Masakra w Monachium. Igrzyska musiały trwać

Tekst z archiwum "Rzeczpospolitej"

Terror i polityka wtargnęły do wioski olimpijskiej igrzysk w Monachium 5 września 1972 o 4. 30 rano, cztery dni przed planowanym zakończeniem imprezy. Piątka Palestyńczyków przebranych w stroje sportowe przeskoczyła dwumetrowe ogrodzenie w alejce Kusocińskiego i dostała się do budynku reprezentacji Izraela.

Widziało ich kilkanaście osób, ale nikt się nie zdziwił. Sportowcy z wielu krajów mieli zwyczaj wchodzić do wioski na skróty. Napastnicy schowali broń w sportowych torbach. Na miejscu spotkali się z pozostałą trójką terrorystów, która, jak przypuszczano, wcześniej znalazła pracę na terenie wioski i mogła wchodzić tam dzięki przepustkom.

Ciąg zdarzeń w filmie Stevena Spielberga pokrywa się z wersją opisaną w książce kanadyjskiego dziennikarza George'a Jonasa "Zemsta: prawdziwa historia izraelskiej grupy antyterrorystycznej" z 1984 roku. Powstała ona na podstawie rozmów autora z Yuvalem Avivem. Twierdził on, że był agentem Mosadu kierującym jedną z grup, które miały odszukać i zabić ludzi odpowiedzialnych za masakrę w Monachium.

Filmowy przebieg pierwszej części napadu na siedzibę sportowców izraelskich potwierdzają też inne relacje, a także zapis telewizyjny stacji ABC. Tuż przed piątą rano terroryści zaczęli otwierać drzwi do apartamentu przy Conollystrasse 31, w którym mieszkał sędzia zapaśniczy Yossef Gutfreund. Zdołał on ostrzec innych i próbował zablokować drzwi. Ciężarowiec Yossef Romano uciekał, ale gdy znalazł kuchenny nóż, zaatakował napastników. Został pierwszą ofiarą terrorystów. Wielu sportowców, trenerów i działaczy uciekło. Palestyńczycy zdołali otworzyć skradzionymi lub dorobionymi kluczami tylko dwa z pięciu pokoi. W wiosce zginął jeszcze Mosze Weinberger, trener zapaśników.

O 9. 30 Palestyńczycy podali warunki uwolnienia dziewiątki zakładników - wypuszczenie na wolność 234 osób przetrzymywanych w izraelskich więzieniach oraz Ulriki Meinhof i Andreasa Baadera, założycieli lewackiej grupy terrorystycznej Baader-Meinhof. Zakładnikami zostali oprócz Gutfreunda urodzony w USA ciężarowiec David Berger, sędzia zapaśniczy Yacov Springer, kolejny ciężarowiec Ze'ev Friedman, trener lekkoatletyczny Amitzur Shapira, zapaśnicy Eliezer Halfin i Mark Slavi oraz trenerzy strzelectwa Kehat Shorr i szermierki Andre Spitzer.

Po wielogodzinnych negocjacjach, w których uczestniczyli m.in. szef olimpijskiej misji Egiptu oraz ambasadorowie Tunezji i Libii w Niemczech, napastnicy zgodzili się na przelot helikopterami na lotnisko Riem pod Monachium, gdzie miał czekać na nich i zakładników samolot do Kairu. Naprawdę wylądowali jednak w bazie lotniczej NATO w Fürstenfeldbruck.

Wydarzenia na lotnisku opisywano potem w kilku wersjach. Jedno nie ulega wątpliwości - była to klęska gospodarzy igrzysk. Strona niemiecka nie zgodziła się na udział w akcji odbijania zakładników grupy antyterrorystycznej z Izraela, a niemieckie wojsko i policja nie były przygotowane do walki z terroryzmem. Po błędach, jakie popełnili, wybuchła długa bezładna strzelanina, w wyniku której zginęli wszyscy zakładnicy (czy wszyscy od kul i granatów palestyńskich - pozostały wątpliwości), pięciu Palestyńczyków i jeden niemiecki policjant na wieży kontroli lotów. Bitwa skończyła się o 1. 30 w nocy.

Media najpierw poinformowano, że zakładnicy zostali uratowani, ta wiadomość dotarła do Izraela, ale około trzeciej nad ranem reporter stacji ABC Jim McKay pierwszy podał w świat wiadomość: "Wszyscy zginęli".

Zabicie jedenastu sportowców i trenerów izraelskich spowodowało wstrzymanie igrzysk na jeden dzień. Światowa opinia publiczna w większości była za przerwaniem zawodów. "Niewiarygodne, oni dalej startują, to jak organizacja tańców w Dachau" - pisał komentator "Los Angeles Times" Jim Murray.

Przewodniczący MKOl Avery Brundage miał jeden argument - przerwanie igrzysk oznaczałoby przyznanie się do przegranej z terroryzmem. W dniu przerwy na stadionie zorganizowano uroczystość poświęconą pamięci ofiar masakry. Przyszło 80 tys. widzów i trzy tysiące sportowców. Brundage w swym przemówieniu ani razu nie wspomniał o ofiarach aktu terroru, za to podkreślał siłę ruchu olimpijskiego. Tego dnia miał się odbyć mecz piłkarski NRF - Węgry, sporo osób przyniosło flagi i trąbki, ale na trybunach pojawił się także transparent z napisem: "17 osób nie żyje, już zapomniani?". Służby bezpieczeństwa usunęły transparent i osoby, które go trzymały. Olimpijska flaga została opuszczona do połowy masztu, podobnie jak flagi państw uczestniczących w igrzyskach, ale kraje arabskie zażądały pozostawienia ich flag na szczytach masztów.