Urzędnik może liczyć na ekstra wynagrodzenie

Dodatki do wynagrodzenia mają różny charakter dla różnych grup zawodowych. Pracownik urzędu gminy i pracownik ministerstwa zatrudnieni na takich samych lub podobnych merytorycznie stanowiskach nie otrzymają takich samych dodatków.

Dodatek stażowy

Jeden dodatek jest obowiązkowy i wspólny dla wszystkich: tzw. dodatek stażowy przyznawany za liczbę przepracowanych lat. Zarówno w jednostkach samorządowych, jak i w administracji rządowej pracownikom należy się po pięciu latach pracy dodatek w wysokości 5 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Wzrasta on o 1 proc. za każdy rok pracy do osiągnięcia wysokości 20  proc. wynagrodzenia.

Jeśli staż pracy zatrudnionego przekracza 20 lat, dodatek wynosi:

• po 20 latach pracy – 75 proc. wynagrodzenia miesięcznego;

• po 25 latach pracy – 100 proc. wynagrodzenia miesięcznego;

• po 30 latach pracy – 150 proc. wynagrodzenia miesięcznego;

• po 35 latach pracy – 200 proc. wynagrodzenia miesięcznego;

• po 40 latach pracy – 300 proc. wynagrodzenia miesięcznego;

• po 45 latach pracy – 400 proc. wynagrodzenia miesięcznego.

Do stażu uprawniającego do dodatku wlicza się wszystkie poprzednio zakończone okresy zatrudnienia oraz te okresy, które liczą się przy ustalaniu tzw. uprawnień  pracowniczych, np. okres pobierania zasiłku z urzędu pracy.

Przykład

Pracownik jest zatrudniony w urzędzie pracy od 1 stycznia 2012 r. Wcześniej pobierał zasiłek z urzędu pracy. Zanim zaczął pobierać zasiłek, przez 5 lat pracował w prywatnej firmie na podstawie umowy o pracę. Temu pracownikowi należy się dodatek stażowy w wysokości 6 proc. Zaliczamy bowiem rok pracy w urzędzie gminy (styczeń 2012 – styczeń 2013), 5 lat w firmie prywatnej, wliczeniu podlega również okres pobierania zasiłku. Wszystkie  okresy zostają wliczone do ogólnego stażu pracy pracownika.

Inaczej byłoby, gdyby pracownik w prywatnej firmie wykonywał swoje obowiązki np. na podstawie umowy- -zlecenia. Takiego czasu pracy nie wlicza się do okresu, który uprawnia do dodatku.

Pracownicy samorządowi

Pracownicy urzędów gmin, starostw powiatowych i innych jednostek administracji samorządowej obok wynagrodzenia zasadniczego i dodatku stażowego mogą otrzymać: dodatek funkcyjny, dodatek specjalny oraz inne dodatki  przyznane przez pracodawcę.

Zgodnie z ustawą z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych dodatek specjalny oraz dodatek funkcyjny pozostają w gestii pracodawcy. To pracodawca w regulaminie wynagradzania danej jednostki decyduje, na jakich zasadach i czy w ogóle będą przyznawane  dodatki. Określa też ich  wysokość.

Przykład

Pracownik zatrudniony w urzędzie gminy w miejscowości X na stanowisku audytora wewnętrznego otrzymuje dodatek funkcyjny w wysokości 30 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Z kolei audytor wewnętrzny zatrudniony w urzędzie gminy w miejscowości Y takiego dodatku nie otrzymuje. Jest to zgodne z prawem, ponieważ ustawa o pracownikach samorządowych przewiduje jedynie możliwość przyznania takiego dodatku pracownikom. Natomiast o tym, czy przyznać taki dodatek, decyduje kierownik jednostki. Określa też, na jakim stanowisku będzie przysługiwał i w jakiej wysokości.

Co do zasady przyznanie dodatku funkcyjnego powinno wiązać się z jakąś szczególną funkcją lub zajmowanym stanowiskiem. Natomiast  dodatek specjalny związany jest ze zwiększeniem obowiązków pracowniczych lub powierzeniem pracownikowi dodatkowych zadań.

Dodatek specjalny na mocy ustawy o pracownikach samorządowych przysługuje również wójtom, burmistrzom, prezydentom miast oraz staroście i marszałkowi województwa. Jego wysokość wynika z rozporządzenia Rady Ministrów z 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych.

Jest to co najmniej 20 proc. i nie więcej niż 40 proc. łącznie wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego, a w miastach powyżej 300 tys. mieszkańców oraz w Warszawie – nie więcej niż  50 proc.

Na niektórych stanowiskach w samorządzie ponadto może być przyznany dodatek prowizyjny, zwany wynagrodzeniem prowizyjnym. Dotyczy on stanowisk związanych z osobistym wykonywaniem czynności z zakresu egzekucji administracyjnej należności pieniężnych.

Wynagrodzenie prowizyjne jest obliczane na podstawie ściągniętych należności i nie może przekraczać dwukrotnej wysokości najniższego wynagrodzenia zasadniczego.

Kierownicy jednostek samorządowych mogą też według własnego uznania przyznać inne niż wskazane powyżej dodatki. Może to być np. dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych, dodatek za pracę w święta, dodatek za pracę w szczególnych warunkach.

Służba cywilna

W służbie cywilnej ważne jest, czy dany pracownik jest urzędnikiem, czyli zatrudnionym na podstawie mianowania, czy jest pracownikiem zatrudnionym na podstawie umowy o pracę.

Pracownikowi przysługuje wynagrodzenie zasadnicze oraz dodatek za wieloletnią pracę. Urzędnicy otrzymują natomiast  jeszcze obligatoryjnie dodatek służbowy – czyli dodatek z tytułu posiadania stopnia służbowego urzędnika służby cywilnej. Stopni służbowych dla urzędników jest dziewięć. Do każdego stopnia jest przyporządkowana kwota dodatku, o którą wzrasta wynagrodzenie urzędnika.

Wysokość tego dodatku jest określana z zastosowaniem mnożników kwoty bazowej określonej na dany rok i wynosi od 0,47 tej kwoty za pierwszy stopień do 2,05 za dziewiąty, ostatni stopień. W 2013 r. kwota bazowa wyniosła 1873, 84 zł.

Zarówno pracownicy, jak i urzędnicy pracujący w administracji rządowej w korpusie służby cywilnej mają możliwość otrzymania dodatku zadaniowego za wykonywanie dodatkowych powierzonych przez pracodawcę zadań.

Przykład

Pracownik ministerstwa zastępuje nieobecnego przez kilka tygodni dyrektora. W takiej sytuacji może być mu przyznany dodatek zadaniowy. Dla pracownika są to bowiem dodatkowe zadania. Dodatek może być przyznany na określony czas równoważny okresowi wykonywania tych dodatkowych zadań. Wysokość dodatku może być określona kwotowo lub procentowo według uznania pracodawcy. Decyzję w tym zakresie podejmuje wyłącznie pracodawca.

Specyfika urzędu

Nie można pominąć faktu, iż specyfika pracy w administracji rządowej jest bardzo rozległa, dlatego też pracownicy niektórych centralnych organów administracji rządowej otrzymują dodatki ściśle związane z charakterem wykonywanej przez nich  pracy. I tak np. pracownicy Urzędu Regulacji Energetyki mogą otrzymać dodatek funkcyjny oraz dodatek regulacyjny.

Z kolei pracownicy urzędów skarbowych zajmujący się kontrolą podatkową mają prawo do comiesięcznego dodatku kontrolerskiego w maksymalnej wysokości do 50 proc. wynagrodzenia zasadniczego.

Pracownikom organów kontroli skarbowej – inspektorom oraz pracownikom zatrudnionym w jednostkach organizacyjnych kontroli skarbowej, przysługuje dodatek skarbowy.