Biegli sądowi czekają na nowe stawki wynagrodzeń

Przepisy o wynagradzaniu biegłych zmieniły się 5 listopada 2012 r. Przestał wtedy obowiązywać dekret z 1950 r. o należnościach biegłych, świadków i stron w postępowaniu sądowym. Wszystkie przepisy dotyczące należności ekspertów wpisano do kodeksu postępowania karnego. Teraz minister sprawiedliwości proponuje nowe stawki dla ekspertów wydających opinie w postępowaniu karnym.

Projekt rozporządzenia trafił właśnie do Rządowego Centrum Legislacji. Nowe przepisy mają zacząć obowiązywać od 6 maja 2013 r.

Zmiany dla ponad 17 tys. ekspertów wpisanych na listy prezesów sądów okręgowych są niewielkie. Ministerstwo Sprawiedliwości zapewnia jednak, że pracuje nad założeniami do nowej ustawy o biegłych sądowych kompleksowo regulującej to zagadnienie.

Zgodnie z projektem rozporządzenia stawka wynagrodzenia biegłych powołanych przez sąd lub prokuratora ma wynosić od 1,28 proc. do 1,81 proc. kwoty bazowej przewidzianej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe za godzinę pracy (jest to 1766,46 zł).

Bonus za tytuł

Wysokość stawki ma być ustalana przy uwzględnieniu wymaganych kwalifikacji i nakładu pracy eksperta. W skomplikowanych sprawach stawka może być podniesiona o połowę. Na takie dobrodziejstwo mogą jednak liczyć tylko biegli legitymujący się dyplomem ukończenia studiów wyższych, dyplomem mistrzowskim oraz ci, którzy mają na swoim koncie przepracowaną minimum jedną kadencję albo są rzeczoznawcami od pięciu lat.

Jeszcze lepiej mają być wynagradzani eksperci z tytułem naukowym profesora lub profesora w dziedzinie sztuki. Dla nich stawka ma wynosić 3,93 proc. Mniejsza, bo wynosząca 3,08 proc. , przewidziana została dla ekspertów ze stopniem naukowym doktora habilitowanego lub doktora habilitowanego sztuki. Przy obliczaniu wynagrodzenia mają być brane pod uwagę czynności przygotowawcze i badawcze, w tym czas poświęcony na zapoznanie się z aktami sprawy, opracowaniem opinii i ich uzasadnieniem.

Każdą rozpoczętą godzinę pracy będzie się liczyć za pełną. Wszystkie poniesione przez ekspertów wydatki niezbędne do wydania opinii powinny zostać udokumentowane. W grę wchodzą oryginały lub kopie rachunków oraz faktur. Jeśli nie sposób ich zdobyć, wystarczy oświadczenie biegłego.

Pewniejsza kasa

W projekcie znalazły się także załączniki z proponowanymi stawkami dla ekspertów pobierających wynagrodzenie zryczałtowane. I tak np. medyk sądowy za określenie inwalidztwa lub niezdolności do pracy otrzyma od 2,13 do 8,49 proc. kwoty bazowej.

Przy ustalaniu wynagrodzeń dla biegłych brany ma być pod uwagę poziom wynagrodzeń uzyskiwanych przez pracowników wykonujących podobne zawody, czyli np. lekarzy czy ekonomistów. Sami biegli oceniają, że to nie do końca dobry pomysł, by uzależniać stawki od koniunktury na rynku.

– Bardziej zależy nam na terminowym regulowaniu rachunków – mówi Stanisław Dobrowolski, biegły z zakresu wypadków drogowych, który często jest wzywany przez sąd, a najstarszy rachunek, którego mu jeszcze nie opłacono, pochodzi sprzed trzech lat.

Romuald Tomczyk ze Stowarzyszenia Rzeczoznawców Ekonomicznych od lat słyszy o pracach nad nową ustawą.