Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację danego przedsięwzięcia (dalej: decyzja środowiskowa) służy przede wszystkim określeniu zasad wykonania inwestycji i jej późniejszej eksploatacji przy uwzględnieniu aspektów środowiskowych. Jest to istotne zwłaszcza wtedy, gdy dane przedsięwzięcie jest zaliczane do przedsięwzięć mogących znacząco bądź potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, a wydanie decyzji środowiskowej jest poprzedzone stosowną oceną w tym zakresie. Rozstrzygnięcie to nie zastępuje jednak innych decyzji, a w szczególności pozwolenia na budowę, choć w określonych sytuacjach warunkuje ich uzyskanie.
Czytaj także: Decyzje środowiskowe – łatwiej czy trudniej?
Nie tylko dla przedsięwzięć planowanych
Jak wprost stanowi art. 72 ust. 1 ustawy z 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (dalej: ustawa), wydanie decyzji środowiskowej następuje przed uzyskaniem wymienionych w tym przepisie rozstrzygnięć, czyli m.in. decyzji o pozwoleniu na budowę oraz o zatwierdzeniu projektu budowlanego. Podana konstrukcja mogłaby prowadzić do wniosku, że decyzja ta może być wydana tylko dla inwestycji projektowanych, a nie już zrealizowanych. Jest to o tyle istotne, że jednocześnie art. 59 tej ustawy, odwołuje się do pojęcia „planowanych" przedsięwzięć, przy okazji wskazania, jakie przedsięwzięcia wymagają przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Okazuje się jednak, iż decyzja środowiskowa może być uzyskana także dla inwestycji już zrealizowanej.
Powyższe potwierdza, dominujący pogląd występujący obecnie w orzecznictwie sądowym. Podkreśla się w nim, iż decyzja środowiskowa może być wydana nawet w przypadku, gdy dane przedsięwzięcie jest w fazie realizacji, zostało zrealizowane, czy już funkcjonuje (tak: Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z: 6 marca 2013 roku, sygn. akt: II OSK 2147/11 oraz 26 października 2011 roku, sygn. akt: II OSK 1820/11). Postępowanie dotyczące decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji inwestycji nie staje się wobec tego bezprzedmiotowe tylko dlatego, że została ona już w całości lub w określonej części wykonana (tak: NSA w wyroku z 3 lutego 2010 roku, sygn. akt: II GSK 6/10). Ograniczenia takie nie wynikają również z postanowień art. 2 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z 13 grudnia 2011 roku w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko, który wskazuje, że państwa członkowskie przyjmują wszystkie niezbędne środki, aby zapewnić podleganie przedsięwzięć mogących powodować znaczące skutki w środowisku, między innymi z powodu ich charakteru, rozmiarów lub lokalizacji, wymogom otrzymania zezwolenia na inwestycję i oceny w odniesieniu do ich skutków na środowisko, przed udzieleniem zezwolenia.
Analiza porealizacyjna
Warto w tym miejscu podkreślić, że określenie uwarunkowań środowiskowych dla inwestycji realizowanych i już funkcjonujących jest jak najbardziej celowe ze względu na możliwość wskazania czynników, które mogą wystąpić w trakcie dalszego etapu realizacji przedsięwzięcia i jego eksploatacji, a które mogą mieć znaczenie dla ochrony środowiska.