W trakcie przygotowywania sprawozdania finansowego za rok 2016 główny księgowy zauważył, że jednostka w poprzednim roku obrotowym błędnie ujęła w kosztach nakłady poniesione na modernizację środka trwałego. W jaki sposób należy poprawnie wprowadzić korektę do sprawozdania finansowego za 2016 r.? – pyta czytelnik.
Zgodnie z krajowymi standardami rachunkowości pod pojęciem błędu popełnionego w poprzednich latach obrotowych należy rozumieć pominięcia lub nieprawidłowości stwierdzone w sprawozdaniach finansowych za poprzedni rok obrotowy lub lata wcześniejsze, które powodują istotne zniekształcenia danych sprawozdawczych zawartych w zatwierdzonych sprawozdaniach finansowych za lata poprzednie. W efekcie popełnienia takiego błędu sprawozdania finansowe za poprzednie lata nie przedstawiają rzetelnie i jasno sytuacji majątkowej, finansowej oraz wyniku finansowego jednostki. Błędy w sprawozdaniach finansowych są następstwem nieuwzględnienia bądź niewłaściwego uwzględnienia informacji, które były dostępne w momencie zatwierdzania sprawozdania finansowego lub informacji, co do których można było oczekiwać, że zostaną otrzymane i ujęte w sprawozdaniach finansowych. Błędy mogą wynikać z pomyłek arytmetycznych, niedopatrzeń, zastosowania niewłaściwych zasad rachunkowości lub oszustw.
Wielkość i rodzaj pominięcia – istotność
W celu określenia sposobu w jaki należy ująć korektę błędu ujawnionego w zatwierdzonym już sprawozdaniu finansowym, jednostka w pierwszej kolejności musi ustalić czy zidentyfikowany błąd jest istotny. Za istotne uznaje się błędy, które mogą pojedynczo lub łącznie wpłynąć na decyzje podejmowane przez użytkowników sprawozdania finansowego. Istotność błędu określana jest na podstawie wielkości i rodzaju pominięcia lub nieprawidłowości ocenianych w kontekście towarzyszących im okoliczności. Czynnikiem decydującym o istotności może być zarówno wielkość, jak i rodzaj pozycji bądź kombinacja obu tych czynników.
Nieistotne błędy popełnione w poprzednich latach obrotowych, które zostały ujawnione w zatwierdzonych już sprawozdaniach finansowych, koryguje się w księgach bieżącego okresu sprawozdawczego i odnosi na wynik finansowy bieżącego roku obrotowego.
Podejście retrospektywne
W przypadku stwierdzenia błędu istotnego jednostka ujmuje korektę w kapitale (funduszu) własnym i wykazuje jako zysk (stratę) z lat ubiegłych. Takie ujęcie korekty powoduje, że skutki błędu z lat poprzednich nie obciążają wyniku bieżącego okresu sprawozdawczego. Jednostka wykazuje także korektę w odpowiedniej pozycji zestawienia zmian w kapitale własnym, jeżeli na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości jest zobowiązana do jego sporządzania, oraz koryguje retrospektywnie dane porównawcze sprawozdania finansowego poza przypadkami, gdy jest to praktycznie niewykonalne. Retrospektywne przekształcenie danych ma na celu zaprezentowanie danych finansowych za poprzednie lata w taki sposób, jakby błąd nigdy nie został popełniony. Ponadto jednostka ujawnia w dodatkowych informacjach i objaśnieniach informacje dotyczące błędów popełnionych w poprzednich okresach, w tym w szczególności informacje na temat:
