W czwartek prezydent ogłosił swoją nową inicjatywę ustawodawczą. Do Sejmu trafi projekt zmian w ustawie o Sądzie Najwyższym.
- Ten projekt ma dać polskiemu rządowi narzędzie do zakończenia sporu z Komisją Europejską i odblokowania środków z Krajowego Planu Odbudowy - mówił prezydent Andrzej Duda. - Spór z KE nie jest nam potrzebny. Polska potrzebuje spokoju wobec wszelkich zagrożeń – kontynuował wystąpienie prezydent. I podkreślił, że obecnie Polska znajduje się w trudnej sytuacji międzynarodowej, stąd zdecydował się na taki krok.
Zgodnie z propozycją prezydenta Izba Dyscyplinarna ma zostać zlikwidowana. Zastąpi ją nowy organ w SN - izba odpowiedzialności zawodowej. Ma składać się ona z 11 sędziów, którzy będą w niej orzekać w ramach pensum sędziowskiego, tj. będą oni w części sądzili sprawy w nowej izbie, a w części w swoich macierzystych.
Członkowie nowej izby mają być losowani spośród wszystkich sędziów SN (wyjątkiem będą prezesi SN). Z 33 wylosowanych sędziów prezydent ma wybierać 11 członków izby odpowiedzialności zawodowej na 5-letnią kadencję.
- Wszyscy sędziowie w Sądzie Najwyższym będą traktowani w sposób absolutnie równy. Nikt nie będzie miał żadnego specjalnego, uprzywilejowanego statusu, bo to był jeden z istotnych argumentów przeciwko Izbie Dyscyplinarnej. To był argument, który ja osobiście uznaję i rozumiem - podkreślił Andrzej Duda.
Według założeń prezydenckich obecni sędziowie Izby Dyscyplinarnej będą mieli wybór: odejść w stan spoczynku lub zostać w Sądzie Najwyższym. Propozycje przejścia do innej izby będzie składać im I Prezes SN.
A co z dotychczasowymi orzeczeniami Izby Dyscyplinarnej? Jak mówił prezydent Andrzej Duda, sędzia będzie mógł wystąpić o weryfikację zapadłego orzeczenia dyscyplinarnego, jeżeli dotyczyło ono wydanego przez sędziego wyroku. Takiej weryfikacji będzie dokonywać nowa izba odpowiedzialności zawodowej.
Ma pojawić się także nowa instytucja: test bezstronności sędziego. Jak wyjaśnił prezydent, będzie ona przysługiwała stronom postępowania, i będzie miała ona zastosowanie zarówno do toczących się obecnie postępowań, jak i tych zakończonych prawomocnym wyrokiem.
Prezydent mówił też o nowej przesłance odpowiedzialności zawodowej sędziów, jaką jest odmowa wymiaru sprawiedliwości. - To postulat europejski, aby taka przesłanka była. Uważam, że to przesłanka słuszna - wyjaśnił Duda.
Czytaj więcej
Prezydent, proponując likwidację Izby Dyscyplinarnej może „zamrozić” spór z Brukselą i odblokować unijne środki z Funduszu Odbudowy.