Prawda rozsiana po różnych partiach

Rz: W niedzielę wybory. W sierpniu, jeszcze przed ogłoszeniem ich terminu, biskupi apelowali, żeby zmienić jakość debaty politycznej, odejść od języka agresji. Czy ta przestroga została wysłuchana? Czy myśli Ekscelencja, że ludzie pójdą głosować?

Wciąż słyszę pytania, dlaczego zaangażowanie polityczne obywateli jest tak małe. Po pierwsze wielu wyborców sądzi, że ich wpływ na to, kto będzie wybrany, jest niewielki. Ordynacja jest taka, że do Sejmu można wejść z paroma tysiącami głosów. Wystarczy, że kandydata pociągnie lider listy. Po drugie, zbyt wielu kandydatów wchodzi na listy z ulicy. W efekcie ludzie, którzy byli przedtem nikomu nieznani, zasiadają w parlamencie. Ich kompetencja nie została sprawdzona na poziomie samorządu. To zniechęca wyborców. Powoduje u nich brak wiary, że mogą cokolwiek zmienić. I to jest pewnie kwestia do naprawy ze strony prawodawstwa.

Nie tylko ordynacja wyborcza budzi krytyczne refleksje biskupów.

Owszem. Wywleka się u nas na światło dzienne to, co bywa nazywane kuchnią polityczną. Ciągle to powtarzam, że wprowadzanie konfliktów politycznych do mediów nie czyni polskiej polityki lepszą. Żadna gospodyni nie pokazuje, jak się robi potrawy. Jeżeli politycy uprawiają przed kamerami pyskówki i pokazują niski poziom dyskusji, jeżeli pokazują partyjne, a nie propaństwowe myślenie o Polsce, to wyborców zniechęca to do polityki.

Ostrość debaty udzieliła się też niektórym hierarchom. Biskup Tadeusz Pieronek przyrównał politykę PiS do praktyk z czasów PRL. Ale są też biskupi, którzy mocno chwalą ostatnie dwa lata jako pożyteczną, niezbędną reformę państwa.

Nie będę oceniał wypowiedzi moich braci biskupów, zwłaszcza wypowiedzi medialnych. Popełniłbym w ten sposób błąd podejmowania dyskusji braterskiej za pośrednictwem mediów. Każdy człowiek, a więc i biskup, ma poglądy. Ja też mam poglądy i nie ulegam przesadnym obawom, że w Polsce wali się demokracja. Wiem, że się nie wali, i wiem, że politycy dzisiaj są bogatsi o doświadczenia ostatnich 18 lat, nawet jeśli mają takie czy inne wady i popełniają błędy. Na pewno zaś nie potrzebują rad biskupów i duchowieństwa. Nawet jeśli na początku lat 90., po okresie komunizmu, udzielanie pewnych rad politykom było uzasadnione, to sądzę, że od dziesięciu lat nie ma takiej potrzeb. Weszliśmy na właściwe tory działania, przestrzegajmy zasady autonomii Kościoła i państwa. Nie uważam za dobrą rzecz, żeby Kościół w osobie biskupów, księży wdawał się w dyskusje, preferując jedną stronę politycznej sceny. I to z zasadniczego powodu. Kościół musi być dla wszystkich i nie może utożsamiać się z jednym ugrupowaniem. Ta zasada, choć z innego powodu, obowiązuje też was, dziennikarzy: Nie wolno mieszać ról.

O tym, że Kościół nie może się utożsamiać z żadną partią, przypomnieli biskupi w liście przedwyborczym do wiernych. Niemniej wypowiedzi niektórych biskupów pozwalają wyborcom dobrze wyczuć, kto jakie ma poglądy polityczne i jaką partię będzie wspierał. To jest także problem Radia Maryja.

Myślę, że zaangażowanie polityczne Radia Maryja jest dziś dużo mniejsze. Czy jest idealnie – nie wiem. Ale też wińmy za to nie tylko radio, lecz także polityków, którzy dla zdobycia głosów skrzętnie korzystają z anteny. Uważam, że radio katolickie czy kościelne, gazeta kościelna mogą stać się metapolityczną płaszczyzną debaty, w której będą uczestniczyć ludzie o różnych poglądach. Z tego samego powodu mam czasem żal do mediów świeckich o zbytnie zaangażowanie w wyborcze emocje. Jako dziennikarze powinniście się zajmować polityką, ale pytając o dobro wspólne. Dzisiaj, kiedy biorę do ręki gazety, to – bez wymieniania nazw – doskonale wiem, kto kogo popiera. Widać sympatie.

Lepiej byłoby, gdyby media popierały coś w rodzaju propaństwowości. Prawda o państwie, o jego przyszłości ekonomicznej, społecznej itd. jest rozsiana w różnych partiach. Dlatego koalicje mają głęboki sens wtedy, gdy są to koalicje zdrowe, uwzględniające bogactwo pomysłów na rozwiązanie poszczególnych problemów państwa. Koalicje budowane nie na zgniłym kompromisie, ale w trosce o dobro człowieka i państwa. Brakuje mi w mediach jakiegoś szerszego odniesienia się do problemów państwa, także tych, których rozwiązanie będzie miało wpływ na naszą dalszą przyszłość.

Wracając do mediów katolickich: czy może ksiądz arcybiskup potwierdzić, że trwają prace nad listem biskupów do generała redemptorystów?

Trwają zaplanowane na zebraniu w sierpniu w Częstochowie prace. Przecieki do mediów sprawiły, że zmieniło się ich tempo. Sprawa jest niełatwa, niezwykle delikatna i nie ma prostych jej rozwiązań. Wszyscy chcemy, żeby radio służyło ludziom, ale w sposób ulepszony.