Były wiceminister finansów: Nie żałuję udziału w Polskim Ładzie

Program Podatnik Bezgotówkowy stał się atrakcyjny także dla tych, którzy z pozoru nie wydają się jego beneficjentami, mówi Jan Sarnowski, b. wiceminister finansów, doradca podatkowy.

Publikacja: 31.05.2022 17:50

Jan Sarnowski, b. wiceminister finansów, doradca podatkowy

Jan Sarnowski, b. wiceminister finansów, doradca podatkowy

Foto: PAP/Piotr Nowak

Dziś oficjalnie pierwszy pana dzień poza resortem finansów. Jak panu z tym?

Jak widać dobrze. Jesteśmy na X Cashless Congres. Rok temu prezentowałem tu założenia Podatnika Bezgotówkowego. Dziś też rozmawiamy o wsparciu obrotu bezgotówkowego i jak pomóc przedsiębiorcom wejść w erę cyfryzacji.

Podatnik Bezgotówkowy to część Polskiego Ładu. Żałuje pan udziału w tym projekcie?

Nie. Tym bardziej, że nie jest to jeszcze projekt zamknięty, trudno o bilans skoro wciąż się zmienia. Dla mnie te ponad 5 lat w resorcie finansów to przede wszystkim kilkadziesiąt zrealizowanych, zamkniętych projektów. To wdrożenie nowoczesnych usług cyfrowych, wiele uproszczeń i ułatwień, udostępnienie rozliczeń ryczałtowych czy estoński CIT. To też wiele sprawdzonych na Zachodzie rozwiązań, które wdrożyliśmy.

Po co nam taki projekt Podatnik Bezgotówkowy?

Chcieliśmy narzędzia, które zwiększy liczbę miejsc, w których klient może płacić kartą lub telefonem i tworzyć zachętę do zwiększenia liczby płatności bezgotówkowych tam, gdzie są one już akceptowane. Projekt trafił do wspólnej puli z wieloma innymi w ramach Polskiego Ładu. Przepisy wprowadzające ulgę na terminal i szybkie zwroty VAT dla firm, które większość swoich transakcji rozliczają bezgotówkowo, weszły w życie w styczniu tego roku. Dziś mija rok od prezentacji założeń projektu.

I mamy raj bezgotówkowy?

Pięć miesięcy obowiązywania przepisów to dobry moment by podsumować pierwsze doświadczenia przedsiębiorców wynikające z ich stosowania. I rozpocząć dyskusję co zrobić, aby były jeszcze korzystniejsze.

To miał być projekt dla detalistów.

Pracowaliśmy m.in. na badaniach Fundacji Polska Bezgotówkowa. Wynika z nich, że terminalowe białe plamy są m.in. w branży usług medycznych, usługach beauty, w warsztatach samochodowych, hotelach i gastronomii. To miejsca, gdzie Krajowa Administracja Skarbowa stwierdza zwiększone ryzyko występowania szarej strefy. To również branże, które korzystają z kas online.

A okazało się, że jest dla kogo?

Pierwszy kwartał pokazał duże zainteresowanie tym rozwiązaniem ze strony branż, które pozornie nie wydają się jego intuicyjnymi beneficjentami. Wśród wnioskujących dominują przetwórstwo przemysłowe (ponad 21 proc.), handel hurtowy (20 proc.) i budownictwo (prawie 17 proc!)

Czego firmy budowlane tu chcą? Przepisy były niejasne?

To bardzo dobrze, że Podatnikiem Bezgotówkowym interesują się podmioty branży budowlanej. Według szacunków GUS, budownictwo to drugi sektor pod względem wysokości udziału w szarej strefie (14 proc.) Popularyzacja płatności bezgotówkowych to szansa na uszczelnienie systemu. Zainteresowanie ze strony pozostałych branż zwiększy grupę beneficjentów tego rozwiązania. Z drugiej strony czas na szeroką popularyzację tych rozwiązań wśród ich oryginalnej grupy docelowej. To zadanie dla MF, ale też dla organizacji propagujących operacje bezgotówkowe.

Czy przepisy potrzebują zmiany, skoro grupa odbiorców jest większa?

To już pytanie do Ministerstwa Finansów. Warunki skorzystania z szybkiego zwrotu VAT były tworzone we współpracy ze zrzeszeniami przedsiębiorców. W ich kalibrację zaangażowane były m. in. firmy ze związku Cyfrowa Polska, Fundacji Polska Bezgotówkowa oraz Fundacji Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego. W ciągu ostatnich miesięcy wśród przedsiębiorców zainteresowanych skorzystaniem z szybszego zwrotu VAT powtarzały się m. in. pytania o możliwość liberalizacji wymogów związanych z przyjmowaniem płatności bezgotówkowych (do 50 proc.) oraz z kwotą minimalnej sprzedaży na kasach online (obniżenie pułapu do 40 tys. zł), a także o odejście od utrzymania określonych wymogów także w okresie aż 12 miesięcy poprzedzających wejście do programu. W przypadku ich uwzględnienia przez Ministerstwo Finansów, wdrożenie tych postulatów byłoby możliwe już 1 stycznia 2023 roku.

Po co promować cashless?

Cashless to nie tylko wygoda dla konsumenta, ale także realne korzyści dla gospodarki. Wg NBP, koszty obsługi płatności gotówkowych wynoszą ponad 20 mld zł rocznie. To koszt, jaki ciąży na gospodarce w wyniku tego, że pieniądz papierowy trzeba drukować, liczyć, ochraniać, transportować. To wiele czynności, których nie da się uniknąć i które można tylko w niewielkim stopniu zautomatyzować. Według badań Instytut Prognoz i Analiz Gospodarczych wzrost liczby transakcji bezgotówkowych przekłada się na wzrost inwestycji i konsumpcji a przez to na wzrost PKB. Na koniec transakcje bezgotówkowe są transparentne. Według Międzynarodowego Funduszu Walutowego i OECD ich szerokie zastosowanie zmniejsza ryzyko nieuczciwej konkurencji oraz utrudnia przestępcom pranie brudnych pieniędzy.

Jak inne kraje wspierają politykę bezgotówkową?

Korzyści gospodarcze płynące z popularyzacji płatności bezgotówkowych sprawiają, ze wiele państw decyduje się na ich aktywną promocję. W tym kierunku idą zarówno azjatyckie tygrysy, Japonia i Korea Południowa, gdzie priorytetem jest zwiększenie produktywności firm, jak również kraje Ameryki Łacińskiej, np. Meksyk, Argentyna i Urugwaj, którym rozliczenia bezgotówkowe ułatwiają walka z przestępczością, w tym podatkową. Często decydują się na dofinasowanie kosztów instalacji terminali lub ich użytkowania. Przykładowo w Meksyku władze ustanowiły specjalny fundusz, z którego finansowane są dopłaty do terminali płatniczych zainstalowanych u właścicieli małych sklepów. W Argentynie drobni przedsiębiorcy nie ponoszą przez pierwsze 2 lata kosztów użytkowania i leasingu terminali. Takie wsparcie funkcjonuje już od wielu lat w Polsce. W ramach Programu Polska Bezgotówkowa, przedsiębiorca nie ponosi kosztów związanych z instalacją terminala płatniczego oraz obsługą płatności bezgotówkowych przez okres 12 miesięcy. W efekcie, co drugi działający w Polsce terminal zainstalowany został dzięki wsparciu Fundacji. To ponad 430 tys. terminali u blisko 300 tys. przedsiębiorców. Inne kraje decydują się na zachęty podatkowe. Mogą być kierowane do sprzedawców albo do konsumentów, którzy mogą odliczyć od podatku część płatności, które wykonują kartą lub przelewem.

Co potencjalny użytkownik bez gotówki wiedzieć powinien?

Pierwszy projekt to podatkowa zachęta do udostępnienia klientom możliwości zapłacenia kartą. Od 2022 r., przedsiębiorcy, którzy w ostatnim roku nie przyjmowali płatności bezgotówkowych przy użyciu terminali, mogą skorzystać z nowej ulgi podatkowej. Dzięki niej wydatki za nabycie terminala płatniczego i obsługę transakcji mogą być dodatkowo odliczone od dochodu. W efekcie na każdą złotówkę wydaną na terminal, dochód firmy zmniejsza się o 2 zł. Ulga obejmuje koszty związane z obsługą transakcji płatniczych, m. in. opłaty za najem, opłaty interchange czy opłaty systemowe.

To zachęca do instalacji terminala. Jak zachęcić żeby z niego korzystali?

Przedsiębiorcy, u których płatności bezgotówkowe stanowią większość obrotu, stają się dla administracji klientami Premium, zaufanymi podatnikami, którzy mogą skorzystać z dwukrotnie wyższej ulgi i bardzo szybkiego zwrotu VAT. Pieniądze są im zwracane w ciągu 15 dni. Tak szybkiego zwrotu VAT nie ma w żadnym innym kraju Unii Europejskiej. To cztery razy szybciej niż termin standardowy (60 dni) i niemal dwa razy szybciej niż obowiązujący od lat zwrot różnicy podatku w terminie przyspieszonym, który wynosi teraz 25 dni.

Kim jest podatnik bezgotówkowy dla Was?

Podatnik bezgotówkowy to przede wszystkim detalista – jego klienci to w 80 proc.  konsumenci. Po drugie prowadzi realną działalność, tj. osiąga sprzedaż na kasach online w wysokości ponad 50 tys. zł miesięcznie. Nie jest to wysoki poziom. To ¼ raportowanej przez GUS średniej sprzedaży w detalu. Problemem nie jest również wymóg posiadania kasy online. Według najnowszych danych Ministerstwa Finansów, z maja tego roku, działa ich już w Polsce ok. 450 tys. To oznacza, że niemal, co druga działająca w Polsce kasa to kasa najnowszego typu, która umożliwia korzystanie z preferencji. Po trzecie 65 proc.  przyjmowanych przez niego płatności jest realizowana bezgotówkowo, tj. przy pomocy karty, płatności mobilnych albo przelewu. Spełnienie tych warunków badane jest automatycznie. Jedyne, co musi zrobić podatnik to kliknąć w chceckbox w przesyłanym za dany miesiąc pliku JPK. Status podatnika bezgotówkowego zweryfikuje sama administracja zestawiając informacje z kas online z danymi z terminala.

Podatnik Bezgotówkowy jest częścią Polskiego Ładu. Czy żałuje Pan udziału w tym projekcie?

Nie. Tym bardziej, że nie jest to jeszcze projekt zamknięty, trudno o jego bilans skoro wciąż się zmienia. Dla mnie te ponad 5 lat w resorcie finansów to przede wszystkim kilkadziesiąt zrealizowanych, zamkniętych projektów. Dobrych projektów. To wdrożenie w nowoczesnych usług cyfrowych takich jak twój e-PIT, e-urząd skarbowy, e-paragon czy w tym roku e-faktura. To wiele uproszczeń i ułatwień – grupowanie firm na potrzeby VAT, szerokie udostępnienie rozliczeń ryczałtowych czy estoński CIT. To też wiele sprawdzonych na Zachodzie rozwiązań, które wdrożyliśmy w Polsce – ulga na robotyzację, ulga na prototypy, program współdziałania czy Interpretacja 590. To rozwiązania, z których podatnicy chętnie korzystają i z których będą korzystać coraz częściej.

Czytaj więcej

Wiceminister finansów Jan Sarnowski stracił stanowisko

Dziś oficjalnie pierwszy pana dzień poza resortem finansów. Jak panu z tym?

Jak widać dobrze. Jesteśmy na X Cashless Congres. Rok temu prezentowałem tu założenia Podatnika Bezgotówkowego. Dziś też rozmawiamy o wsparciu obrotu bezgotówkowego i jak pomóc przedsiębiorcom wejść w erę cyfryzacji.

Pozostało 97% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów