Reklama
Rozwiń
Reklama

Trybunał Konstytucyjny zajmie się w środę ważną kwestią. Chodzi o zachowek

Czy prawo do zachowku powinno przechodzić także na tych spadkodawców osoby uprawnionej, którzy nie należą do osób uprawnionych do zachowku po pierwszym spadkodawcy? Odpowiedź Trybunału Konstytucyjnego na to pytanie być może poznamy już w środę.

Publikacja: 18.11.2025 14:48

Trybunał Konstytucyjny zajmie się w środę ważną kwestią. Chodzi o zachowek

Foto: Adobe Stock

Ze skargą konstytucyjną wystąpiły spadkobierczynie zmarłej pani L. C., która wystąpiła, wraz z dwiema innymi osobami, o zapłatę zachowku od spadkobierców testamentowych zmarłego pana J. C.  Nie dożyła jednak rozstrzygnięcia, więc jej roszczenie o zachowek wygasło. Dziedziczące po niej panie G. S.-K. i M. S. postanowiły walczyć o zachowek, którego L. C. nie uzyskała wyłącznie z powodu długotrwałego postępowania sądowego. Problem w tym, że żadna z nich nie była uprawniona do zachowku po panu J. C.

Czytaj więcej

Spadki: kto może liczyć na zachowek

Kto może dziedziczyć roszczenie o zapłatę zachowku

Zgodnie z obowiązującym przepisem art. 1002 kodeksu cywilnego, roszczenie o zachowek podlega dziedziczeniu, ale nie każdy spadkobierca będzie je dziedziczył. Ma do tego prawo jedynie ten spadkobierca, który sam należy do kręgu osób uprawnionych do żądania zachowku po pierwszym spadkodawcy. Na przykład: po zmarłej babci dziedziczy jej córka, ale jeśli ona umrze, prawo do zachowku dziedziczy wnuczka. Wnuczka należy bowiem do kręgu spadkobierców uprawnionych do zachowku. Są w nim: wszyscy zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy. Oczywiście pod warunkiem, że nie zostali wyłączeni z dziedziczenia np. przez wydziedziczenie czy uznanie za niegodnego dziedziczenia.

Do kręgu osób, które nie są uprawnione do zachowku, należą przede wszystkim dalsi krewni np. rodzeństwo, dziadkowie, wujkowie, a także osoby uprawnione, które zostały skutecznie wyłączone z dziedziczenia. Do tego kręgu - względem zmarłego pana J. C. - muszą więc należeć panie G. S.-K. i M. S., skoro nie miały prawa do zachowku po nim. 

Czytaj więcej

Zachowek dla pominiętych w testamencie. Ile wynosi i jak go podwyższyć?
Reklama
Reklama

Dwa słowa blokują drogę do zachowku

Obie panie uważają, że art. 1002 kodeksu cywilnego narusza konstytucyjne standardy dziedziczenia.  W skardze konstytucyjnej wskazały, że kluczowe znaczenie mają dwa słowa: „tylko wtedy”. To one powodują ograniczenie prawa dziedziczenia, które przecież co do zasady oznacza wstąpienie w całokształt sytuacji prawnej zmarłego. Gdyby nie one, na spadkobierczynie pani L. C. przeszłoby roszczenie o zachowek po J. C. 

W skardze konstytucyjnej podkreślono, że obowiązujący w niezmienionym brzmieniu od stycznia 1965 r. przepis art. 1002 k.c. jest spadkiem po PRL i panującego wówczas systemu społeczno-gospodarczego ograniczającego prawa majątkowe jednostek oraz wyrazem „oczywistego braku poszanowania prawa dziedziczenia”. 

Nie wiadomo, jakie stanowisko zajmie Trybunał Konstytucyjny. Sprawa trafiła do niego w 2017 r. i już osiem lat czeka na wyrok. W stanowiskach przedstawionych przez ówczesnego marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego oraz ówczesnego zastępcę Prokuratora Generalnego zarekomendowano Trybunałowi uznanie, że art. 1002 k.c. jest zgodny z Konstytucją. 

sygn. akt SK 16/18  

Ze skargą konstytucyjną wystąpiły spadkobierczynie zmarłej pani L. C., która wystąpiła, wraz z dwiema innymi osobami, o zapłatę zachowku od spadkobierców testamentowych zmarłego pana J. C.  Nie dożyła jednak rozstrzygnięcia, więc jej roszczenie o zachowek wygasło. Dziedziczące po niej panie G. S.-K. i M. S. postanowiły walczyć o zachowek, którego L. C. nie uzyskała wyłącznie z powodu długotrwałego postępowania sądowego. Problem w tym, że żadna z nich nie była uprawniona do zachowku po panu J. C.

Pozostało jeszcze 81% artykułu
/
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Reklama
Sądy i trybunały
Wiceminister Sławomir Pałka: Masowe blokowanie powołań sędziów jest sprzeczne z prawem
Nieruchomości
Koniec z anonimowym przeglądaniem ksiąg wieczystych. Rykoszetem dostaną notariusze
Prawo drogowe
RPO chce ważnej zmiany dla kierowców przyłapanych przez fotoradar
Sądy i trybunały
Jest decyzja SN ws. sędziego Jakuba Iwańca
Materiał Promocyjny
Manager w erze AI – strategia, narzędzia, kompetencje AI
Konsumenci
Koniec tanich zakupów z Temu, AliExpress czy Shein
Opinie Ekonomiczne
USA kontra Chiny: półprzewodniki jako pole bitwy?
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama