Miłośnik służb, zen i filozofii

W poniedziałek zakończył się jeden z najważniejszych i najdłuższych rozdziałów w życiu Andrzeja Milczanowskiego. Warszawski sąd stwierdził, że informując o rzekomej współpracy Józefa Oleksego z rosyjskim wywiadem, działał w stanie wyższej konieczności.

– Sprawiedliwości stało się zadość. Milczanowski miał czyste intencje i działał w interesie państwa – komentuje Artur Balazs, były minister rolnictwa, który zna go jeszcze z czasów opozycji. – To porażka wymiaru sprawiedliwości. Swoim postępowaniem zrujnował całą moją karierę polityczną, nie mając cienia dowodu – oburza się Oleksy.

Milczanowski odszedł z UOP, gdy szefem MSW został Macierewicz

Milczanowski w grudniu 1995 r. z trybuny sejmowej stwierdził, że ówczesny premier Oleksy kontaktował się z oficerem KGB Władimirem Ałganowem i był źródłem informacji dla wywiadu ZSRR i Rosji. Choć od sprawy minęło ponad 12 lat, emocje z nią związane nie gasną. I trudno się dziwić. Spowodowała, że upadł rząd Oleksego. Milczanowski tłumaczy, że nie miał innego wyjścia: –Wykonywałem tylko swój psi obowiązek urzędnika. – To była niegodziwość. Milczanowski zapoczątkował złe praktyki ingerowania służb specjalnych w politykę, czego konsekwencje ponosimy do dziś – odpowiada Oleksy.

68-letni Andrzej Milczanowski skończył prawo w Poznaniu i został prokuratorem w Szczecinie. Skazany w stanie wojennym w 1984 r. z więzienia „odebrał” go Lech Wałęsa. Od tego momentu Milczanowski związał z nim swoją polityczną karierę.

W 1988 r. zorganizował strajk w Szczecinie, co uczyniło go – obok Mariana Jurczyka – liderem miejscowej „Solidarności”.

Po Okrągłym Stole nie chciał jednak startować w wyborach do Sejmu. Gdy Tadeusz Mazowiecki zaproponował mu stanowisko zastępcy prokuratora generalnego, Milczanowski odmówił. – Nie chciałem być urzędnikiem – tłumaczy.

Gdy zaczął się tworzyć Urząd Ochrony Państwa, nie wahał się jednak ani chwili. Wkrótce został jego szefem i poczuł się jak ryba w wodzie. – Mieliśmy kupę sukcesów: sprawa iracka, Art B, wykrycie szpiegów rosyjskich w WSI. Robota wtedy szła – entuzjazmuje się Milczanowski.

Chwali go jego ówczesny podwładny, poseł PO Konstanty Miodowicz: – Budowanie nowych służb specjalnych było zadaniem niewdzięcznym i wywołującym wiele emocji, ale odniósł sukces. Stworzył system, który potrafił ochronić młodą polską demokrację.

Niektórzy z dawnych solidarnościowych kolegów zarzucali mu jednak, że niewystarczająco rozliczał się z ludźmi poprzedniego systemu. Milczanowski stanowczo stwierdza: – Wielu oficerów, którzy wywodzą się z wywiadu PRL, ma wysokie poczucie honoru, są najwyższej klasy profesjonalistami i dumny jestem, że mam z nimi kontakt do dzisiaj.

Odszedł z UOP, gdy szefem MSW został Antoni Macierewicz. – Nie podobał mi się jego stosunek do służb i mojej osoby. Traktował mnie jak chłopca na posyłki, wzywając kilka razy dziennie – wspomina Milczanowski. – To ja zrezygnowałem z jego usług – odpowiada Macierewicz. – Uważał, że można budować nowe służby w oparciu o ludzi z dawnych służb. Brutalnie i niesprawiedliwie atakował lustrację. To on patronował zbieraniu haków i dezintegracji partii braci Kaczyńskich.