Odpowiedź Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej Departament Koordynacji i Systemów Zabezpieczenia Społecznego z 30 marca 2009 r. na pytanie "Rz" Online dotyczące zasiłku dla bezrobotnych dla ciężarnej powracającej z zagranicy

Jedna z podstawowych zasad koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego stanowi, że[b] obywatel wykonujący pracę na terenie państwa członkowskiego UE, EOG lub Szwajcarii podlega wyłącznie ustawodawstwu tego państwa, w którym był ostatnio zatrudniony[/b].

Zgodnie z art. 67[b] rozporządzenia Rady nr 1408/71[/b] z [b]14 czerwca 1971, w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych i ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie[/b], bezrobotny ubiegający się o świadczenia z tytułu bezrobocia ma prawo do uwzględnienia w koniecznym zakresie okresów ubezpieczenia lub zatrudnienia przebytych pod działaniem ustawodawstw innych państw członkowskich UE, pozostałych państw członkowskich EOG lub Szwajcarii pod warunkiem spełnienia ostatniego okresu ubezpieczenia na terytorium kraju, w którym bezrobotny ubiega się o zasiłek dla bezrobotnych.

W związku z powyższym [b]okresy zatrudnienia spełnione w Irlandii przez osobę zadającą pytanie będą mogły być uwzględnione przy ustalaniu prawa do zasiłku dla bezrobotnych na terytorium Polski, jeśli osoba ta spełni ostatni okres ubezpieczenia lub zatrudnienia w Polsce[/b].

Wyjątek od powyższej zasady wprowadza art. 71 ust. 1 lit. b (ii) cytowanego rozporządzenia, który stanowi, iż pracownik najemny, który oddaje się do dyspozycji służb zatrudnienia na terytorium państwa, gdzie zamieszkuje lub który powraca na to terytorium korzysta ze świadczeń zgodnie z ustawodawstwem tego państwa tak, jakby był tam ostatnio zatrudniony.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że aby bezrobotny mógł korzystać ze świadczeń z tytułu bezrobocia w państwie, w którym nie był ostatnio zatrudniony (na podstawie art. 71 ust. 1 lit. b (ii) rozporządzenia 1408/71) musi on nie tylko oddać się do dyspozycji służb zatrudnienia, ale także udokumentować fakt zamieszkania w tym państwie w trakcie wykonywania pracy w innym państwie członkowskim.

[b]Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich[/b] w orzeczeniu w sprawie [b]C-76/76 – di Paolo[/b] zdefiniował kryteria, na których należy się oprzeć przy ustalaniu czy dana osoba może być uznana za pracownika powracającego w rozumieniu art. 71 ust. 1 lit. b (ii) ww. rozporządzenia uznając za takie długość oraz ciągłość okresu pobytu przed wyjazdem zainteresowanej osoby, długość i cel jej nieobecności, charakter zatrudnienia podjętego w innym państwie oraz zamiar osoby zainteresowanej w takiej postaci, jaka wynika ze wszystkich okoliczności sprawy.

Należy również dodać, że [b]posiadanie w danym kraju miejsca zameldowania nie jest równoznaczne z posiadaniem w tym kraju miejsca zamieszkania. Takie stanowisko potwierdza orzecznictwo sądów administracyjnych. W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 listopada 2004 roku, sygn. akt I SA 3199/02, stwierdzono, że w ramach postępowania administracyjnego „organ winien szczegółowo rozważyć wszystkie okoliczności związane z zamieszkiwaniem i nie utożsamiać ‘zamieszkiwania’ z ‘zameldowaniem’”[/b].

W postanowieniu [b]Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 marca 2006 roku, sygn. akt I OW 265/05[/b], wskazano natomiast – „o zamieszkiwaniu w jakiejś miejscowości można mówić (…) wówczas, gdy występujące okoliczności pozwalają przeciętnemu obserwatorowi na wyciągnięcie wniosków, że określona miejscowość jest głównym ośrodkiem działalności dorosłej osoby fizycznej”.

Jednocześnie należy podkreślić, że aby uzyskać prawo do zasiłku dla bezrobotnych na zasadach wspólnotowej koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, strona musi spełnić warunki określone w polskim ustawodawstwie.

Zgodnie z art. 71 ust. 1 i 2 przywołanej wyżej ustawy prawo do zasiłku dla bezrobotnych przysługuje bezrobotnemu, który w okresie 18 miesięcy poprzedzających dzień zarejestrowania w PUP był zatrudniony lub ubezpieczony łącznie przez co najmniej 365 dni. Na mocy art. 71 ust. 7 ww. ustawy do okresów tych na zasadach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego zalicza się również okresy zatrudnienia spełnione poza granicami Polski.

[b]Ponadto informujemy, że polskie ustawodawstwo w zakresie świadczeń z tytułu bezrobocia nie przewiduje wyjątków dla kobiet w ciąży, które powracają z emigracji.[/b]

Z uwagi na to, że ostatnim miejscem zatrudnienia była Irlandia, z pytaniem o prawo do zasiłku macierzyńskiego osoba zainteresowana powinna zwrócić do irlandzkiej instytucji łącznikowej. Instytucja irlandzka o ile będzie to konieczne zsumuje polskie i irlandzkie okresy ubezpieczenia, zgodnie z art. 18 ust. 1 rozporządzenia 1408/71, w celu przyznania świadczenia.

Poniżej podajemy dane kontaktowe irlandzkiej instytucji:

[b][i]International Records Section

Department of Social and Family Affairs

Oisin House Pearse StreetDublin 2,

Ireland, fax 00 353 1 6732311, tel. 00 353 1 6732322,

e-mail [mail=Seamus.Tuohy@welfare.ie]Seamus.Tuohy@welfare.ie[/mail][/i][/b]

W Polsce instytucją łącznikową, z której pośrednictwa zainteresowana może skorzystać, jest:

[b][i]Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,

Departament Zasiłków00-701 Warszawa,

ul. Czerniakowska 16, tel. 22 840 09 22 fax 22 840 07 12[/i][/b].