NSA w drodze postanowienia uchylił postanowienie sądu niższej instancji. Stwierdził, że wezwanie do usunięcia braków zostało sformułowane w sposób nieprawidłowy. Sąd niższej instancji poinformował o skutkach nieusunięcia braków, czyli o konieczności odrzucenia środka odwoławczego, ale jako podstawę prawną powołał art. 220 § 3 ppsa, który określa wyłącznie skutki nieuiszczenia wpisu od skargi. W opinii składu orzekającego naruszono w konsekwencji art. 6 tej ustawy, gdyż sąd niższej instancji nie poinformował prawidłowo strony o skutkach procesowych określonych czynności. Wprawdzie strona była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, doradcę podatkowego, ale występowała bez adwokata czy radcy prawnego.
Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową Deloitte
Joanna Zawiejska-Rataj,starsza konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte
Strona została wezwana do usunięcia dwóch braków: uiszczenia wpisu oraz przedłożenia aktualnego odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego. W odpowiedzi na wezwanie uiściła co prawda we wskazanym terminie należną opłatę, niemniej nie uzupełniła braku formalnego, tj. nie przedłożyła aktualnego odpisu z KRS. Zasadniczo w orzecznictwie przyjmuje się, że brak takiego dokumentu (w tym wypadku pozwalającego na stwierdzenie prawidłowego umocowania do udzielenia pełnomocnictwa na rzecz doradcy podatkowego) jest na tyle istotnym brakiem formalnym, że nieuzupełnienie go skutkuje odrzuceniem skargi (tak wyrok NSA z 9 lutego 2005 r., GSK 1337/04).
NSA uznał jednak, że przede wszystkim strona powinna być pouczona o możliwych negatywnych skutkach nie tylko nieuiszczenia opłaty (jak było w niniejszej sprawie), lecz również nieuzupełnienia w terminie uchybień formalnych. Wskutek braku takiego pouczenia strona nie miała świadomości co do negatywnych skutków upływu terminu wyznaczonego przez sąd i w konsekwencji została pozbawiona możliwości realizacji swoich uprawnień. Nie powinna zatem ponosić negatywnych skutków swoich uchybień, nawet jeśli w świetle orzecznictwa były to uchybienia poważne.Co istotne, nie ma obowiązku pouczenia jedynie w przypadku, w którym strona reprezentowana jest przez adwokata bądź radcę prawnego, natomiast nie stosuje się tej reguły, gdy reprezentantem strony przed sądem jest doradca podatkowy bądź rzecznik patentowy.
