Zatrudniać więźniów czy nie? Odpłatnie, czy nieodpłatnie? Ile za pracę płacić? Lobbować na rzecz zatrudniania skazanych u pracodawców? Głosy za i przeciw, a za prezentowanymi stanowiskami względy bezpieczeństwa, sprawiedliwość, prawa człowieka, resocjalizacja i readaptacja społeczna.
Jednym z podstawowych zadań służby więziennej w czasie wykonywania kary pozbawienia wolności jest prowadzenie oddziaływań resocjalizacyjnych. Ich praktyczna realizacja opiera się na: pracy, zwłaszcza sprzyjającej zdobywaniu odpowiednich kwalifikacji zawodowych, nauczaniu, zajęciach kulturalno – oświatowych, podtrzymywaniu kontaktów z rodziną i środkach terapeutycznych (art. 67 § 3 kkw). Tak więc w warunkach izolacji rola pracy jest szczególna i polega nie tylko na zagospodarowaniu czasu osoby pozbawionej wolności i tym samym zapobieganiu bezczynności. Praca daje często możliwość zdobycia kwalifikacji zawodowych niezbędnych do podjęcia zatrudnienia ale także uczy legalnego zdobywania pieniędzy, współpracy z innymi, odpowiedzialności i punktualności oraz szeregu innych umiejętności niezbędnych do życia zgodnego z normami społecznymi po wyjściu z więzienia. Wykonywanie pracy w czasie pobytu w izolacji jest czynnikiem sprzyjającym readaptacji społecznej osób pozbawionych wolności oraz sprzyja osiągnięciu stabilizacji życiowej po jej odbyciu.
Więźniowie podejmujący pracę, zarówno odpłatną, jak i nieodpłatną są lepiej oceniani przez społeczeństwo niż ci, którzy bezczynnie odbywają karę pozbawienia wolności. Nie są już bezużyteczni dla społeczeństwa, a praca ich jest formą ogólnego zadośćuczynienia. Pojawia się u nich poczucie sensu życia, sensowności podejmowanego wysiłku, wzmacnia poczucie własnej godności i wartości, poczucie bycia potrzebnym.
Spośród 77 736 więźniów, odpłatnie pracuje 9 698
Uwzględniając rolę pracy w procesie resocjalizacji Służba Więzienna od lat podejmuje różnorodne działania zmierzające do stworzenia możliwości wykonywania pracy jak największej liczbie osób pozbawionych wolności. Skuteczność w tym zakresie jest skorelowana z dynamiką rozwoju gospodarczego i ogólną sytuacją na rynku pracy. Nie bez znaczenia pozostają formalno – prawne i finansowe mechanizmy zachęcające potencjalnych pracodawców do zatrudniania więźniów.
