Rozdzielność majątkowa między małżonkami powstaje z datą oznaczoną przez sąd w prawomocnym wyroku, który ją ustanawia. Co do zasady data ustanowienia przypada na dzień nie wcześniejszy niż data wniesienia pozwu. Jedynie w wyjątkowych sytuacjach można żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej z datą wcześniejszą niż dzień wytoczenia powództwa. Należy przy tym ustalić, czy wyjątkowe przyczyny zaistniały już w dacie, z którą powód żąda zniesienia małżeńskiej wspólności majątkowej.
Ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną stanowi więc cel trudniejszy do osiągnięcia niż zniesienie wspólności majątkowej z datą następującą z dniem albo po dacie wniesienia pozwu. Oprócz wykazania ważnych powodów w rozumieniu ustawy, które przemawiają za ustanowieniem rozdzielności majątkowej, należy ponadto wykazać, że przyczyny te istniały już w dacie wcześniejszej, na którą powód żąda od sądu ustanowienia rozdzielności majątkowej.
Czytaj też:
Jak mądrze uzyskać rozdzielność majątkową
Co się należy tylko mężowi, a co jedynie żonie
W ustawie wskazuje się dość ogólnie i jedynie przykładowo, że ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą poprzedzającą dzień wytoczenia powództwa jest możliwe w szczególności, gdy małżonkowie żyli w rozłączeniu już w dacie wskazanej w żądaniu. W ten sposób ustawodawca potwierdza, że separacja faktyczna (a więc nie orzeczona przez sąd, ale zaistniała między małżonkami w danych okolicznościach) stanowi podstawę do ustanowienia rozdzielności majątkowej z datą wsteczną, przy czym orzecznictwo precyzuje, że taki stan rzeczy musi dodatkowo uniemożliwiać lub znacznie utrudniać współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym.
Należy przyjąć, że również pozostałe ważne powody skonkretyzowane w orzecznictwie przemawiają za zniesieniem małżeńskiej wspólności majątkowej z datą wsteczną, o ile można udowodnić, że występowały już w dacie wskazanej w pozwie.
W szczególności więc długotrwałe zaniedbywanie obowiązków rodzinnych prowadzące do nieprzyczyniania się do powstania majątku wspólnego lub marnotrawienia tego majątku również stanowić może podstawę orzeczenia rozdzielności majątkowej z datą poprzedzającą wytoczenie powództwa.
Szczególnie w sprawach o ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną należy spodziewać się udziału w sprawie prokuratora.
To już IV edycja kongresu dla liderów świata finansów
Orzeczenie zapadłe w omawianej sprawie może bowiem modyfikować ustrój majątkowy między małżonkami, ingerując w zobowiązania zaciągnięte w przeszłości. W związku z tym niezbędne może się okazać zadbanie o bezpieczeństwo wierzycieli małżonków.
W przypadku stwierdzenia, że żądanie ustanowienia rozdzielności majątkowej z datą wsteczną zmierza do pokrzywdzenia wierzycieli, prokurator powinien co do zasady wnosić o oddalenie powództwa, a sąd powinien przychylić się do tego wniosku.
Autor poradnika jest radcą prawnym
