Majątek ze spadku powinien zostać w rodzinie

– Gdzie jest ta rodzina, co ma być chronione, gdy w jednej ze spraw kobieta, zresztą zakonnica, pozywa dalekiego krewnego o zachowek, a tym zachowkiem jest mieszkanie, w którym ten krewny mieszka wraz ze swoją najbliższą rodziną? – pytał retorycznie sędzia, domagając się uznania przepisów art. 991 § 1 i 2  kodeksu cywilnego za niekonstytucyjne. I dodał: jeśli system prawa ma chronić rodzinę, to raczej taką, której członkowie wspierają się wzajemnie i łożą na swoje utrzymanie, a nie tylko są prawnie spokrewnieni.

Przepisów o zachowku bronił przedstawiciel Sejmu poseł Wojciech Szarama. Zwrócił uwagę, że przepisy k.c. dają w pewnych sytuacjach prawo do pozbawienia rodziny zachowku (np. zaniedbywanie obowiązków rodzinnych czy przestępstwo względem spadkobiercy).

Trybunał uznał, że prawo do zachowku nie narusza prawa własności i prawa do dziedziczenia. W uzasadnieniu wyroku podkreślił, że  jest ono także gwarancją prawa do prywatności i poszanowania życia rodzinnego (sygnatura akt: P 56/11, P 50/12).

– Konstytucja nie reguluje szczegółowo stosunków rodzinnych, jednak jej przepisy powinny być rozumiane jako służące umacnianiu solidarności rodzinnej – mówił sędzia TK Stanisław Rymar. Potwierdził też argumentację Sejmu, że kodeks cywilny daje spadkodawcy kilka możliwości pozbawienia najbliższych prawa do zachowku, jeżeli uzna to za konieczne. – Nie jest to zatem najbardziej dolegliwe ograniczenie dla spadkodawcy – zauważył sędzia Rymar.