Pytania zadano w sprawie pięciu kandydatów na sędziów Sądu Najwyższego. Wnieśli oni odwołania od uchwał Krajowej Rady Sądownictwa, która postanowiła nie przedstawiać prezydentowi wniosków o powołanie ich na stanowisko sędziego SN.
W kwietniu 2019 roku zmieniono przepis ustawy o KRS, wprowadzając zapis, że „Odwołanie nie przysługuje w sprawach indywidualnych dotyczących powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego". Ustawa ta stanowi także, że postępowania w sprawach odwołań od uchwał KRS w sprawach indywidualnych dotyczących powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego, wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie tej ustawy, podlegają umorzeniu z mocy prawa.
W grudniu 2020 roku opinię w tej sprawie przedstawił rzecznik generalny TSUE, Evgeni Tanchev. Stwierdził, że "polska ustawa wprowadzona w celu wykluczenia możliwości poddania kontroli sądowej oceny kandydatów na stanowiska sędziów Sądu Najwyższego przeprowadzanej przez Krajową Radę Sądownictwa narusza prawo Unii".
Czytaj także:
Rzecznik generalny TSUE: musi być kontrola sądu nad nominacjami KRS do Sądu Najwyższego
W ocenie rzecznika generalnego z uwagi na szczególne okoliczności zaistniałe w Polsce kontrola sądowa postępowań nominacyjnych przez sąd, którego niezawisłość nie budzi żadnych wątpliwości, jest z perspektywy art. 19 ust. 1 akapit drugi Traktatu o Unii Europejskiej nieodzowna dla zachowania niezawisłości sędziów powołanych w ramach tych postępowań. Wynika to w szczególności z szybkiego tempa zmian polskich przepisów ustawowych regulujących kontrolę sądową postępowań kwalifikacyjnych prowadzonych przez KRS i wydawanych przez nią uchwał. - Zmiany te wzbudzają uzasadnione wątpliwości co do tego, czy proces nominacji jest obecnie ukierunkowany na wyłonienie do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego tak ważnej i ustrojowej instytucji jaką jest Sąd Najwyższy, będący sądem ostatniej instancji, kandydatów immanentnie niezależnych, a nie politycznie wygodnych - wskazał Evgeni Tanchev.
W marcu 2019 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy, na podstawie których Sejm dokonuje wyboru sędziów - członków KRS, są zgodne z konstytucją. Uznał też, że niekonstytucyjny jest przepis umożliwiający odwołanie się do NSA od uchwał KRS zawierających wnioski o powołanie sędziów Sądu Najwyższego (wyrok z 25 marca 2019 roku w sprawie K 12/1).
Czytaj także:
Trybunał Konstytucyjny: Krajowa Rada Sądownictwa powołana zgodnie z prawem
