Raport: dzieci długo muszą czekać na opiekę w Polsce

Sądy z Niemiec i Wielkiej Brytanii najczęściej wysyłają do Polski wnioski o umieszczenie dzieci w pieczy zastępczej w Polsce.

Publikacja: 14.08.2023 07:28

Raport: dzieci długo muszą czekać na opiekę w Polsce

Foto: Adobe Stock

Instytut Wymiaru Sprawiedliwości opublikował raport nt. wykonywania w Polsce orzeczeń sądów zagranicznych dotyczących umieszczenia w pieczy zastępczej na terenie Polski. Autorem opracowania jest dr Filip Manikowski.

Jak przebiega postępowanie sądowe, ile trwa oraz jakie zapadają rozstrzygnięcia

Chodzi o analizę postępowań w sprawie o udzielenie zgody na umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub innego organu państwa obcego. Przeanalizowano akta ok. 100 spraw prawomocnie zakończonych, nadesłanych z 33 sądów rejonowych wylosowanych z całej Polski.

Na tej podstawie oceniono, jak przebiega postępowanie sądowe, ile trwa oraz jakie zapadają rozstrzygnięcia. Mankamentów jest sporo.

– Po pierwsze – jak zauważa autor – zdecydowana większość wniosków pochodzi od niemieckich organów i dotyczy małoletnich obywateli niemieckich, którzy mają być umieszczeni w specjalnym programie wychowawczym/edukacyjnym prowadzonym w Polsce. Przypadki te budzą poważne wątpliwości.

– Związane są one przede wszystkim z brakiem spełnienia przesłanki obywatelstwa polskiego czy istotnych związków z Polską – wyjaśnia dr Manikowski. Wskazywani kandydaci „do opieki” we wszystkich zbadanych przypadkach byli osobami obcymi dla dzieci.

Po drugie – w większości postępowań do wydawanych przez starostów opinii (to wymóg w przypadku tego rodzaju postępowania) nie jest dołączana pisemna zgoda kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej albo prowadzenia rodzinnego domu dziecka. A taka zgoda powinna zostać wyrażona na piśmie. Tymczasem mimo jej braku sądy wyrażają zgodę na umieszczenie w pieczy zastępczej.

Po trzecie – nie we wszystkich sprawach sądy opiekuńcze zwracały się do starostów o wydanie opinii, mimo że taki obowiązek istnieje.

Po czwarte – w większości postępowań dochodzi do przekraczania miesięcznego terminu na wydanie postanowienia w przedmiocie zgody. W części przypadków jest to związane z niczym nieuzasadnionym opóźnieniem sądów opiekuńczych. W innych – dłuższe postępowanie, wynika z konieczności zwracania się polskich sądów do zagranicznych organów o dodatkowe informacje czy wyjaśnienia.

Czytaj więcej

"Orzeczenia o pieczy zastępczej dla dzieci nie są wykonywane miesiącami"

Czas uzyskiwania zgody na umieszczenie w pieczy zastępczej nie jest tylko polskim problemem

Pocieszające może być to, że długi czas uzyskiwania zgody na umieszczenie w pieczy zastępczej nie jest tylko polskim problemem.

Wiele państw regularnie zgłasza, że ustalenie, czy w danym przypadku wymagana jest zgoda, zajmuje czasem kilka miesięcy. Jeżeli jest, musi po niej nastąpić procedura konsultacji, która jako taka nie ma sztywnych terminów. W efekcie dzieci jeszcze przed wyrażeniem przez sąd zgody są umieszczane poza rodziną, a to stwarza poczucie niepewności.

Warto pamiętać, że piecza zastępcza sprawowana jest w Polsce w formie rodzinnej (rodzina zastępcza: spokrewniona, niezawodowa lub zawodowa oraz rodzinny dom dziecka) lub instytucjonalnej (placówki opiekuńczo-wychowawcze, regionalne placówki opiekuńczo-terapeutyczne oraz interwencyjne ośrodki preadopcyjne).

W zbadanych na potrzeby raportu sprawach jako podstawę umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej w Polsce wskazywano na: potrzebę umieszczenia dziecka w programie prowadzonym w Polsce (71 proc .wszystkich wniosków) oraz że kandydaci będący członkami rodziny małoletniego mieszkają w Polsce (28 proc. wszystkich wniosków).

Pierwsza przyczyna była wskazywana najczęściej przez niemieckie organy i dotyczyła dzieci posiadających niemieckie obywatelstwo. Umieszczenia te odbywają się na podstawie umów cywilnoprawnych zawieranych między opiekunami prawnymi a osobami, organizacjami lub instytucjami w Polsce, które wyrażały chęć udzielenia im pomocy w wychowaniu ich dziecka.

Instytut Wymiaru Sprawiedliwości opublikował raport nt. wykonywania w Polsce orzeczeń sądów zagranicznych dotyczących umieszczenia w pieczy zastępczej na terenie Polski. Autorem opracowania jest dr Filip Manikowski.

Jak przebiega postępowanie sądowe, ile trwa oraz jakie zapadają rozstrzygnięcia

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
PiS zaostrza przepisy - dożywocie i kary dla 14-latków. Kontrowersji jest więcej
Materiał Promocyjny
Podróżuj ekologicznie! Program Fundusze Europejskie dla zrównoważonej mobilności
Prawo karne
Porzucił w lesie kota z cewnikiem i wenflonem. Jest wyrok
Prawo drogowe
Nowe fakty ws. wypadku na A1. Będą zarzuty dla kierowcy BMW
Prawo drogowe
Egzaminacyjna turystyka ma się dobrze. Gdzie najłatwiej zdać na prawo jazdy
Materiał Promocyjny
„Skoro wiemy, że damy radę, to zróbmy to”. Oto ludzie, którzy tworzą Izerę
Prawo dla Ciebie
Jak oddać głos w wyborach do Sejmu i Senatu oraz w referendum. Objaśniamy
Konsumenci
Wyłom czy eksces Sądu Najwyższego? Korzystny dla banku wyrok ws. frankowej