Rzecznik TSUE: małżonkom tej samej płci w Polsce należy się chociaż transkrypcja

Taką opinię wydał rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej Jean Richard de la Tour w sprawie dwóch polskich obywateli, z których jeden posiada również obywatelstwo niemieckie. W 2018 r. panowie zawarli związek małżeński w Berlinie, a następnie wnieśli o transkrypcję  niemieckiego aktu małżeństwa do polskiego rejestru stanu cywilnego. 

Kierownik USC: akt małżeństwa gejów naruszałby porządek prawny

Transkrypcja to nic innego jak wierne i literalne przeniesienie treści zagranicznego aktu do polskich ksiąg stanu cywilnego. Po jej dokonaniu kierownik urzędu stanu cywilnego wydaje odpis zupełny polskiego aktu małżeństwa, który zawiera adnotację o dokonanej transkrypcji.

Wniosek małżonków został rozpatrzony odmownie. Kierownik USC argumentował, że prawo polskie nie przewiduje małżeństwa osób tej samej płci. W związku z tym transkrypcja rozpatrywanego aktu małżeństwa naruszałaby podstawowe zasady polskiego porządku prawnego.

Panowie wnieśli skargę do sądu administracyjnego. Twierdząc, że zamierzają przebywać w Polsce jako osoby uznane za pozostające w związku małżeńskim. Sprawa trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem prejudycjalnym: czy uregulowania lub praktyka państwa członkowskiego, które nie zezwalają ani na uznanie małżeństwa osób tej samej płci, ani na transkrypcję aktu takiego małżeństwa do rejestru stanu cywilnego, są zgodne z prawem Unii?

TSUE uznał, że sprawa jest skomplikowana i zlecił swojemu rzecznikowi generalnemu sporządzenie opinii.

Czytaj więcej

W sądzie i w urzędzie

Po wyroku ETPC Polska musi uznać związki jednopłciowe

Polska nie uniknie uregulowania pożycia osób tej samej płci. Do tego czasu będzie płacić kolejnym...

„Par osób tej samej płci nie można pozostawiać w próżni prawnej”

Jean Richard de la Tour przypomniał w niej, że kwestie stanu cywilnego, w tym normy prawne dotyczące małżeństwa, należą do kompetencji państw członkowskich. Państwa te powinny jednak wykonywać ową kompetencję zgodnie z prawem Unii. Tymczasem brak jakiegokolwiek uznania związku małżeńskiego jednopłciowego zawartego w innym państwie członkowskim ogranicza swobodę przemieszczania się i pobytu obywateli Unii gwarantowaną im przez prawo Unii. Poza tym nieuznanie takiego związku może naruszać prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, chronionych w Karcie praw podstawowych i Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.

- Wobec tego do państw członkowskich, które nie przewidują małżeństw osób tej samej płci, należy ustanowienie odpowiednich procedur w celu zapewnienia jawności wobec osób trzecich takich małżeństw zawartych w innym państwie członkowskim. Mają one na celu niepozostawianie par osób tej samej płci w próżni prawnej i uregulowanie podstawowych aspektów ich życia związanych z własnością, opodatkowaniem lub dziedziczeniem – wskazał rzecznik generalny. 

Podkreślił, że każde państwo członkowskie może samo określić zasady uznawania par osób tej samej płci. Nie wymaga to transkrypcji zagranicznego aktu małżeństwa do rejestru stanu cywilnego, jeśli małżeństwo zawarte  w innym państwie członkowskim wywołuje skutki bez tej formalności.

Inaczej jest jednak w sytuacji, gdy – tak jak w Polsce – brakuje rozwiązań alternatywnych pozwalających wykazać stan cywilny, np. przedstawienie innego urzędowego dokumentu, który mógłby zostać uznany przez organy polskie. Rzecznik generalny doszedł do wniosku, że na takim państwie członkowskim ciąży obowiązek transkrypcji  aktu małżeństwa osób jednej płci.

Dodajmy, że Trybunał Sprawiedliwości nie musi kierować się opinią Jeana R. de la Toura przy wydawaniu odpowiedzi dla polskiego NSA. Jednak przeważnie podziela stanowisko swoich rzeczników generalnych. Wyroku należy spodziewać się wkrótce.