Wytyczne MSWiA to nie przepisy prawa

Osoby poszkodowane przez lipcowe huragany mogą wystąpić do gmin o zasiłek na remont lub odbudowę zniszczonego domu. Nawet jeżeli jego budowa się jeszcze nie zakończyła

Aktualizacja: 04.08.2011 05:05 Publikacja: 04.08.2011 05:00

Wytyczne MSWiA to nie przepisy prawa

Foto: Fotorzepa, Sławomir Mielnik

Ci, którym lipcowe nawałnice wyrządziły szkody, mogą liczyć na pomoc państwa. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji – tak jak po ubiegłorocznych powodziach – uruchamia środki m.in. na odbudowę zniszczonych domów. Do wojewodów kieruje zaś pisma, w których ustala zasady ich przyznawania przez gminy. Te ostatnie muszą pamiętać, że samo powołanie się na ministerialne wytyczne nie uzasadnia odmowy przyznania pomocy.

Ministerstwo przypomina

Pomoc dla ofiar klęsk żywiołowych przyznawana jest w formie zasiłków celowych wypłacanych na podstawie ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. DzU z 2009 r. nr 175, poz. 1362 ze zm.). Oznacza to, że decyzję wydaje właściwy wójt (burmistrz, prezydent miasta) albo upoważniony przez niego kierownik ośrodka pomocy społecznej. Ośrodki dokonują też wypłaty przyznanych środków. Co istotne, prawo do zasiłku nie jest uzależnione od kryterium dochodowego.

Prawo do świadczenia nie jest zależne od kryterium dochodowego

15 lipca minister spraw wewnętrznych i administracji wystosował do wojewodów łódzkiego i mazowieckiego pismo przypominające zasady przyznawania pomocy osobom i rodzinom poszkodowanym przez burze i huragany. Wynika z niego, że po pierwsze, pomoc jest przyznawana wyłącznie na remont budynków lub lokali mieszkalnych. Po drugie, że ubiegać się o nią mogą zarówno rodziny, jak i osoby samotnie gospodarujące w zniszczonym budynku (lokalu).

Warunkiem ubiegania się o pomoc jest „prowadzenie w dniu wystąpienia zdarzenia klęskowego gospodarstwa domowego w budynku mieszkalnym lub lokalu mieszkalnym zniszczonym lub uszkodzonym". Oznacza to, że jeżeli w zniszczonym (uszkodzonym) budynku (lokalu) gospodarstwo domowe nie było prowadzone w dniu zdarzenia, nie zachodzą przesłanki do przyznania pomocy. Pomoc nie przysługuje również na remont budynków (lokali) innych niż mieszkalne (np. budynków w budowie, domów rekreacyjnych, letniskowych, budynków i zabudowań gospodarczych) ani na remont obiektów o innym charakterze niż mieszkalny (np. dróg dojazdowych).

3,2 mld zł przeznaczyło MSWiA w 2010 i 2011 r. na remonty i odbudowę

Ważne orzecznictwo

Zgodnie z art. 40 ust. 2 i 3 ustawy o pomocy społecznej zasiłek celowy może być przyznany osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej niezależnie od dochodu. Jak podkreślił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 7 lipca 2011 r., użyty w przepisie wyraz „może" wskazuje na charakter uznaniowy rozstrzygnięć wydawanych na jego podstawie (sygn. III SA/Kr 581/11). Nie oznacza to jednak, że organ może podejmować decyzję w sposób dowolny. Jest bowiem związany przepisami ustawy o pomocy społecznej oraz kodeksu postępowania administracyjnego.

Ustawa o pomocy społecznej w żadnym ze swoich przepisów nie uzależnia przyznania zasiłku celowego od zamieszkiwania w budynku, który został zniszczony w wyniku klęski żywiołowej

– podkreślił

WSA w Kielcach w wyroku z 19 stycznia 2011 r.

Jednocześnie sąd zwrócił uwagę, że wytyczne MSWiA określające zasady przyznawania pomocy nie stanowią źródeł prawa, ale jedynie jego interpretację

(sygn. II SA/Ke 774/10)

.

3,6 mld zł przeznaczono na pomoc mieszkańcom woj. łódzkiego poszkodowanym przez nawałnicę z 14 lipca 2011 r.

Jakie są tego konsekwencje? Przede wszystkim takie, że wójt (kierownik ośrodka pomocy społecznej), wydając decyzję odmawiającą przyznania zasiłku celowego osobie (rodzinie) poszkodowanej w wyniku klęski żywiołowej (ekologicznej), nie może się powoływać na ministerialne wytyczne. Podstawą materialnoprawną rozstrzygnięcia może być jedynie ustawa o pomocy społecznej. Obowiązkiem organu podejmującego decyzję o przyznaniu albo odmowie świadczenia jest zawsze zbadanie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i dokonanie jego oceny w świetle obowiązujących przepisów prawa.

Warto również pamiętać o wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2 lipca 2008 r., w którym stwierdzono, że nie do przyjęcia jest formalistyczne podejście w przyznawaniu świadczeń pomocy społecznej w sytuacjach szczególnych, do których należą sytuacje klęsk żywiołowych (sygn. I OSK 1356/07).

masz pytanie, wyślij e-mail do autora m.cyrankiewicz@rp.pl

Zobacz więcej w serwisie:

Samorząd

»

Świadczenia z gminy i powiatu

»

Internet i prawo autorskie
Bruksela pozwała Polskę do TSUE. Jest szybka reakcja rządu Donalda Tuska
Prawnicy
Prokurator z Radomia ma poważne kłopoty. W tle sprawa katastrofy smoleńskiej
Sądy i trybunały
Nagły zwrot w sprawie tzw. neosędziów. Resort Bodnara zmienia swój projekt
Prawo drogowe
Ten wyrok ucieszy osoby, które oblały egzamin na prawo jazdy
Dobra osobiste
Karol Nawrocki pozwany za książkę, którą napisał jako Tadeusz Batyr