Sąd Rejonowy prowadzi sprawę cywilną. Składy sądu w tych sprawach do 2 lipca 2021 r. były złożone z sędziego i dwóch ławników - zgodnie z dotychczasowymi przepisami ustawowymi.
Tymczasem 28 maja 2021 r. Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którą postępowania te powinny być prowadzone od 3 lipca 2021 r. przez jednego sędziego.
Ustawa głosi, że w I i II instancji sąd rozpoznaje sprawy w składzie jednego sędziego; prezes sądu może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów, jeżeli uzna to za wskazane ze względu na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy. Ma to trwać przez rok od zakończenia pandemii.
Jak głosiło uzasadnienie zmiany, była ona podyktowana zagrożeniem epidemiologicznym, „jakie stwarzają sobie nawzajem trzy osoby zasiadające wspólnie w składzie sądu”. Podkreślało, że „nie ma obiektywnych i sprawdzalnych danych pozwalających na przyjęcie, że wyrok wydany w składzie jednego sędziego jest mniej sprawiedliwy niż wydany w poszerzonym składzie, czy też że sprawa została mniej wnikliwie zbadana przez jednego sędziego niż trzech”.
Takie zapisy kwestionował Rzecznik Praw Obywatelskich. W jego ocenie, wprowadzając zmianę składu orzekającego w ustawie - przewidzianej na czas obowiązywania zagrożenia - ustawodawca wykazał się brakiem poszanowania dla konstytucyjnych praw jednostki i podstawowych standardów konstytucyjnych demokratycznego państwa prawa.
