RPO występuje do Ziobry. Chodzi o utajnianie procesów sądowych

Niemożność zaskarżenia postanowienia sądu o wyłączeniu jawności postępowania ogranicza prawa stron i godzi w podstawowe prawa konstytucyjne - uważa Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek, i występuje do ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry o rozważenie zmiany przepisów.

Publikacja: 24.04.2022 14:06

RPO występuje do Ziobry. Chodzi o utajnianie procesów sądowych

Foto: Fotorzepa / Piotr Nowak

Jak podkreśla RPO, prawo do sądu przewiduje, że każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd (Art. 45 ust. 1 Konstytucji RP). Jawność rozprawy może zostać wyłączona ze względu na moralność, bezpieczeństwo państwa i porządek publiczny oraz ze względu na ochronę życia prywatnego stron lub inny ważny interes prywatny.

Rzecznik zwraca uwagę, że jawność wprowadza kontrolę społeczną nad działalnością sądów. - Jest istotną gwarancją prawidłowego wymiaru sprawiedliwości, zachowania przez sądy zarówno prawnych wymogów postępowania, zachowania niezawisłości i bezstronności, jak też społecznego poczucia sprawiedliwości - dodaje.

Zasadą w postępowaniu cywilnym jest, że posiedzenia sądowe są jawne. Jednak sąd z urzędu zarządza odbycie całego posiedzenia lub jego części przy drzwiach zamkniętych, jeżeli publiczne rozpoznanie sprawy zagraża porządkowi publicznemu lub moralności lub jeżeli mogą być ujawnione okoliczności objęte ochroną informacji niejawnych. Takie postanowienie sądu nie podlega zaskarżeniu.

Zdaniem Rzecznika decyzja o wyłączeniu jawności postępowania powinna należeć do rzadkości. Sąd nie ma bowiem pełnej wiedzy o okolicznościach sprawy, a strony mogły nie przedstawić swoich pełnych stanowisk.

Ponadto może zdarzyć się, że przedmiotem postępowania będą objęte szczególnie ważne zagadnienia, cieszące się zainteresowaniem opinii publicznej. W tym wypadku, pozostawienie postanowienia o wyłączeniu jawności postępowania poza katalogiem postanowień podlegających zaskarżeniu ogranicza prawa procesowe stron i godzi w podstawowe prawa zagwarantowane przez Konstytucję - pisze Marcin Wiącek.

Czytaj więcej

Wyłączenie jawności procesu: Pusta sala rozpraw nie jest dla wygody sędziego

Jak podkreśla RPO, prawo do sądu przewiduje, że każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd (Art. 45 ust. 1 Konstytucji RP). Jawność rozprawy może zostać wyłączona ze względu na moralność, bezpieczeństwo państwa i porządek publiczny oraz ze względu na ochronę życia prywatnego stron lub inny ważny interes prywatny.

Rzecznik zwraca uwagę, że jawność wprowadza kontrolę społeczną nad działalnością sądów. - Jest istotną gwarancją prawidłowego wymiaru sprawiedliwości, zachowania przez sądy zarówno prawnych wymogów postępowania, zachowania niezawisłości i bezstronności, jak też społecznego poczucia sprawiedliwości - dodaje.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
PiS zaostrza przepisy - dożywocie i kary dla 14-latków. Kontrowersji jest więcej
Materiał Promocyjny
Podróżuj ekologicznie! Program Fundusze Europejskie dla zrównoważonej mobilności
Prawo karne
Porzucił w lesie kota z cewnikiem i wenflonem. Jest wyrok
Prawo drogowe
Nowe fakty ws. wypadku na A1. Będą zarzuty dla kierowcy BMW
Prawo drogowe
Egzaminacyjna turystyka ma się dobrze. Gdzie najłatwiej zdać na prawo jazdy
Materiał Promocyjny
„Skoro wiemy, że damy radę, to zróbmy to”. Oto ludzie, którzy tworzą Izerę
Prawo dla Ciebie
Jak oddać głos w wyborach do Sejmu i Senatu oraz w referendum. Objaśniamy
Konsumenci
Wyłom czy eksces Sądu Najwyższego? Korzystny dla banku wyrok ws. frankowej