie takie lub inne postanowienie. Organy adwokatury w razie zawieszenia adwokata wyznaczają też jego zastępcę – oświadcza Jakub Jacyna z warszawskiej rady adwokackiej. Jego zdaniem jednak sytuacja, gdy organ państwa, prokuratura, jako strona postępowania karnego, wprost decyduje o pozbawieniu oskarżonego prawa do obrońcy nie da się pogodzić z konstytucją.

[ramka][b]Komentuje

prof. Stanisław Waltoś specjalista prawa karnego z Uniwersytetu Jagiellońskiego[/b]

Na pierwszy rzut oka widać, że w stanowisku Fundacji Helsińskiej jest sporo słuszności. Przepis, który pozwala prokuratorowi zawieszać przeciwnika procesowego w wykonywaniu zawodu, może być niekonstytucyjny. Jeśli chodzi o przedstawicieli profesji prawniczych, a także innych zawodów zaufania publicznego, jak dziennikarze, prawo do zastosowania takiego środka zapobiegawczego powinien mieć wyłącznie sąd. Powiem więcej – może to powinna być generalna reguła: stosowanie art. 276 k.p.k. należałoby zarezerwować dla sądu. Konsekwencje decyzji o zawieszeniu w wykonywaniu zawodu, nie tylko finansowe, ale również prestiżowe, mogą być bowiem bardzo dotkliwe, i w dodatku nieodwracalne.[/ramka]

[b] [link=http://blog.rp.pl/goracytemat/2011/02/03/oskarzyciel-jest-zawsze-przeciwnikiem-obroncy/#respond]Skomentuj ten artykuł[/link][/b]

Tak uważa Helsińska Fundacja Praw Człowieka, która zwróciła się do rzecznika praw obywatelskich o skierowanie art. 276 [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/1995_99/DU1997Nr%2089poz%20555.asp]kodeksu postępowania karnego[/link] do zbadania przez Trybunał Konstytucyjny.

Zgodnie z tym przepisem „tytułem środka zapobiegawczego można zawiesić oskarżonego w czynnościach służbowych lub w wykonywaniu zawodu“. Zastrzeżenia fundacji budzą możliwe do wyobrażenia sytuacje, w których – na jego podstawie – prokurator mógłby zawieszać prawo do wykonywania zawodu adwokatowi z powodu czynności, które ten podejmował jako obrońca, gdy w związku z nimi zostaje potem oskarżony przez prokuraturę o przestępstwo.

Pozostało 82% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów