Urzędnicze pisma: „Rz” wyjaśnia wątpliwości

Publikacja: 10.12.2013 02:05

Kiedy „nie" piszemy osobno

• Chciałabym dowiedzieć się o pisownię „nie" (razem czy osobno) w następujących zdaniach: Przedsiębiorca nie będący osobą fizyczną podejmuje działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców; Osoba prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osobą.

Cząstkę „nie" z imiesłowami czasownikowymi piszemy łącznie, w tych przypadkach zatem: niebędący, niebędąca. Tak samo napiszemy: nierokujący, niewchodząca, nienawiązujący. Czasami dopuszczalne jest jednak stosowanie pisowni rozdzielnej, np. nie leżący, ale siedzący. Warto jednak dodać, że internetowa wersja „Słownika ortograficznego" PWN – na bieżąco uaktualniana –  wszystkie zaprzeczone imiesłowy przymiotnikowe podaje w pisowni łącznej.

Zbędne dwuznaczności

• Czy w dokumencie urzędowym prawidłowy jest zapis „miesiąc styczeń"? Według mnie wiadomo, że grudzień czy styczeń są miesiącami, więc bez sensu jest pisanie, że coś wydarzy się w miesiącu styczniu.

Zgadza się. Nazw miesięcy zarówno w tekstach urzędowych, jak i w innego rodzaju tekstach, nie powinno się poprzedzać wyrazem „miesiąc". Jest to zbyteczne, ponieważ nie są one dwuznaczne. Tak samo nie należy pisać, że coś wydarzyło się dnia np. 1 sierpnia, wystarczy po prostu 1 sierpnia.

Posiadać i mieć

• Moje pytanie dotyczy zwrotów „mieć" i „posiadać". Zauważyłam, że „posiadać" używane jest nagminnie w pismach urzędowych, wtedy wydają się one bardziej mądre, profesjonalne. Ja również go używam, aby nie wyłamywać się z panującego trendu.

Wyraz „posiadać" znaczy „mieć coś na własność, być właścicielem czegoś" („Nowy słownik poprawnej polszczyzny" PWN pod red. A. Markowskiego) i używa się go w odniesieniu do rzeczy materialnych o znacznej wartości. Powiemy zatem: Firma posiada znaczny kapitał majątkowy. Nie możemy natomiast posiadać nowej fryzury czy problemu.  Warto się wyłamać i używać zwrotów zgodnie z ich znaczeniem.

Odmiana nazwisk

• Czy konieczna jest odmiana nazwisk? Czy można napisać: Wzywam panią Ewę Romanowska?

Nie. Polszczyzna jest językiem fleksyjnym, dlatego nazwiska powinniśmy bezwzględnie odmieniać. Napiszemy: Wzywam panią Ewę Romanowską. Jeżeli obawiamy się, że na podstawie odmienionego nazwiska ktoś będzie miał kłopot z odtworzeniem jego formy podstawowej, zaleca się tak zbudować tekst, aby wymuszał on użycie formy w mianowniku. Wyjątkiem są jedynie słabo przyswojone nazwiska obce. Możemy pozostawić je nieodmienione w połączeniu z odmienionym imieniem.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów