Europa poczeka na niemieckie wybory

Od kilku dni niemieckie media donoszą o rozdźwiękach w ocenie przyszłości UE pomiędzy Berlinem a Brukselą. „Nigdy w przeszłości niemiecki kanclerz nie traktował Europy w sposób tak chłodny jak czyni to obecnie Angela Merkel, a to właśnie ona powinna wyprowadzić Europę z kryzysu" – napisał w najnowszym numerze „Der Spiegel". Poniedziałkowy „Die Welt" łączy zimne przyjęcie przez Berlin propozycji Hermana Van Rompuya odnośnie budżetu eurostrefy z oporem Berlina wobec euroobligacji.

Berlinowi nie spodobał się przedstawiony pięć dni temu dokument Van Rompuya o przyszłości unii gospodarczo-walutowej, a szczególnie pomysł tworzenia tzw. zdolności fiskalnych, czyli odrębnego budżetu strefy euro.

Van Rompuy zaproponował, aby w przyszłym roku stworzyć tylko jego zalążek, czyli ograniczone fundusze dla krajów decydujących się na reformy strukturalne. Van Rompuy chce dopiero po 2014 r. budować w pełni funkcjonalny eurobudżet, finansowany ze składek członków UE.

Na najbliższym szczycie 13 i 14 grudnia nie zapadną żadne decyzje w tej sprawie. Ale według niemieckiej prasy Angela Merkel w ogóle nie chce rozmawiać na ten temat przed wyborami do Bundestagu na jesieni 2013 r.

Eksperci przeczuwali, że pomysł Van Rompuya nie będzie po myśli Berlina. I to, mimo że przypłynął on do Brukseli kilka miesięcy temu właśnie z Niemiec. – Berlin chciał tylko ograniczonego funduszu w zamian za reformy, czyli tego, co proponuje Van Rompuy w krótkim czasie. Berlin nie chce jednak budżetu z prawdziwego zdarzenia – mówi „Rz" Sebastian Dullien, ekspert z think tanku ECFR.

Taki wspólny budżet niemieckim podatnikom może przypominać czasy zjednoczenia Niemiec i permanentnych transferów pieniędzy z landów zachodnich na wschód. – Kanclerz Merkel zapewne nie chce, żeby wokół tego tematu kręciła się kampania wyborcza – uważa Dullien.

Według niego eurobudżet wymagałby nie tylko zmian w unijnych traktatach, ale też w niemieckiej konstytucji. A do tego potrzebna jest większość w Bundestagu. – Jeśli po wyborach będzie rządzić wielka koalicja CDU i SPD, to szansa na taką większość się pojawi – przewiduje ekspert.

Eurobudżet nie jest jedynym drażliwym przedwyborczym tematem w Niemczech. W samej propozycji Van Rompuya kluczowa jest unia bankowa. Ma ona objąć wspólny nadzór i fundusz naprawczy banków oraz gwarancje depozytowe.

Ale w ostatniej propozycji ten trzeci element już się nie pojawił. Van Rompuy wolał nie ryzykować niezadowolenia Berlina i dyskusję o europejskim funduszu gwarancyjnym zostawił na czas po niemieckich wyborach.

– W okresie przed wyborami w którymkolwiek z dużych krajów UE Bruksela często wstrzymuje się z pewnymi propozycjami, żeby nie wywoływać sprzeciwu. Poza tym, jeśli sprawa jest ważna, to lepiej poczekać na wynik wyborów, gdy po drugiej stronie pojawi się partner z perspektywą kilku lat rządów i stabilną większością – mówi Thomas Klau, ekspert ECFR.

Klau przyznaje jednak, że tym razem sytuacja jest wyjątkowa. Po pierwsze, okres ciszy przedwyborczej zaczyna się bardzo wcześnie, bo już rok przed wyborami. Po drugie, jest prawie pewne, że partnerem UE po wyborach znów pozostanie Angela Merkel.