Badaniu przez biegłego rewidenta podlegają roczne sprawozdania finansowe grup kapitałowych, kontynuujących działalność banków, zakładów ubezpieczeń, zakładów reasekuracji, jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi, funduszach inwestycyjnych i funduszach emerytalnych, spółek akcyjnych. Ponadto badaniu podlegają pozostałe firmy, które spełniają co najmniej dwa z trzech kryteriów zawartych w art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości (dalej: uor), a mianowicie ich średnioroczne zatrudnienie w poprzednim roku wynosiło co najmniej 50 osób w przeliczeniu na pełne etaty, suma aktywów wynosiła co najmniej 2,5 miliona euro, a przychodów ze sprzedaży i operacji finansowych 5 milionów euro w przeliczeniu na walutę polską. Firmy, które spełniają te warunki, będą przygotowywały się do wizyty audytora i współpracy z nim.
Celem badania sprawozdania finansowego jest wyrażenie przez biegłego rewidenta pisemnej opinii wraz z raportem o tym, czy sprawozdanie finansowe jest zgodne z przyjętymi przez jednostkę zasadami (polityką) rachunkowości oraz czy rzetelnie i jasno przedstawia ono sytuację majątkową i finansową, jak też wynik finansowy badanej jednostki.
Krok 1. Umowa
Pierwszym krokiem rozpoczynającym współpracę firmy z audytorem jest prawidłowe zawarcie umowy o badanie sprawozdania finansowego. Podmiot uprawniony do badania jest wybierany w formie uchwały przez organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe. Na przykład w spółce z o.o. audytora wybiera zwyczajne zgromadzenie wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Zarząd jednostki nie może wybrać audytora, ale po jego wyborze podpisuje z nim umowę. Umowa powinna być zawarta odpowiednio wcześnie, by umożliwić biegłemu udział w inwentaryzacji. W umowie obie strony określają między innymi swoje prawa i obowiązki podczas badania, termin zakończenia badania i wydania opinii o sprawozdaniu, a także cenę za badanie. Koszt audytu pokrywa badana jednostka.
Krok 2. Lista dokumentów
Biegły, jeszcze przed pierwszą wizytą w firmie, zwykle wysyła głównemu księgowemu listę dokumentów, które należy przygotować przed rozpoczęciem badania. W szczególności biegli proszą o pierwszą wersję sprawozdania finansowego lub przynajmniej bilans, rachunek zysków i strat, zestawienie obrotów i sald.
Krok 3. Polityka rachunkowości
Ponadto na początku swojej pracy w firmie biegli chcą się zapoznać z polityką rachunkowości. Często podnoszonym przez biegłych problemem jest brak zaktualizowanej polityki rachunkowości, którą powinna posiadać, zgodnie z art. 10 uor, każda jednostka podlegająca przepisom ustawy o rachunkowości. W polityce rachunkowości należy zawrzeć przyjęte przez firmę zasady rachunkowości (chodzi zwłaszcza o te zagadnienia, co do których uor przewiduje możliwość wyboru lub uproszczenia), określenie roku obrotowego, metody wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego, sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych, opisu systemu informatycznego oraz systemu ochrony i przechowywania zbiorów księgowych. Posiadanie przez firmę aktualnej polityki rachunkowości jest niezwykle istotnym elementem przygotowania się firmy do badania sprawozdania finansowego.
