Dokument „Sidney Lumet - ostatni wywiad”

– Przeżyłem życie na wahadle ponieważ natura jest litościwa. Bolesne chwile nie były aż tak bolesne, a radosne – aż tak radosne – sumował 83-letni Sidney Lumet. – Wszystko się trochę spłaszczyło – i to dobrze. Miałem wzloty i upadki – do tego też można się przyzwyczaić. Nie jestem wyjątkowy. Miałem szczęście. Było mi dane robić coś, na czym mi zależało.

Jeden z najsłynniejszych i najwybitniejszych amerykańskich reżyserów nie przypuszczał, że będzie kręcił filmy.

– Nie narzekałbym, gdybym resztę życia przepracował w telewizji – twierdził.

Był czas, kiedy realizował nawet 70 programów rocznie.

Na czym polegał jego fart – mówi przed kamerą wspominając realizację swego debiutu kinowego, czyli obrazu „Dwunastu gniewnych ludzi” nakręconego w 1957 roku. Osiągnął nim międzynarodowy sukces – Grand Prix na festiwalu filmowym w Berlinie Zachodnim.

Urodził się w 1924 roku w Filadelfii jako syn tancerki i aktora (ojciec czytał mu ponoć „Hamleta” w jidysz zanim poznał go po angielsku). Miał zaledwie cztery lata, gdy zadebiutował na scenie i szybko zaczął być uważany za jednego z najlepszych małych aktorów na Broadwayu – pracy miał w bród. Ale  nie żył w dostatku, tylko w biedzie – jak wspomina – spał z siostrą w jednym łóżku do 11. roku życia. Jako młodzieniec występował także w radiu, potem i w telewizji, gdzie w 1951 zatrudniony został jako reżyser.

Był twórcą posiadającym znakomite wyczucie specyfiki języka filmowego, kamerą i montażem umiejętnie ożywiając statyczne sceny dialogowe, z wyczuciem prowadził aktorów.

– Wolę docierać do nich za pomocą empatii – wyznaje w filmie. – Trzeba znać swoich aktorów jak siebie samego.

I dodaje, że po zakończeniu filmu także i aktorzy znali go na wylot.

– Nie jestem reżyserem moralności, jestem reżyserem filmów – deklaruje. – Jeśli robię to dobrze – wartość moralna przebija się sama.

Jednocześnie nie przeczył, ze jego filmy zawierają przekaz moralny.