Kto powinien uzyskać NIP

Samorządowcy wciąż nie wiedzą, kto ma być podatnikiem VAT: gmina czy może obsługujący ją urząd

Publikacja: 29.09.2010 05:10

Kto powinien uzyskać NIP

Foto: Fotorzepa, Pio Piotr Guzik

Wszystko przez rozbieżne stanowiska fiskusa, a ostatnio także sądów administracyjnych, które na gruncie podatkowym gminę traktują na równi z urzędem ją obsługującym. A efekt? Chaos. Jedne gminy same rejestrują się jako podatnicy VAT i uzyskują NIP, w innych zaś podatnikiem jest urząd gminy.

Są jednak w Polsce i takie, w których odrębnym podatnikiem VAT (z odrębnym NIP) jest zarówno urząd gminy, jak i sama gmina. Minister finansów już drugi rok nie dostrzega problemu.

[srodtytul]Urząd czy gmina[/srodtytul]

Szkopuł w tym, że zgodnie z art. 15 ust. 6 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=E650D85B5E2F2C3EAFB8867B20D87DAF?id=172827]ustawy o VAT[/link] za podatnika nie uznaje się organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych przez odrębne przepisy prawa, dla których realizacji zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych. Tyle przepis. W praktyce samorządowcy zachodzą w głowę, dlaczego urzędy administracji samorządowej mają być rejestrowane jako gmina, skoro urzędy administracji rządowej są rejestrowane jako odrębni podatnicy VAT. Przecież zarówno jedna, jak i druga to administracja publiczna realizująca zadania państwa.

– Gmina to nie tylko urząd, lecz wszystkie jednostki organizacyjne, jednostki budżetowe bezpośrednio rozliczające się z budżetem, zakłady budżetowe rozliczające się pośrednio, a także jednostki organizacyjne mające odrębną osobowość prawną, jak instytucje kultury czy zakłady opieki zdrowotnej, spółki prawa handlowego. Obecne interpretacje przepisów stawiające znak równości między gminą a urzędem gminy to dowód niezrozumienia zasad funkcjonowania samorządów w Polsce – uważa Danuta Kamińska, skarbnik miasta Katowice.

I dodaje: – Minister finansów liczy na to, że z biegiem czasu problem sam się rozwiąże. Niestety, wręcz przeciwnie – problemów będzie jeszcze więcej. Zwłaszcza jeśli wyjdą na jaw wątpliwości dotyczące projektów finansowanych ze środków unijnych, a dokładnie prawidłowego rozliczania wydatków, gdy nie ma pewności, na kogo ma być wystawiona faktura VAT. Nielogiczne jest bowiem, aby obowiązywały różne zasady rozliczania projektów unijnych realizowanych przez różne jednostki budżetowe, inne dla urzędu i inne dla pozostałych jednostek gminy.

Według Ministerstwa Finansów wszystkie organy upoważnione do wydawania interpretacji indywidualnych przyjmują obecnie zasadę, zgodnie z którą to na gminie ciąży obowiązek dokonania zgłoszenia rejestracyjnego na potrzeby rozliczenia podatku od towarów i usług (art. 96 ustawy).

„Oznacza to, iż na potrzeby rozliczania VAT gmina i urząd gminy powinny stosować jednakowy numer NIP. Natomiast jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego inne niż urzędy gmin, prowadzące samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, powinny do celów rozliczeń z tytułu VAT rejestrować się jako odrębne podmioty (podatnicy) tego podatku i posiadać odrębne numery NIP” – twierdzi ministerstwo.

[srodtytul]W oczekiwaniu na decyzje[/srodtytul]

Na wyjaśnienie sprawy gminy muszą jeszcze poczekać. Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego ciągle nie wypracowała stanowiska w tej sprawie.

– Strona rządowa przyjęła naszą ekspertyzę prawną do

wiadomości, ale dotychczas nic z tego nie wynikło – powiedział nam Andrzej Porawski, sekretarz strony samorządowej w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Jak ustaliła „Rzeczpospolita”, jeszcze w tym miesiącu ma się odbyć posiedzenie Zespołu ds. Systemu Finansów Publicznych, a punkt dotyczący NIP jest na liście spraw do omówienia.

Samorządowcy nie zamierzają jednak składać broni. Swoje problemy chcą przedstawić prezydentowi Bronisławowi Komorowskiemu w nadziei, że ten – po ich przeanalizowaniu – podejmie odpowiednią inicjatywę ustawodawczą.

[ramka]Opinia

Roman Namysłowski doradca podatkowy w Ernst & Young

Wątpliwości można dość łatwo rozwiązać. Wystarczy zapisać wprost w przepisach, kto ma być podatnikiem podatku VAT: urząd czy gmina. Oczywiście zmiana taka powoduje określone konsekwencje i to może być nie lada wyzwanie dla Ministerstwa Finansów. Chociażby wyrejestrowanie znacznej liczby podatników, rejestracja nowych podatników, zmiana procesu rozliczania podatku VAT i wreszcie odpowiedź na pytanie, co zrobić z przeszłością. Niezależnie od tego ujednolicenie zasad jest niezbędne i powinno nastąpić jak najszybciej.[/ramka]

Sądy i trybunały
Sędzia w stanie spoczynku pobiera pensję sędziego. KRS idzie do prokuratury
Prawo w Polsce
Jest wyrok Trybunału Konstytucyjnego ws. lekcji religii. Chodzi o oceny
Prawo drogowe
Jakie kary grożą za kierowanie autem bez uprawnień? Trzy scenariusze wydarzeń
Zawody prawnicze
Trzydzieści dni bez urzędówek. Prawnicy szykują protest
Prawo w Polsce
Wybory prezydenckie 2025. Jak zmienić miejsce głosowania przed drugą turą?