Temat finansowania projektów szpitalnych w układzie komercyjnym był i jest najtrudniejszy dla banków. W 1999 roku byłem pełen nadziei w związku z reformą służby zdrowia przeprowadzoną przez rząd premiera Jerzego Buzka. Jak pokazuje historia, nadzieje były bezpodstawne. Po 2001 roku nastąpiła następna zmiana strukturalna w finansowaniu służby zdrowia, która doprowadziła do uchwalenia ustawy o restrukturyzacji zadłużenia w służbie zdrowia w 2004 roku, i tak dobrnęliśmy do 2011 roku. Niestety, nie przypominam sobie, aby w tym okresie finansowanie pod projekty szpitalne było udzielane przez banki. Nie mam tu na myśli projektów komercyjnych realizowanych przez niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, ale jedynie samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej.
Rynek w tamtym okresie był zainteresowany jedynie obrotem wierzytelnościami służby zdrowia. Niestety, 22 października ubiegłego roku uchwalono ustawę, która zmieniła ustawę z 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej i ograniczyła „handel wierzytelnościami" poprzez konieczność uzyskania zgody przez podmiot, który utworzył zakład. Wymóg ten został utrzymany w odniesieniu do samodzielnych zakładów opieki zdrowotnej w ustawie z 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej, którą prezydent podpisał 10 maja 2011 roku, czekającej na publikację w Dzienniku Ustaw. Przepisy ustawy wejdą w życie 11 lipca 2011 roku.
Spółka pod przymusem
Nie wiem, jaki wpływ będzie miało uchwalenie ustawy o działalności leczniczej na finansowanie projektów w służbie zdrowia, ale jedno jest pewne: każdy samodzielny zakład opieki zdrowotnej, który ma ujemny wynik finansowy, zostanie zmuszony do przekształcenia się w spółkę kapitałową. Wprawdzie ustawa mówi o dobrowolnym przekształceniu, ale w przypadku zakładów, które mają ujemny wynik finansowy, brak przekształcenia spowoduje obowiązkowe pokrycie jego długów przez organ założycielski w terminie trzech miesięcy, a jeżeli to nie nastąpi – w ciągu 12 miesięcy organ założycielski zostanie zmuszony do zmiany formy zakładu na podmiot leczniczy będący przedsiębiorcą. Przekształcenie nie będzie następować w formie likwidacji zakładów opieki zdrowotnej, ale na podstawie przepisów ustawy o działalności leczniczej.
Kto może prowadzić działalność leczniczą
Stosownie do treści art. 4 ustawy o działalności leczniczej podmiotem uprawnionym do tej działalności może być przedsiębiorca w rozumieniu przepisów ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej we wszelkich formach przewidzianych dla wykonywania działalności gospodarczej. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, może to być: samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej, jednostka budżetowa, w tym państwowe jednostki budżetowe tworzone i nadzorowane przez ministra obrony narodowej, ministra właściwego do spraw wewnętrznych, ministra sprawiedliwości lub szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz posiadające w strukturze organizacyjnej ambulatorium, ambulatorium z izbą chorych lub lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, instytuty badawcze, fundacje i stowarzyszenia, których celem statutowym jest wykonywanie zadań w zakresie ochrony zdrowia i których statut dopuszcza prowadzenie działalności leczniczej, Kościoły, kościelne osoby prawne lub związki wyznaniowe – w zakresie, w jakim wykonują działalność leczniczą. W odniesieniu do jednostek samorządu terytorialnego nas interesują tylko dwie formy wykonywania działalności leczniczej: przedsiębiorcy (do spółki samorządowej nie stosuje się przepisów ustawy o gospodarce komunalnej) i samodzielne zakłady opieki zdrowotnej (których organem założycielskim mogą być jednostki samorządu terytorialnego).
Bez wsparcia finansowego organu założycielskiego komercyjne finansowanie nie jest możliwe