Więcej poszkodowanych może otrzymać kompensatę

W piątek posłowie wprowadzili poprawki do ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw.

Zakładają one, że nie tylko ofiary przestępstw popełnionych po 21 września 2005 r., ale i ci, którzy doznali krzywdy po 1 lipca tegoż roku, mogą się ubiegać o kompensatę od państwa.

Dotychczasowe statystyki pokazują jednak, że niewielu obywateli o nią występuje.

W sprawach tych decyduje sąd rejonowy, a jego właściwość miejscową określa miejsce popełnienia przestępstwa. Jako uczestnik postępowania występuje prokurator, wnioskodawcą musi być pokrzywdzony.

– W 2006 r. złożono jedynie 322 wnioski o przyznanie kompensaty – mówi „Rz” Włodzimierz Szyszkowski z Ministerstwa Sprawiedliwości.

Skoro jednak na 225 załatwionych spraw o kompensatę w 173 sądy jej odmówiły, to zapewne pokrzywdzeni mają trudności w dowodzeniu swoich praw przed sądem. Zniechęcać mogą także przyznawane kwoty. Maksymalna wysokość to 12 tys. zł – nasze sądy przyznają jednak średnio 1800 zł.

Pieniądze mają zapewnić poszkodowanym środki na leczenie i utrzymanie. Na pomoc mogą jednak liczyć tylko ofiary niektórych przestępstw. Ustawa wymienia tu przestępstwa umyślne, których skutkiem jest choroba i niezdolność do pracy ofiary.

W razie śmierci pokrzywdzonego kompensata przysługuje najbliższym (małżonek lub osoba pozostająca we wspólnym pożyciu, wstępny, zstępny, przysposobiony).

12 tys. zł - to wysokość najwyższej kompensaty przyznanej przez sąd ofierze przestępstwa

Kompensacji podlegają wyłącznie utracone zarobki lub inne środki utrzymania, koszty leczenia oraz pogrzebu.

Nie ma ona pokrywać szkód materialnych ani stanowić zadośćuczynienia za krzywdy moralne.

Pieniądze wypłaca się z budżetu państwa (Skarb Państwa ma roszczenie zwrotne do sprawcy przestępstwa umyślnego). Wypłaca je sąd rejonowy, który wydał orzeczenie o jej przyznaniu, w ciągu miesiąca od jego uprawomocnienia się. Z powództwem może wystąpić prokurator.

Kompensata przysługuje ofierze przestępstwa, która nie otrzymała odszkodowania ani od sprawcy, ani z innego źródła (np. z ubezpieczenia). Pamiętać trzeba jednak, że wprowadzenie państwowej kompensaty nie zdejmuje odpowiedzialności ze sprawców ani nie przejmuje zadań instytucji ubezpieczeniowych czy pomocy społecznej.

Zanim ofiara dostanie zastrzyk gotówki, musi złożyć wniosek (patrz ramka). Ma na to dwa lata od dokonania na niej przestępstwa.

Warunkiem jest wszczęcie postępowania karnego (chyba że nie było to możliwe, np. z powodu śmierci sprawcy).

Do wniosku należy dołączyć odpisy odpowiednich orzeczeń wydanych w postępowaniu karnym, zaświadczeń lekarskich lub opinii biegłego.

Sam wniosek i dołączone do niego dokumenty nie wymagają specjalnego poświadczenia. W całym kraju obowiązuje jeden wzór wniosku. Formularz liczy trzy strony.

Jeśli już po wypłaceniu pieniędzy sprawa zostanie umorzona albo zapadnie w niej wyrok uniewinniający, poszkodowany będzie musiał zwrócić całą otrzymaną kwotę.

- Imię, nazwisko, obywatelstwo i adres osoby uprawnionej,

- Informację o stanie rodzinnym,

- Datę i miejsce popełnienia przestępstwa, jego zwięzły opis, z podaniem skutków,

- Informację o rodzaju i wysokości poniesionych kosztów, utraconych zarobków lub innych środków utrzymania,