Spadki: kto może liczyć na zachowek

Ważna jest zasada, że nikt nie może na wypadek swej śmierci rozporządzić swoim majątkiem zupełnie dowolnie, z pominięciem swoich najbliższych. Spadkodawca ma względem swoich bliskich pewien obowiązek moralny.

Aktualizacja: 21.12.2019 18:20 Publikacja: 21.12.2019 00:01

Spadki: kto może liczyć na zachowek

Foto: Adobe Stock

Sprawy o zachowek nie schodzą z wokand sądowych, a rolą sądu jest wyważenie pomiędzy ochroną interesów majątkowych wykluczonego od spadkobrania członka najbliższej rodziny testatora a niejednokrotnie podnoszonym zarzutem naruszenia zasad współżycia społecznego w relacji spadkobierca – uprawniony do zachowku. Zachowek służy ochronie interesów osób najbliższych spadkodawcy przed skutkami dokonywanych przez niego rozporządzeń majątkiem – zarówno dokonywanych na wypadek śmierci, jak i za życia w formie darowizn. Celem takiej regulacji jest ochrona rodziny – osób najbliższych – przed arbitralnymi decyzjami spadkodawcy i ma służyć sprawiedliwemu według oceny ustawodawcy podziałowi schedy spadkowej. Zachowek jest więc gwarancją dla najbliższych spadkobiercy, że nie zostaną pominięci przy podziale tego, co spadkodawca pozostawił, choćby przysporzenie po ich stronie wynikało wyłącznie z realizacji prawa do zachowku. Kodeks cywilny daje prymat dziedziczeniu ustawowemu nad testamentowym, stawiając ograniczenia swobodzie testowania, czego wyrazem jest odebranie spadkodawcy prawa do rozdysponowania majątkiem wedle swojego uznania z pominięciem osób najbliższych, które mogą domagać się realizacji swego prawa do zachowku. Prawo do zachowku to prawo do otrzymania określonej w pieniądzu wartości, dla obliczenia której podstawę stanowi spadek i niektóre darowizny dokonane przez spadkodawcę. Prawo to powstaje z mocy prawa, a jego ewentualne modyfikacje muszą znajdować oparcie w ustawie – poprzez uznanie za niegodne dziedziczenia, wydziedziczenie, czy też wskutek uznania roszczenia o zachowek za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Sprawy o zachowek nie schodzą z wokand sądowych, a rolą sądu jest wyważenie pomiędzy ochroną interesów majątkowych wykluczonego od spadkobrania członka najbliższej rodziny testatora a niejednokrotnie podnoszonym zarzutem naruszenia zasad współżycia społecznego w relacji spadkobierca – uprawniony do zachowku.

Pozostało 86% artykułu

Teraz 4 zł za tydzień dostępu do rp.pl!

Kontynuuj czytanie tego artykułu w ramach subskrypcji rp.pl

Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Rzetelne informacje, różne perspektywy, komentarze i opinie. Artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.

Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Dane osobowe
Wyciek danych klientów znanej platformy. Jest doniesienie do prokuratury
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Sądy i trybunały
Prokurator krajowy zdecydował: będzie śledztwo ws. sędziego Nawackiego