Prezydent podpisze nowa Strategię Bezpieczeństwa Narodowego

Dokument ten zostanie podpisany w 85. rocznice śmierci Marszałka Józefa Piłsudskiego. Strategia Bezpieczeństwa Narodowego została już przyjęta przez rząd pod koniec kwietnia. Jej przyjęcie jest znacznie opóźnione. Według zapowiedzi polityków PiS miała być gotowa pod koniec poprzedniego roku. Potem była mowa o podpisaniu jej w marcu.

BBN wysłał do MON założenia do tego dokumenty w grudniu 2018 roku, od tego czasu trwały konsultacje na temat zapisów, które powinny się w niej znaleźć. W MON odpowiedzialni za ten dokument byli najpierw wiceminister ON Marek Łapiński, a następnie Wojciech Skurkiewicz. Przypomnimy, że w gotowym już dokumencie, co ujawniliśmy w „Rzeczpospolitej" na początku kwietnia nie znalazły się zapisy uwzględniające zagrożenie epidemiologiczne. Takie zapisy zostały wprowadzone po naszej publikacji, w trakcie konsultacji prowadzonych pomiędzy BBN, MSWiA i MON.

Nowa strategia ma zaledwie 32 strony, zakłada ona m.in. zwiększenie wydatków na obronność, do poziomu 2,5 proc. PKB już w 2024 r. Tegoroczny budżet MON zakłada, że na cele obronne zostanie przeznaczonych 2,1 proc. PKB, czyli 50 mld zł. Udział PKB w wydatkach na zbrojenia i utrzymanie wojska miał się stopniowo zwiększać do poziomu 2,5 proc. PKB do 2030 r. (wynika to z ustawy o przebudowie i modernizacji Sił Zbrojnych). Teraz jednak może nastąpić przyspieszenie.

Nowy dokument otwiera wstęp opisujący powód jej powstania, założenia i cele, znajdują się w nim cztery rozdziały: „Bezpieczeństwo państwa i obywateli", „Polska w systemie bezpieczeństwa międzynarodowego", „Tożsamość i dziedzictwo narodowe" i „Rozwój społeczny i gospodarczy. Ochrona środowiska".

Głównym niebezpieczeństwem nadal jest Rosja. „Najpoważniejsze zagrożenie stanowi neoimperialna polityka władz Federacji Rosyjskiej, realizowana przy użyciu siły militarnej" - stwierdzili autorzy Strategii i przypomnieli „agresję na Gruzję, nielegalną aneksję Krymu i działania we wschodniej Ukrainie". Zwrócili też uwagę na rozbudowę potencjału wojskowego Rosji w rejonie Morza Bałtyckiego i w obwodzie kaliningradzkim. W dokumencie podkreślono możliwość wybuchu konfliktu z powodu działań hybrydowych Rosji, zagrożenie dezinformacją i cyberatakami. Autorzy zwracają także uwagę na to, że rywalizacja USA, Chin i Rosji ma wpływ na cały system międzynarodowy.

Autorzy SBN zakładają konsolidację zarządzania bezpieczeństwem narodowym poprzez nowe ujęcie interesów narodowych, wprowadzenie wyraźnej hierarchii dokumentów, wydanie nowej ustawy o zarządzaniu bezpieczeństwem narodowym i powołanie nowej instytucji, czyli komitetu Rady Ministrów, który ma koordynować kwestie bezpieczeństwa między resortami. „Wprowadzić jednolity system zarządzania zasobami osobowymi, w tym administrowania zasobami rezerw osobowych na potrzeby bezpieczeństwa narodowego, uwzględniając priorytet dla Sił Zbrojnych RP" – czytamy w nowej SBN.

Obrona powszechna została wskazana jako sposób na odporność państwa. Według SBN częścią systemu obrony powszechnej miałyby być m.in. zreformowana obrona cywilna i ochrona ludności oraz infrastruktura, zasoby i procedury przygotowane na różnorakie zagrożenia. Zwrócili uwagę, że ważną rolę w systemie odgrywać ma edukacja obronna oraz aktywność obywatelska.

„Zintegrować system zarządzania bezpieczeństwem narodowym, w tym kierowania obroną państwa, umożliwiając połączenie procesów, procedur i praktyk działania, poprzez scalenie dotychczas funkcjonujących systemów, w szczególności kierowania bezpieczeństwem narodowym, zarządzania kryzysowego oraz cyberbezpieczeństwa. Zapewnić zdolność do szybkiej adaptacji wobec pojawiających się nowych wyzwań i zagrożeń oraz identyfikacji szans" – czytamy w tym dokumencie.

Autorzy zwracają też uwagę, że należy „budować system obrony powszechnej w pełni wykorzystujący potencjał instytucji państwowych i samorządowych, podmiotów systemu edukacji i szkolnictwa wyższego, społeczności lokalnych, podmiotów gospodarczych, organizacji pozarządowych oraz obywateli, który będzie stanowił kompleksową odporność państwa na zagrożenia niemilitarne i militarne". Istotne jest, ich zdaniem, zapewnienie powszechnego charakteru obrony cywilnej i ochrony ludności oraz gromadzenie i utrzymywanie zdolności do odtwarzania niezbędnych zasobów.

Postulują zredefiniowanie systemu obrony cywilnej i ochrony ludności, nadając mu powszechny charakter, zarówno na terenie aglomeracji miejskich, jak i w obszarach wiejskich, „z położeniem nacisku na budowanie zdolności do stałej adaptacji systemu wobec zmieniających się wyzwań i zagrożeń". Zwracają uwagę na konieczność opracowania ustawy „kompleksowo regulującą problematykę obrony cywilnej".

„Zwiększyć odporność na zagrożenia przede wszystkim w zakresie: ciągłości rządzenia i funkcjonowania państwa, skutecznych dostaw energii, niekontrolowanego przepływu osób i relokacji ludności, gromadzenia, ochrony oraz zagospodarowania zasobów żywności i wody, zdolności do postępowania w przypadku wystąpienia zdarzeń o charakterze masowym, odpornych sieci telekomunikacyjnych i systemów teleinformatycznych, systemów informowania i ostrzegania ludności oraz wydolnego systemu transportowego" – opisują jak ma wyglądać nowy system wzmocnienia państwa.