Małżonkowie decydują o swoim majątku

We wspólności majątkowej każdy z partnerów jest uprawniony do współposiadania rzeczy oraz do korzystania z nich.

Publikacja: 07.06.2013 03:00

Z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami powstaje wspólność majątkowa. Następuje to z mocy prawa, a więc nie jest do tego konieczne żadne dodatkowe oświadczenie czy umowa podpisana przy zawarciu związku.

W skład wspólnego majątku małżonków wchodzą wszystkie przedmioty majątkowe nabyte przez nich w czasie trwania związku. Nie ma znaczenia, który z małżonków nabył te przedmioty. Do obojga partnerów należą także pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej. Bez względu na to, który z małżonków je osiągnął. Tak samo jest z dochodami uzyskiwanymi z majątku wspólnego, a więc np. wynajmu wspólnego mieszkania czy też dochodami uzyskiwanymi z majątku osobistego każdego z partnerów, a więc np. wynajmu mieszkania, które mąż kupił przed ślubem. W skład majątku wspólnego wchodzą również środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków.

Każdy ma prawo do korzystania

We wspólności majątkowej pomiędzy małżonkami pojawiają się pytania dotyczące tego, w jaki sposób mogą oni korzystać ze składników swojego majątku. Szczególnie wówczas, kiedy na tym tle dochodzi do sporów pomiędzy partnerami. Ogólna zasada jest taka, że każdy z małżonków jest uprawniony do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego oraz do korzystania z nich w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez drugiego małżonka. W praktyce oznacza to, że jeżeli małżonkowie mają np. samochód, to każdy z nich może z niego korzystać. Ważne, by drugi z partnerów również miał dostęp do auta. Małżonkowie mogą zatem się umówić, że będą z niego korzystali co drugi dzień lub że samochodem do pracy będzie jeździł jeden z nich, a drugi będzie korzystał z niego wieczorami np. podczas podróży na zajęcia sportowe czy na zakupy.

Oboje małżonkowie są również uprawnieni i zobowiązani do współdziałania w zarządzie majątkiem wspólnym. Jeżeli zatem posiadają oni np. drugie mieszkanie i jeden z partnerów chciałby je sprzedać, to powinien porozumieć się w tym zakresie z drugim. Nie oznacza to oczywiście, że przed podjęciem każdej decyzji dotyczącej wspólnego majątku małżonek musi się konsultować ze swoim partnerem. Każdy z małżonków może bowiem samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, w tym podejmować czynności zmierzające do zachowania tego majątku. Mąż, bez konsultacji z żoną, może zatem zaprowadzić ich wspólny samochód do mechanika i zlecić jego naprawę. Konsultacji nie wymaga również podejmowanie czynności w bieżących sprawach życia codziennego lub zmierzającej do zaspokojenia zwykłych potrzeb rodziny albo podejmowanej w ramach działalności zarobkowej. W tego typu sprawach współmałżonek nie może się sprzeciwić decyzjom podejmowanym przez swojego partnera.

Elementem zasady współdziałania w zarządzaniu majątkiem wspólnym jest również prawo każdego z małżonków do informacji o stanie majątku, o wykonywaniu zarządu nad nim oraz o zobowiązaniach, jakie obciążają ich wspólny majątek.

Kiedy partner musi się zgodzić

W przypadku wspólności majątkowej w wielu sytuacjach małżonek musi uzyskać zgodę drugiego na dokonanie wielu czynności prawnych. Przede wszystkim jest ona wymagana przy zbyciu, obciążeniu, odpłatnym nabyciu nieruchomości lub użytkowania wieczystego, prawa rzeczowego, którego przedmiotem jest budynek lub lokal, czy gospodarstwa rolnego albo przedsiębiorstwa, a także darowizny z majątku wspólnego. Nie dotyczy to drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych.

Nie w każdej sytuacji umowa zawarta przez jednego z małżonków bez zgody drugiego jest nieważna. Jeżeli bowiem potwierdzi on zawartą umowę, to jest ona ważna. Druga strona, czyli kontrahent zawierający umowę, może wyznaczyć małżonkowi termin do potwierdzenia umowy. Po jego bezskutecznym upływie, a więc gdy potwierdzenie umowy nie nastąpi, kontrahent przestaje być zobowiązany do spełnienia świadczenia wynikającego z umowy.

Nieważna jest również jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka. Jak zatem słusznie wskazał Sąd Najwyższy w swoim wyroku z 20 czerwca 2012 r. (sygn. akt I CSK 573/2011), do powstania stosunku poręczenia wekslowego nie dochodzi wskutek jednostronnej czynności prawnej poręczyciela. Jeżeli jednak na podstawie czynności prawnej dokonanej przez jednego małżonka bez wymaganej zgody drugiego osoba trzecia nabywa prawo lub zostaje zwolniona od obowiązku, stosuje się odpowiednio przepisy o ochronie osób, które w dobrej wierze dokonały czynności prawnej z osobą nieuprawnioną do rozporządzania prawem.

Jeżeli partner odmawia zgody wymaganej do dokonania czynności, to drugi z nich może zwrócić się do sądu o zezwolenie na dokonanie czynności. Sąd udziela zezwolenia, jeżeli dokonania czynności wymaga dobro rodziny. Taka sama sytuacja występuje w przypadku, gdy uzyskanie zgody współmałżonka na dokonanie danej czynności napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, a więc np. gdy jest on ciężko chory i nie można się z nim porozumieć lub gdy zaginął on i od wielu lat rodzina nie miała z nim żadnego kontaktu.

Nie wszystko jest wspólne

Do majątków osobistych małżonków należą:

- przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej, przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił,

- prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom,

- przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków,

- prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie,

- przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę (nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość),

- wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków,

- przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków,

- prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy,

- przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami powstaje wspólność majątkowa. Następuje to z mocy prawa, a więc nie jest do tego konieczne żadne dodatkowe oświadczenie czy umowa podpisana przy zawarciu związku.

W skład wspólnego majątku małżonków wchodzą wszystkie przedmioty majątkowe nabyte przez nich w czasie trwania związku. Nie ma znaczenia, który z małżonków nabył te przedmioty. Do obojga partnerów należą także pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej. Bez względu na to, który z małżonków je osiągnął. Tak samo jest z dochodami uzyskiwanymi z majątku wspólnego, a więc np. wynajmu wspólnego mieszkania czy też dochodami uzyskiwanymi z majątku osobistego każdego z partnerów, a więc np. wynajmu mieszkania, które mąż kupił przed ślubem. W skład majątku wspólnego wchodzą również środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków.

Pozostało 85% artykułu
W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"