Małżeństwo: do kogo należy rzecz kupiona za pieniądze częściowo osobiste, a częściowo wspólne

Do kogo należy rzecz kupiona za pieniądze częściowo osobiste, a częściowo wspólne małżonków – ma rozstrzygnąć Sąd Najwyższy.

Publikacja: 03.06.2018 18:53

Małżeństwo: do kogo należy rzecz kupiona za pieniądze częściowo osobiste, a częściowo wspólne

Foto: 123RF

Dariusz C. wystąpił do sądu wieczysto-księgowego w woj. poznańskim, by wpisał go wraz z jego byłą żoną jako współwłaścicieli po jednej drugiej, w miejsce dotychczasowego wpisu, wedle którego jedynym właścicielem jest była żona. Sprawa miała się tak, że trzy lata wcześniej kobieta kupiła tę nieruchomość, oświadczając w akcie notarialnym, że nabywa ją z majątku osobistego – za 510 tys. zł, w rzeczywistości 310 tys. zł pochodziło z jej majątku osobistego, a reszta z majątku wspólnego małżonków, w tym kredytu hipotecznego zaciągniętego przez oboje.

Mężczyzna wskazywał, że nieruchomość została wprawdzie nabyta wyłącznie przez żonę, ale kiedy byli w związku (i panował tam typowy ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej), stanowiła zatem współwłasność łączną małżonków, a po rozwodzie przekształciła się we współwłasność po jednej drugiej. Była żona oponowała, wskazując, że doszło do tzw. surogacji, gdyż nieruchomość nabyła głównie za pieniądze pochodzące z jej majątku osobistego, i nadal do niego należy.

Sąd rejonowy skorygował wpis, wpisał ją do księgi z udziałem cztery piąte, a byłego męża w jednej piątej. SR nie podzielił stanowiska kobiety, że w sytuacji, kiedy rzecz została nabyta w przeważającej części ze środków osobistych, także własność rzeczy wina należeć do jej majątku osobistego z obowiązkiem rozliczenia z byłym mężem.

W apelacji były mąż twierdził, że w sytuacji nabycia nieruchomości w czasie wspólności małżeńskiej dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych, stanowi ona ich współwłasność po jednej drugiej. Sąd Okręgowy w Poznaniu (Tomasz Żak, sędzia sprawozdawca) powziął jednak wątpliwość, czy rzecz nabyta w trakcie małżeństwa w części ze środków z majątku odrębnego małżonka, a w części ze wspólnego, wchodzi w całości do majątku wspólnego – jak twierdził mąż, czy też do tego z majątków osobistych, z którego pochodzi większa część pieniędzy – jak twierdziła żona. Ewentualnie wchodzi do majątku odrębnego i jednocześnie do wspólnego – odpowiednio do pochodzenia pieniędzy.

W praktyce sądowej są w tej kwestii rozbieżności. Pierwsza koncepcja mówi, że rzecz nabyta z różnych majątków wchodzi zawsze do majątku wspólnego, wedle drugiej – w odpowiednim ułamku do osobistego i wspólnego, i wreszcie według trzeciej koncepcji kupiona rzecz ma należeć do tego małżonka, z którego wzięto więcej pieniędzy. A nakład drugiego ma być rozliczony zgodnie z art. 45 kodeksu rodzinnego.

Sąd okręgowy skłania się do pierwszego stanowiska, przypominając głosy nauki wskazujące na prostotę tego rozwiązania i wykluczenie „hybrydalnych" konstrukcji wspólności praw nabywanych częściowo z majątku wspólnego i osobistego. Zapewnia ono większe prawne bezpieczeństwo w obrocie i stosunkach między małżonkami oraz upraszcza zarządzanie majątkiem wspólnym. Poza tym niektóre przedmioty ze swej istoty służą do wspólnego użytku rodziny i wówczas to kryterium powinno przesądzać o przynależności danego przedmiotu do jej majątku.

Taka wykładnia ma także charakter prokonstytucyjny – dodał w uzasadnieniu pytania SO.

Terminu rozprawy SN w tej niezwykle ciekawej sprawie jeszcze nie wyznaczono. ©?

Sygn. III CZP 45/15

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów