Początek końca wojny hybrydowej na granicy?

Wprowadzenie przez premiera Donalda Tuska od końca marca ograniczenia prawa do azylu na granicy polsko-białoruskiej zniechęciło nielegalnych imigrantów. Świadczy o tym rekordowo niska liczba wniosków o ochronę od czasu wojny hybrydowej, która trwa od maja 2021 r.

W ciągu dwóch pierwszych miesięcy przyjęto wnioski o ochronę międzynarodową od zaledwie 29 cudzoziemców z grup wrażliwych wyłączonych z zakazu – wynika z danych Komendy Głównej Straży Granicznej dla „Rzeczpospolitej”. Była to m.in. 77-letnia obywatelka Rosji, dwóch 17-latków z Jemenu i Syrii oraz dwie ciężarne kobiety z Kamerunu. 

Ilu cudzoziemcom odmówiono, powołując się na nowe prawo? Taki wniosek złożyło zaledwie 23 nielegalnych imigrantów. To śladowa liczba. Rok wcześniej w tym samym okresie, a więc od 27 marca do 22 maja 2024 r., w Podlaskim i Nadbużańskim Oddziale Straży Granicznej cudzoziemcy złożyli blisko 800 wniosków o ochronę, którymi objętych zostało ponad 860 osób. Zawieszenie azylu spowodowało blisko trzydziestokrotny spadek w ilości wnioskodawców – aż o prawie 97 proc.

Co nam mówią te dane?

Czytaj więcej

Kraj

Cienka granica pomagania uchodźcom. Złoty telefon pogrąża aktywistów z granicy

Ekspertom z ABW udało się niedawno odzyskać dane z telefonu Kamili M., aktywistki oskarżonej o po...

– Jestem ciekawy, czy ten trend się utrzyma. Na pewno zawieszenie prawa do azylu miało na to wpływ, jednak w podróż do Europy przy pomocy przemytników decydują się ludzie zdeterminowani, którym daje się gwarancję, że dotrą do docelowego kraju. Ludzie ci dopiero na miejscu dowiadują się, że to nie bajka. Ale na wycofanie się jest już za późno – mówi dr Jakub Gajda, orientalista, ekspert Fundacji im. Pułaskiego.

Polska nigdy nie była docelowym krajem Europy. Presja na granicę rekordowo niska

Statystyki pokazują, że zmalała także sama presja na granicę od strony Białorusi. Liczba prób przekroczenia granicy, którą monitorują specjalne algorytmy na sieci kamer umieszczonych wzdłuż zapory, a także od niedawna na bagnach, spadła aż o blisko połowę. Jak wylicza ppłk SG Andrzej Juźwiak, rzecznik komendanta głównego Straży Granicznej, od 27 marca do 22 maja 2025 r. na całym odcinku granicy polsko-białoruskiej odnotowano ponad 6100 prób jej nielegalnego przekroczenia, kiedy w analogicznym okresie ubiegłego roku przeszło 11 700. 

Cudzoziemców odstrasza nie tylko restrykcyjne prawo i wprowadzenie w czerwcu 2024 r. strefy buforowej, a więc czasowego zakazu przebywania – obejmuje odcinek 78,29 km. Pozwala ona służbom wyłapać tych, którym udało się przedostać przez zaporę i uciec. Tak było w ostatni weekend, kiedy w nocy dwie duże grupy migrantów uciekły przed patrolem. Zostali złapani kilka godzin później, gdy czekali na kurierów. 

Dzięki kosztownym, wielomiliardowym inwestycjom granica polsko-białoruska stała się również szczelniejsza. W ciągu ostatniego roku zbudowano m.in. nową linię kamer na barierze, która obserwuje podejście migrantów, zamontowano dodatkowe kamery reagujące na ruch na przepustach wodnych i bagnach, które dotychczas nie były w ogóle chronione. Wprowadzono także nowocześniejszy system rozpoznawania tzw. swój-obcy, w tym specjalne „drony pionowego startu”.

Polsko-białoruska granica nadal atrakcyjniejsza od „szlaku bałkańskiego”. Dlaczego?

Dr Gajda: – Dla takich państw, jak Afganistan czy Pakistan, migracja przez Moskwę, a potem Mińsk granicą polsko-białoruską do Europy nadal jest łatwiejsza niż „szlak bałkański”. Dlatego wciąż pojawiają się nowi chętni i to ryzyko podejmują.