System skarbowy może być celem hakerów

Powszechna cyfryzacja w podatkach zwiększa ryzyko zagrożenia cyberatakami.

Publikacja: 15.04.2022 07:51

System skarbowy może być celem hakerów

Foto: Adobe Stock

Od kilku lat polska skarbówka cyfryzuje się na potęgę. I nie chodzi tylko o stworzenie podatnikom wygodnej opcji rozliczenia się z fiskusem z domowej kanapy. W wielu obszarach podatkowych raportowanie czy rozliczanie się przez internet jest obowiązkiem. Przeniesienie niemal całego systemu szeroko rozumianych rozliczeń podatkowych do sieci sprawia jednak, że może stać się ona celem cyberataków. A zagrożenie nimi stale rośnie, zwłaszcza po bestialskiej agresji Rosji na Ukrainę.

Trzeba mieć oko na wszystko

– Od wybuchu wojny w Ukrainie w przestrzeni medialnej pojawia się coraz więcej informacji o cyberatakach zarówno na prywatne firmy, jak i instytucje państwowe. A systemy podatkowe mogą być szczególnie na nie narażone – ocenia Michał Wojtas, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii Wojtas i Zając.

Zwraca uwagę, że obecnie już prawie wszystkie dane, rozliczenia, raporty i sprawozdawczość dotyczące podatków odbywają się w sieci. I nie jest to tylko opcja, ale w większości przypadków obowiązek.

– Przez to, że system podatkowy został scyfryzowany, stał się bardzo narażony na ataki. Jest jak krwiobieg państwa, a każda awaria czy celowy cyberatak spowoduje, że administracja skarbowa zaczyna być ślepa i głucha. Nie tylko nie może się komunikować ze sobą, ale traci też kontrolę i kontakt z podatnikami. Tymczasem nie słyszałem, żeby resort finansów skupiał się szczególnie na kwestii zabezpieczeń w tym zakresie – zauważa Michał Wojtas.

Co do tego, że skarbówka jest szczególnie narażona na cyberataki, wątpliwości nie ma też Krzysztof J. Musiał, doradca podatkowy, partner w kancelarii Musiał i Partnerzy.

– Gdybym miał typować obszary, które mogą znaleźć się na celowniku hakerów, to przede wszystkim obok systemu bankowego wskazałby system skarbowy – typuje Krzysztof J. Musiał.

Niestety, w ocenie ekspertów na razie nie wydaje się, żeby rządzący mieli do końca tego świadomość.

Czytaj więcej

Artur Piechocki, Marcel Góra: Trzeba przygotować się na próbę cyberataku

Awarie na porządku dziennym

– Owszem, pracownicy skarbówki są szkoleni pod kątem informatycznym, wdrażane są kolejne rozwiązania, ale trudno ocenić, jak są zabezpieczone. Do tego awarie systemów do rozliczeń czy e-Puap są na porządku dziennym, zwłaszcza gdy ze względu na zbliżające się terminy podatkowe stają się przeciążone. Sam od pół roku nie mogę uruchomić zblokowanej skrzynki na e-Puap, z której jako profesjonalny pełnomocnik mam obowiązek korzystać. To niepokojące, bo jeśli państwo nie jest w stanie rozwiązać tak błahego problemu, to czy jest w stanie zabezpieczyć miliony danych i tysiące systemów przed hakerami? – zauważa Michał Wojtas.

Zagrożenie dla państwa to jedna strona medalu. Wojna w internecie kładzie się cieniem także na bezpieczeństwie przedsiębiorców.

– Nie mam wątpliwości, że każda firma, która ponosi już wydatki na zabezpieczenie przed cyberatakami, czy w obecnej sytuacji będzie chciała je jeszcze zwiększyć, może je rozliczyć podatkowo. Bo nawet jeśli same w sobie nie generują zysku, to bez wątpienia są istotnym elementem funkcjonowania firmy i służą zabezpieczeniu przychodów – podkreśla Michał Goj, doradca podatkowy i partner w EY.

Zwłaszcza że biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia sprawnego systemu e-rozliczeń ze skabówką, jest to też element należytej staranności. Jak zwraca bowiem uwagę Dariusz Malinowski, to przede wszystkim podatnik musi zadbać o prawidłowe przesyłanie danych.

– Korzystając z e-systemów skarbowych, zawsze trzeba zadbać o dowody. To samo dotyczy potencjalnych ataków hakerskich. Warto zadbać np. o print screeny, kopie danych i posługiwać się np. bezpiecznym podpisem elektronicznym – podkreśla Dariusz Malinowski.

Niemniej w jego ocenie obecne przepisy przewidują wystarczające rozwiązania, które w razie problemów wynikających m.in. z ataku hakerskiego powinny pozwolić podatnikowi wyjaśnić sytuację i chronić przed negatywnymi konsekwencjami.

– Oczywiście przy założeniu, że urzędnicy skarbówki będą je stosować zgodnie z ich celem i ze świadomością rosnącego zagrożenia – tłumaczy Dariusz Malinowski.

Lepsze byłyby gwarancje

Nieco innego zdania jest Krzysztof J. Musiał, który widzi pewne pole do popisu dla ustawodawcy w kontekście poprawy cyberbezpieczeństwa.

– Obecnie nie każda informacja przesyłana do e-systemu podatkowego powoduje zwrotną odpowiedź. Ustawodawca powinien wprowadzić obowiązkowe potwierdzenie jej otrzymania przez e-administrację skarbową. Potrzebny jest też generalny przepis określający, w którym momencie kończy się odpowiedzialność podatnika. Państwo nie powinno przecież narażać podatników na sankcje, które wynikają nie z jego winy, ale cyberterroru – konkluduje Krzysztof J. Musiał.

Michał Wojtas dodaje, że w obliczu rosnących zagrożeń resort finansów powinien skupić się na ich analizie, wdrożeniu dodatkowych zabezpieczeń, a przede wszystkim odpowiedniej komunikacji z podatnikami.

Od kilku lat polska skarbówka cyfryzuje się na potęgę. I nie chodzi tylko o stworzenie podatnikom wygodnej opcji rozliczenia się z fiskusem z domowej kanapy. W wielu obszarach podatkowych raportowanie czy rozliczanie się przez internet jest obowiązkiem. Przeniesienie niemal całego systemu szeroko rozumianych rozliczeń podatkowych do sieci sprawia jednak, że może stać się ona celem cyberataków. A zagrożenie nimi stale rośnie, zwłaszcza po bestialskiej agresji Rosji na Ukrainę.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
PiS zaostrza przepisy - dożywocie i kary dla 14-latków. Kontrowersji jest więcej
Materiał Promocyjny
Podróżuj ekologicznie! Program Fundusze Europejskie dla zrównoważonej mobilności
Prawo karne
Porzucił w lesie kota z cewnikiem i wenflonem. Jest wyrok
Prawo drogowe
Nowe fakty ws. wypadku na A1. Będą zarzuty dla kierowcy BMW
Prawo drogowe
Egzaminacyjna turystyka ma się dobrze. Gdzie najłatwiej zdać na prawo jazdy
Materiał Promocyjny
„Skoro wiemy, że damy radę, to zróbmy to”. Oto ludzie, którzy tworzą Izerę
Prawo dla Ciebie
Jak oddać głos w wyborach do Sejmu i Senatu oraz w referendum. Objaśniamy
Konsumenci
Wyłom czy eksces Sądu Najwyższego? Korzystny dla banku wyrok ws. frankowej