Mądry Blatter po szkodzie

Niespełna miesiąc przed meczem otwarcia mundialu 2014 przez brazylijskie miasta przetacza się kolejna fala protestów. W powietrze lecą kamienie, w ogień – opony. Policja odpowiada gumowymi pociskami i gazem łzawiącym.

Demonstracje na ulicach São Paulo (gdzie 12 czerwca odbędzie się mecz otwarcia, a później jeszcze pięć spotkań), Rio de Janeiro (siedem meczów, w tym finał 13 lipca) czy Brasilii (sześć spotkań) zgromadziły tysiące ludzi.

Główną przyczyną niezadowolenia, które nasiliło się przed rokiem, są horrendalne koszty organizacji mistrzostw ponoszone przez kraj, w którym – jak twierdzą mieszkańcy – należy skupić się na budowie mieszkań, szkół i szpitali oraz walce z korupcją.

FIFA – zapłaćcie

W czerwcu 2013 roku, po decyzji władz São Paulo o podwyżkach cen biletów komunikacji miejskiej, na ulicach brazylijskich miast zebrało się milion ich mieszkańców. Niechęć wobec mistrzostw nie była wówczas główną siłą napędową, choć tu i ówdzie pojawiły się już transparenty z napisem „FIFA – zapłaćcie".

Kolejna fala manifestacji, już wyraźnie antymundialowych, przetoczyła się przez kraj na początku tego roku. Kwietniowe badanie opinii publicznej wykazało zaś, że jedynie 48 procent Brazylijczyków popiera organizację piłkarskich mistrzostw świata w swoim kraju. „Nie" mówi aż 41 procent.

Ocenia się, że koszt imprezy przekroczy 25 miliardów reali (ok. 35 mld złotych). Drugi najdroższy mundial w historii – w Niemczech – kosztował 3,7 mld euro (15,5 mld zł). W najbliższych dniach można spodziewać się niepokojów nawet w 50 miastach.

Antymundialowe zamieszki połączyły się tym razem z protestami różnych grup zawodowych, m.in. nauczycieli i urzędników państwowych.

Z powodu strajku policjantów do Recife, stolicy północno-wschodniego stanu Pernambuco trzeba było posłać wojsko, bo w mieście zaczęły się grabieże. W miniony czwartek aresztowano 234 osoby. W Recife zaplanowano pięć meczów.

Wypowiedzi organizatorów mistrzostw nie brzmią przekonująco. Władze Brazylii zachowują się tak, jakby protesty i mundial były oddzielnymi sprawami. Przewodniczący Międzynarodowej Federacji Piłkarskiej (FIFA) Joseph Blatter na przemian krytykuje gospodarzy za opóźnienia w przygotowaniach i zachęca do optymizmu, bo „futbol jest optymistyczny".

Gorący Bliski Wschód

Jednak jego piąte mistrzostwa świata jako szefa FIFA nie rysują się optymistycznie. Podobnie jak szóste i siódme – bo ma zamiar pozostać na stanowisku. W ostatni piątek w szwajcarskiej telewizji Blatter wyznał, że przyznanie organizacji mistrzostw w 2022 roku Katarowi – gdzie średnia temperatura w lipcu wynosi 42 stopnie – było błędem.

– Raport techniczny wyraźnie wskazywał, że latem będzie za gorąco, mimo to komitet wykonawczy podjął decyzję znaczną większością głosów – powiedział Blatter.

Zapewnił przy tym, że Katar nie kupił tego mundialu, chociaż wcześniej potwierdzono, że pięć dni po głosowaniu na konto ówczesnego wiceprzewodniczącego FIFA Jacka Warnera z Trynidadu i Tobago wpłynęło 1,2 mln dolarów, a dodatkowy milion dostali jego synowie i współpracownik. Nadawcą była firma kontrolowana przez szefa Azjatyckiej Konfederacji Piłki Nożnej, Katarczyka Mohameda bin Hammama. Obaj zostali usunięci z szeregów FIFA.

Blatter wspomniał natomiast, że wiele francuskich i niemieckich firm działa na katarskim rynku, co miało sugerować ekonomiczne przyczyny poparcia bliskowschodniej kandydatury.

Wkrótce po tej wypowiedzi FIFA wydała uzupełniające oświadczenie, w którym podkreślono, że przewodniczący w żadnym momencie nie kwestionował przyznanego Katarowi prawa organizacji  mundialu. Decyzja o tym, czy turniej w 2022 roku zostanie przełożony na zimę, zapadnie po zakończeniu mistrzostw w Brazylii.

Robotnicy umierają

Gorącą atmosferę turnieju w 2022 r. dodatkowo podgrzewają raporty wskazujące na dramat robotników pracujących przy budowie stadionów. Nie ma w nich nic z futbolowego optymizmu prezentowanego przez władze FIFA.

Azjatyccy imigranci przybywający do pracy przy budowie katarskich stadionów nierzadko dowiadują się na miejscu, że zarobią mniej, niż obiecano. Pracodawcy odbierają im paszporty, a następnie opóźniają wypłaty nawet o sześć–dziewięć miesięcy. Robotnicy mieszkają w fatalnych warunkach, bez prądu i kanalizacji – donosi Amnesty International w 170-stronicowym raporcie „Ciemna strona migracji – sektor budowlany w Katarze przed mistrzostwami świata". Autorzy opracowania zastrzegają, że nadużycia nie dotyczą wszystkich pracujących przy budowie mundialowej infrastruktury, dodają jednak, że to rozpowszechnione praktyki. Często dzieje się tak w oddziałach międzynarodowych firm.

Według danych nepalskiej Komisji ds. Promocji Zatrudnienia za Granicą od początku roku w Katarze zmarło 53 pracowników z tego kraju. Ocenia się, że w ciągu dwóch ostatnich lat liczba ofiar pośród robotników z Nepalu i Indii sięgnęła 900.