MF chce walczyć z korupcją u celników

Zabezpieczenie przed występowaniem zjawisk korupcyjnych i ukierunkowanie na prewencję to założenia Służby Celnej. Dla jej pracowników celem ma być umacnianie antykorupcyjnych postaw etycznych oraz stworzenie środowiska pracy sprzyjającego promowaniu takich postaw. To treść programu antykorupcyjnego polskiej Służby Celnej 2010 - 2013+, który właśnie został zatwierdzony.

Niestety, poza wizją i celami niewiele w tym programie jest szczegółów. Ministerstwo Finansów ma nawet problem z oszacowaniem skali korupcji w Służbie Celnej. Przyznaje bowiem, że jest to trudne zadanie "ze względu na wrażliwy charakter tego zagadnienia, jak i fakt, że obie strony zaangażowane w ten nielegalny proceder nie są zainteresowane ujawnianiem informacji na ten temat".

Za to wśród czynników ryzyka wymienia się zakres i złożoność przepisów prawa (wymagającego interpretacji), bezpośrednie stykanie się celników z grupami przestępczymi, specyfikę pracy na granicy, wykonywanie zadań poza siedzibą urzędu oraz bezpośredni kontakt z klientem. Jak w takim razie w przyszłości ma wyglądać walka z korupcją wśród celników?

Ministerstwo Finansów stawia przede wszystkim na zabezpieczenie służby. Zamierza więc opracować założenia i przeprowadzić badania ankietowe dotyczące przyczyn występowania korupcji w Służbie Celnej. Z kolei dążąc do zminimalizowania ryzyka takich patologicznych zachowań na poszczególnych stanowiskach, chce np. opracować wytyczne do systemu rekrutacji na stanowiska szczególnie nimi zagrożone.

[wyimek]W 2007 r. aż 153 funkcjonariuszom i pracownikom przedstawiono zarzuty korupcyjne[/wyimek]

Niewiele wiadomo natomiast, jak Ministerstwo Finansów chce ukierunkować celników na prewencję antykorupcyjną i jak zamierza umacniać właściwe postawy etyczne funkcjonariuszy i pracowników.

W programie mówi się m.in. o stworzeniu systemu diagnozowania korupcji wykrytej i niewykrytej oraz o udoskonaleniu systemu szkoleń antykorupcyjnych. Szkolenia obligatoryjne i cykliczne mają być prowadzone dla funkcjonariuszy i pracowników zajmujących stanowiska obarczone najwyższym stopniem zagrożenia korupcją. Opracowane i wdrażane mają być także zasady edukacji antykorupcyjnej.

Udoskonalenie systemu promowania odpowiednich postaw etycznych ma zaś polegać na wdrożeniu motywacyjnego systemu nagradzania i wyróżniania tych, którzy "wnieśli czynny wkład w przeciwdziałanie i zwalczanie korupcji".

Program ani słowem nie odnosi się do kwestii np. wynagrodzeń celników, choć o samych pieniądzach mówi wiele. Samo tylko przygotowanie i przeprowadzenie wśród celników ankiet dotyczących przyczyn występowania korupcji ma jednorazowo kosztować 25 tys. zł.

Tyle samo Ministerstwo Finansów zamierza wydać na ankietę o psychologicznych aspektach występowania tego zjawiska. A to dopiero początek wydatków.

Wdrożenie obligatoryjnych, cyklicznych szkoleń dla szczególnie narażonych na tę patologię ma kosztować budżet 240 tys. zł rocznie, począwszy od 2012 r. Szkolenia dla nowo zatrudnionych to następny wydatek rzędu 40 tys. zł rocznie (od 2010 r.).