Czego nie mogą dać pieniądze

Mimo postępów Polska jest poniżej średniej w dziedzinie sprawiedliwości społecznej, szczególnie w kwestii zdrowia.

Publikacja: 16.09.2014 02:00

Pod względem dostępności do służby zdrowia Polska zajmuje trzecie miejsce od końca

Pod względem dostępności do służby zdrowia Polska zajmuje trzecie miejsce od końca

Foto: AFP

Anna Słojewska ?z Brukseli

Polska, Niemcy, Szwecja, Luksemburg i Finlandia to pięć krajów UE, których wskaźnik sprawiedliwości społecznej poprawił się od 2008 r. – wynika z najnowszego raportu Fundacji Bertelsmanna.

Sprawiedliwość społeczną mierzy się w tym rankingu, wyliczając średnią ważoną z 35 wskaźników w sześciu dziedzinach: zapobieganie ubóstwu, dostęp do edukacji, rynek pracy, spójność społeczna i brak dyskryminacji, zdrowie oraz sprawiedliwość międzypokoleniowa. W zestawieniu 28 państw UE Polska znalazła się na 18. miejscu, ze wskaźnikiem wynoszącym 5,36 pkt (na 10 możliwych), poniżej unijnej średniej 5,6 pkt. W porównaniu z sytuacją z 2008 roku w Polsce dokonał się największy postęp ze wszystkich państw UE.

Co zadecydowało o lepszej pozycji Polski? Przede wszystkim, choć ciągle wysoka, zmniejszyła się liczba osób zagrożonych ubóstwem – z 33 do 25 proc. – i ograniczona została skala wykluczenia społecznego.

– To naprawdę imponująca zmiana. Nie może być tylko efektem braku recesji w Polsce, ale też celowych decyzji rządzących – mówi „Rz" szef projektu Daniel Schraad-Tischler.

Powszechniejsza jest też edukacja, co jest m.in. skutkiem obniżenia wieku dzieci poddanych obowiązkowi szkolnemu.

Natomiast ogromną słabością Polski pozostaje opieka zdrowotna. Polska jest na trzecim miejscu od końca w UE (za nami tylko Rumunia i Łotwa), a ocena w tej dziedzinie w czasach Polski Tuska uległa obniżeniu. Jeden na 10 Polaków twierdzi, że nie miał dostępu do niezbędnej opieki medycznej ze względu na zbyt duże kolejki lub ograniczenia finansowe. – To wyzwanie dla rządzących w Polsce – piszą eksperci Bertelsmanna.

Obraz sprawiedliwości społecznej w UE nie przynosi wielkich niespodzianek. Zgodnie z oczekiwaniami  najlepiej wypadają w nim kraje nordyckie – Szwecja, Finlandia, Dania – a za nimi uplasowała się Holandia. Również bez niespodzianek wydaje się fakt, że na dole tabel znalazły się państwa naszego regionu, czyli biedniejsze, oraz kraje Południa, gdzie nierówności społeczne były większe. Ostatnie miejsca zajmują Grecja, Rumunia i Bułgaria.

Na tabeli wyników na górze są kraje protestanckie, na dole prawosławne, a w środku katolickie. Autorzy raportu nie widzą jednak związku między religią a poziomem sprawiedliwości. – Sądzę, że to przypadek. Kraje nordyckie mają silnie zakorzenione wartości społeczne i równych szans – uważa Schraad-Tischler.

Nie jest jednak tak, że im więcej pieniędzy, tym większa sprawiedliwość społeczna. Oczywiście zamożność pomaga, ale wiele można zmienić, lub zepsuć, odpowiednią polityką. Na przykład Irlandia ma produkt krajowy brutto na mieszkańca zbliżony do szwedzkiego. Tyle że Szwecja jest liderem rankingu, a Irlandia znalazła się dopiero na 18. miejscu. Ale jednocześnie kraje, takie jak Czechy, Słowenia, Estonia, pod względem PKB są wśród biedniejszych, a pod względem sprawiedliwości społecznej plasują się całkiem wysoko, bo odpowiednio na 5., 9. i 10. miejscu.

Raport przynosi bardzo niepokojącą wiedzę o rosnącej przepaści między północą i południem Europy, szczególnie jeśli chodzi np. o bezrobocie młodych. W Hiszpanii i Grecji sięga ono 60 proc. Jeśli nic się nie zmieni, to zwolennicy ograniczenia swobody przemieszczania się po UE zyskają nowe argumenty. Będą chcieli zapobiec coraz większej migracji z coraz biedniejszych państw UE.

Anna Słojewska ?z Brukseli

Polska, Niemcy, Szwecja, Luksemburg i Finlandia to pięć krajów UE, których wskaźnik sprawiedliwości społecznej poprawił się od 2008 r. – wynika z najnowszego raportu Fundacji Bertelsmanna.

Pozostało 94% artykułu
Społeczeństwo
Kielce: Poważna awaria magistrali wodociągowej. Gdzie brakuje wody?
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Społeczeństwo
Sondaż: Rok rządów Donalda Tuska. Polakom żyje się lepiej, czy gorzej?
Społeczeństwo
Syryjczyk w Polsce bez ochrony i w zawieszeniu? Urząd ds. Cudzoziemców bez wytycznych
Społeczeństwo
Ostatnie Pokolenie szykuje „wielką blokadę”. Czy ich przybudówka straci miejski lokal?
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Społeczeństwo
Pogoda szykuje dużą niespodziankę. Najnowsza prognoza IMGW na 10 dni