Alimenty w umowie u notariusza - sądy mają wątpliwości

Sądy mają wątpliwości, czy alimenty przyznane w umowie notarialnej powinny być egzekwowane przez komornika tak jak te ustalone przez sąd.

Publikacja: 18.10.2013 08:55

Alimenty w umowie u notariusza - sądy mają wątpliwości

Foto: Fotorzepa, BS Bartek Sadowski

Sąd Najwyższy rozstrzygnie, czy dopuszczalne jest nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu o poddaniu się egzekucji co do alimentów.

O taką klauzulę wystąpiła Aleksandra D., której Marek D. przyznał w akcie notarialnym alimenty i poddał się – na postawie art. 777 kodeksu postępowania cywilnego – egzekucji. Taki akt ma moc równą wyrokowi. By jednak komornik mógł go egzekwować, trzeba tak samo uzyskać w sądzie klauzulę wykonalności.

Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy odmówił nadania klauzuli, wskazując, że nie jest możliwe ustalenie alimentów jedynie na podstawie decyzji dłużnika. Byłoby to bowiem sprzeczne z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, a notariusz powinien odmówić sporządzenia takiego aktu. Umowy w sprawach rodzinnych są jednak dopuszczalne, np. ustalają zasady kontaktów z dziećmi. Art. 138 k.r.o. wspomina też o umowach o alimenty, w praktyce dość częstych. Potwierdza to adwokat Ewa Milewska-Celińska, specjalizująca się w sprawach rodzinnych.

Alimenty jako sposób na długi komornicze?

Taka umowa polega na tym, że np. ojciec zobowiązuje się przed notariuszem płacić określone alimenty dziecku czy mąż – byłej żonie i dobrowolnie podaje się egzekucji, gdyby ich nie płacił. W zasadzie to taka sama umowa jak inne, np. kupno działki. Wiąże się z nią jednak ryzyko.

Mechanizm opisuje Jarosław Świeczkowski, komornik z Pomorza. – Ktoś ma duże długi, ale ma również dochody, których nie chce stracić. Zawiera z dzieckiem czy rodzicem umowę przyznającą mu wysokie alimenty (kilka tysięcy złotych miesięcznie), które korzystają z pierwszeństwa w egzekucji. Musi tylko uzyskać w sądzie klauzulę wykonalności.

– Nigdy jednak nie spotkałam się z wystąpieniem o nadanie klauzuli takiej umowie ani jej egzekucji – mówi mec. Milewska-Celińska.

Rozpatrując zażalenie Aleksandry D., Sąd Okręgowy powziął wątpliwość, czy dopuszczalne jest nadanie klauzuli aktowi notarialnemu o poddaniu się egzekucji co do alimentów. SO wskazał, że odbiega on od klasycznych umów cywilnych. Swoboda stron jest bowiem ograniczona – mogą je zawrzeć tylko określone grupy osób (krewni).

Dodajmy, że k.r.o. mówi dość ogólnie w art. 135, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego i możliwości zobowiązanego.

Z drugiej strony, wskazuje SO, nadanie klauzuli ma charakter formalny, sąd nie bada podstaw merytorycznych długu.

Zdaniem Jarosława Świeczkowskiego, problemem nie są umowy notarialne, ale przywilej egzekucyjny alimentów. – Wystarczyłoby go ograniczyć do tych przyznawanych w sądach – zauważa.

Adwokat Rafał Wąworek uważa, że SN powinien dogłębnie zbadać konsekwencje pełnego honorowania takich umów ze względu na ochronę wierzycieli, ale także samego dziecka. W razie uznania wysokich przysporzeń alimentacyjnych za nieważne, mogłoby być zmuszone do ich zwrotu. Wszyscy nasi rozmówcy są zgodni, że umowne ustalenie alimentów jest wygodniejsze dla zainteresowanych i odciąża sądy.

Co mówią przepisy

Jak postępować w sądzie rodzinnym

Na podstawie kodeksów: postępowania cywilnego oraz rodzinnego i opiekuńczego

Sąd Najwyższy rozstrzygnie, czy dopuszczalne jest nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu o poddaniu się egzekucji co do alimentów.

O taką klauzulę wystąpiła Aleksandra D., której Marek D. przyznał w akcie notarialnym alimenty i poddał się – na postawie art. 777 kodeksu postępowania cywilnego – egzekucji. Taki akt ma moc równą wyrokowi. By jednak komornik mógł go egzekwować, trzeba tak samo uzyskać w sądzie klauzulę wykonalności.

Pozostało 86% artykułu
W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"