Postępowanie administracyjne: czy strona zapozna się z aktami sprawy poza siedzibą organu

Zasadniczo akta sprawy przegląda się w siedzibie organu prowadzącego postępowanie. W razie obiektywnych przeszkód, na żądanie strony, organ może jednak zapewnić jej wgląd do akt z wykorzystaniem trybu pomocy prawnej.

Publikacja: 07.11.2017 03:00

Postępowanie administracyjne: czy strona zapozna się z aktami sprawy poza siedzibą organu

Foto: Dziennik Wschodni/Fotorzepa

- Osoba niepełnosprawna będąca stroną postępowania, z uwagi na swój stan zdrowia i miejsce zamieszkania (inna gmina), ma utrudniony dostęp do siedziby organu prowadzącego postępowanie i znajdujących się tam akt sprawy. Czy może zwrócić się do tego organu o to, aby umożliwił jej zapoznanie się z aktami w gminie, w której mieszka?

Tak. Obowiązki organu związane z zapewnieniem stronie dostępu do akt sprawy określono w art. 73 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.). Przewidziano w nim m.in., że stronie przysługuje prawo wglądu w akta sprawy, sporządzania z nich notatek, kopii lub odpisów, przy czym tych czynności dokonuje się w lokalu organu administracji, w obecności pracownika tego organu (art. 73 § 1–1a k.p.a.). Innym uprawnieniem przysługującym stronie jest możliwość zażądania przez nią uwierzytelnienia odpisów lub kopii akt sprawy bądź wydania jej z akt sprawy uwierzytelnionych odpisów, ale – inaczej niż w przypadku przeglądania akt, gdzie nie ma takiego wymogu – musi to być uzasadnione ważnym interesem strony (art. 73 § 2 k.p.a.). Jak zwrócono uwagę w wyroku Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 maja 2010 r. (sygn. I OSK 693/10, LEX nr 595477), z art. 73 § 1 k.p.a. co do zasady nie wynika, że na organie spoczywa obowiązek przesłania akt sprawy do miejscowości, w której mieszka strona, aby tam zapoznała się z nimi. Nie oznacza to jednak, że nie mogą zaistnieć wyjątkowe sytuacje, które poprzez uniemożliwienie stronie zapoznania się z aktami postępowania ograniczą jej czynny udział w postępowaniu. Należy pamiętać, że zgodnie z art. 10 § 1 k.p.a. organ ma obowiązek zapewnić stronie czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić jej wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań (por. także art. 81 k.p.a.). W sytuacji, w której – ze względu na brak możliwości osobistego zapoznania się z aktami sprawy, spowodowany obiektywnie istniejącymi przeszkodami – strona byłaby pozbawiona możności obrony swoich praw w postępowaniu, organ może skorzystać z uprawnień jakie daje mu art. 52 k.p.a. (tryb pomocy prawnej).

„Rzeczpospolita” najbardziej opiniotwórczym medium października!
Rzetelne informacje, pogłębione analizy, komentarze i opinie. Treści, które inspirują do myślenia. Oglądaj, czytaj, słuchaj.

Czytaj za 9 zł miesięcznie!
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów